[Εψιλον, 30/9/07]
Στο Δελτίο Πολέμου και Ειρήνης που επιμελείται και παρουσιάζει καθημερινά από το στούντιο του DemocracyNow!, του ραδιοσταθμού που διευθύνει στην Τσάινατάουν της Νέας Υόρκης, η Έιμι Γκούντμαν (Amy Goodman) ερευνά θέματα που φέρνουν το Πεντάγωνο σε δύσκολη θέση, δίνει φωνή στους διαφωνούντες και στριμώχνει τους υψηλούς προσκεκλημένους της.
Το DemocracyNow!, ξεκίνησε το 1996 ως εκλογική εκπομπή για τις προεδρικές εκλογές εκείνης της χρονιάς αλλά έκανε τόση αίσθηση που παρέμεινε στον αέρα. Σήμερα μεταδίδεται από περισσότερους από 500 ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς στην Αμερική και μέσω Ιντερνετ σε όλο τον κόσμο. Η θεαματικότητά του ξεπερνά αυτήν του MSNBC στην Αμερική, χωρίς να υπολογίσουμε τα εκατομμύρια που επισκέπτονται την ιστοσελίδα DemocracyNow.org, όπου είναι διαθέσιμες δωρεάν όλες οι απομαγνητοφωνήσεις, τα αρχεία ήχου και τα βίντεο των εκπομπών.
Αλλά αντίθετα με τα ιδιωτικά κανάλια, το DemocracyNow! δεν δέχεται διαφημίσεις, χορηγίες και επιχορηγήσεις. Η χρηματοδότηση από το κράτος ή από μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες κερδοσκοπικού χαρακτήρα απαγορεύεται. Μόνο έσοδο είναι οι δωρεές των ακροατών, των θεατών και των αναγνωστών. Έτσι η Έιμι Γκούντμαν εξασφαλίζει αυτό που ονομάζει ανεξάρτητη ενημέρωση, «το πάθος της ζωής της», που της επιτρέπει να κάνει τις ερωτήσεις που θέλει.
Όπως εκείνο το πρωί της ημέρας των εκλογών του 2000, όταν τηλεφώνησε στο σταθμό ο πρόεδρος Κλίντον. Ο πρόεδρος τηλεφωνούσε στα ραδιόφωνα της Νέας Υόρκης για να στείλει ένα τελευταίο μήνυμα υπέρ της υποψηφιότητας Γκορ για το Λευκό Οίκο και της Χίλαρι για τη Γερουσία. Θα ήταν μια εύκολη συνομιλία δύο, τριών λεπτών. Κράτησε μισή ώρα και περιελάμβανε ερωτήσεις για τα πάντα, εκτός από τη Μόνικα.
Το DemocracyNow!, ξεκίνησε το 1996 ως εκλογική εκπομπή για τις προεδρικές εκλογές εκείνης της χρονιάς αλλά έκανε τόση αίσθηση που παρέμεινε στον αέρα. Σήμερα μεταδίδεται από περισσότερους από 500 ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς στην Αμερική και μέσω Ιντερνετ σε όλο τον κόσμο. Η θεαματικότητά του ξεπερνά αυτήν του MSNBC στην Αμερική, χωρίς να υπολογίσουμε τα εκατομμύρια που επισκέπτονται την ιστοσελίδα DemocracyNow.org, όπου είναι διαθέσιμες δωρεάν όλες οι απομαγνητοφωνήσεις, τα αρχεία ήχου και τα βίντεο των εκπομπών.
Αλλά αντίθετα με τα ιδιωτικά κανάλια, το DemocracyNow! δεν δέχεται διαφημίσεις, χορηγίες και επιχορηγήσεις. Η χρηματοδότηση από το κράτος ή από μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες κερδοσκοπικού χαρακτήρα απαγορεύεται. Μόνο έσοδο είναι οι δωρεές των ακροατών, των θεατών και των αναγνωστών. Έτσι η Έιμι Γκούντμαν εξασφαλίζει αυτό που ονομάζει ανεξάρτητη ενημέρωση, «το πάθος της ζωής της», που της επιτρέπει να κάνει τις ερωτήσεις που θέλει.
