[Εψιλον, 23/1/11]
Η λογοκρισία με στόχο το φιλί μεταξύ δύο αντρών χτύπησε και πάλι, αυτήν τη φορά εκεί που δεν θα το φανταζόταν εύκολα κανείς: στους δύο ελληνικούς μουσικούς σταθμούς, το MTV και το MAD, που, αν μη τι άλλο, απευθύνονται σε νεανικό κοινό και θα ‘πρεπε να έχουν πιο ανοιχτά μυαλά. Και όμως. Στα βίντεο των τραγουδιών «Raise your hand» της Πινκ και «Fireworks» της Κέιτ Πέρι, τη στιγμή που προβάλλεται το στιγμιαίο πλάνο δύο αγοριών που φιλιούνται, τα κανάλια καλύπτουν τα πρόσωπα των αγοριών μ’ ένα «μωσαϊκό», που στέλνει στους θεατές ένα ανατριχιαστικό μήνυμα: στους γκέι ότι ο σεξουαλικός τους προσανατολισμός δεν δικαιούται να φανεί δημόσια, παρά μόνο καλυμμένος, παραμορφωμένος, με το στίγμα του ακατάλληλου• στους μη γκέι ότι είναι θεμιτή η απαξίωση του διαφορετικού σεξουαλικού προσανατολισμού, μια απαξίωση που μπορεί να ξεκινά από το μωσαϊκό στην οθόνη και να καταλήγει, όπως το έχουμε δει, σε λεκτική βία, προπηλακισμούς ή και χειρότερα.
Κάθε λογοκρισία διαστρεβλώνει. Ειδικά όμως στην περίπτωση του βίντεο της Κέιτ Πέρι, η θολωμένη εικόνα αντιστρέφει πλήρως το μήνυμα. Ενώ το τραγούδι, μέσα στην ποπ αφέλειά του, απευθύνεται σ’ ένα παραγκωνισμένο αγόρι και το παροτρύνει να πιστέψει στον εαυτό του, να βγει στον κόσμο και να δείξει τις δυνατότητές του, το λογοκριμένο βίντεο προειδοποιεί τα γκέι αγόρια ότι το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να κρυφτούν στη γωνιά τους, κρατώντας την ερωτική τους επιθυμία και έκφραση κρυφές.
Το μόνο που μπορεί να συναγωνιστεί τη διαστρέβλωση του τραγουδιού είναι η διαστρέβλωση της πραγματικότητας που επιχειρούν τα δύο κανάλια, στην προσπάθειά τους να δικαιολογήσουν τη λογοκρισία. Το MTV επικαλείται σε τηλεφωνική επικοινωνία με το «ΕΨΙΛΟΝ» μια υποτιθέμενη οδηγία του ΕΣΡ που δεν επιτρέπει, λέει, τη μετάδοση φιλιού μεταξύ αντρών. Πιο γλαφυρό το MAD, λέει σε απάντησή του στο «ΕΨΙΛΟΝ» και σε επιστολή διαμαρτυρίας της Ομοφυλοφιλικής και Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας ότι με δεδομένες τη μικρή ηλικία μεγάλου μέρους του κοινού του και αλλεπάλληλες συστάσεις του ΕΣΡ για διάφορες εκπομπές, λογόκρινε τη σκηνή, «ώστε να μπορεί το video clip να προβάλλεται όλη την ημέρα, για να επικοινωνήσει το μήνυμα της διαφορετικότητας που περιέχει και που είναι το concept του, χωρίς να περιορίσει την προβολή του». Προσπαθεί, δηλαδή, να μας πείσει ότι λογοκρίνοντας το μήνυμα των βίντεο το μήνυμα διαδίδεται καλύτερα. Μόνον ως σουρεαλιστική μπορεί να εκληφθεί αυτή η απάντηση, αλλά η λέξη υποκριτική τής ταιριάζει καλύτερα.
Δύο άνθρωποι μας βοηθούν να καταλάβουμε γιατί οι απαντήσεις αυτές δεν ευσταθούν και είναι επικίνδυνες. Ο δικηγόρος Β. Σωτηρόπουλος, γνωστός και από το μπλογκ e-lawyer που διατηρεί, επισημαίνει ότι το ΣτΕ ακύρωσε πρόστιμο του ΕΣΡ για φιλί δύο αντρών σ’ ένα σίριαλ του Χρ. Παπακαλιάτη, επιχειρηματολογώντας ότι το φιλί παρουσίαζε την υπαρκτή κοινωνική πραγματικότητα μιας ομάδας, «οι ερωτικές επιλογές της οποίας όχι μόνο δεν αποδοκιμάζονται από τη συνταγματική τάξη της χώρας, αλλά τουναντίον επιβάλλεται [...] να γίνονται απολύτως σεβαστές και μπορούν να εκφράζονται στα έργα τέχνης». Το ίδιο και ο Συνήγορος του Πολίτη, κατακρίνοντας τη λογοκρισία ενός φιλιού αντρών στην παράσταση «Ρούσαλκα» της Λυρικής, έχει χαρακτηρίσει την ομοφυλόφιλη ερωτική επιθυμία «κοινωνικό δεδομένο» που προστατεύεται από το Σύνταγμα και μπορεί να εκφράζεται σε ένα καλλιτεχνικό έργο.
Ο δεύτερος άνθρωπος είναι η ύπατη αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα Ν. Πιλάι. Εγραψε στην «Ε» (27/12/10) για τον 13χρονο Σεθ Γουόλς που αυτοκτόνησε τον Σεπτέμβριο στις ΗΠΑ (όπως και άλλοι πέντε ομοφυλόφιλοι έφηβοι), κουβαλώντας στην πλάτη του «για χρόνια τις ομοφοβι- κές προσβολές και βρισιές των συνομηλίκων του στο σχολείο και στη γειτονιά του».
Στην Ελλάδα δεν έχουμε επίσημα στοιχεία προπηλακισμών και αυτοκτονιών, αλλά μπορούμε να υποψιαστούμε την πραγματικότητα από τις λίγες περιπτώσεις που βγαίνουν στο φως, σαν αυτήν του 19χρονου Θεσσαλονικιού Κώστα. Δεν άντεξε τις οικογενειακές πιέσεις να σταματήσει να είναι ομοφυλόφιλος και, όπως κατήγγειλε ένας φίλος του στο γκέι διαδικτυακό περιοδικό «10%», τον Αύγουστο του 2009 αυτοκτόνησε πηδώντας από την ταράτσα του σπιτιού του.
Επειδή τα μουσικά κανάλια απευθύνονται σε μεγάλο βαθμό σε μικρές ηλικίες, πρέπει να μεταδίδουν μήνυμα αποδοχής και όχι απαξίωσης και, όπως ζητάει η Ν. Πιλάι, να υψώνουν τη φωνή τους για την καταπολέμηση της μισαλλοδοξίας και των προκαταλήψεων. Ο δρόμος που οδηγεί στις αυτοκτονίες ομοφυλόφιλων εφήβων στις ΗΠΑ, στην Ελλάδα και αλλού περνάει μέσα από τη λογοκρισία. Το «μωσαϊκό» στο στιγμιαίο πλάνο του φιλιού δύο αγοριών στα δύο βιντεοκλίπ λέει: δεν αξίζετε όσο οι άλλοι. Το MAD TV και το MTV θα ενθαρρύνουν ή θα αποτρέψουν και άλλες αυτοκτονίες;
-*-