Όπως εκείνο το πρωί της ημέρας των εκλογών του 2000, όταν τηλεφώνησε στο σταθμό ο πρόεδρος Κλίντον. Ο πρόεδρος τηλεφωνούσε στα ραδιόφωνα της Νέας Υόρκης για να στείλει ένα τελευταίο μήνυμα υπέρ της υποψηφιότητας Γκορ για το Λευκό Οίκο και της Χίλαρι για τη Γερουσία. Θα ήταν μια εύκολη συνομιλία δύο, τριών λεπτών. Κράτησε μισή ώρα και περιελάμβανε ερωτήσεις για τα πάντα, εκτός από τη Μόνικα.
____________
Τι συνέβη με τη συνέντευξη του Κλίντον;
Τηλεφώνησε στο σταθμό την ημέρα των εκλογών για να απευθύνει μήνυμα στον κόσμο να βγει να ψηφίσει και θεώρησα σημαντικό να του κάνω ερωτήσεις. Τον ρώτησα για τα πάντα– από τις κυρώσεις στο Ιράκ και το εμπάργκο στην Κούβα μέχρι τη θανατική ποινή και την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών.
Προς το τέλος ακουγόταν εξοργισμένος.
Με αποκάλεσε εχθρική, επιθετική και, κάποιες στιγμές, αγενή. Του είπα ότι έχω ακόμη λίγες ερωτήσεις. Την επομένη μου τηλεφώνησαν από το Λευκό Οίκο και μου είπαν ότι δεν είχα τηρήσει τη συμφωνία για τις ερωτήσεις. Απάντησα ότι δεν είχα κάνει καμία συμφωνία - είμαι δημοσιογράφος, θέτω τις δικές μου ερωτήσεις. Είπαν ότι τον κράτησα μισή ώρα, ενώ γνώριζα πως ήταν διαθέσιμος για λίγα λεπτά. Τους είπα ότι ο πρόεδρος Κλίντον είναι ο ισχυρότερος άνθρωπος στη Γη - αν θέλει, μπορεί να κλείσει το τηλέφωνο.
Οι περισσότεροι δεν θα διακινδύνευαν να έρθουν σε ρήξη με το Λευκό Οίκο.
Ο ρόλος μας δεν είναι να δίνουμε βήμα στους πολιτικούς, είναι να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις και να απαιτούμε απαντήσεις. Ο κόσμος θέλει την αλήθεια. Θέλει να ξέρει τι γίνεται στο όνομά του. Κι αυτό είναι πολύ δύσκολο τώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γιατί;
Διότι, ενώ έχουμε εκατοντάδες κανάλια, δεν έχουμε παρά ελάχιστη ανεξάρτητη ενημέρωση. Τα μίντια υφαίνουν ένα πέπλο διαστρεβλώσεων, μισής αλήθειας, παραποιήσεων και ψεμάτων που αποκρύπτει την πραγματικότητα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να μας δείξουν με ακρίβεια τον στατικό ηλεκτρισμό των παραποιήσεων που δημιουργεί γύρω της η εξουσία. Αυτό προϋποθέτει αντίθεση, κριτική και ανεπιθύμητες παρεμβάσεις.
Ευθύνονται τα μίντια για τον πόλεμο στο Ιράκ;
Ο πρόεδρος Μπους δεν θα μπορούσε να κάνει τον πόλεμο μόνος. Ποιος θα τον είχε πιστέψει αν έπαιρνε μια ντουντούκα στα σκαλιά του Λευκού Οίκου και φώναζε «όπλα μαζικής καταστροφής – όπλα μαζικής καταστροφής»; Είχε όμως στη διάθεσή του κάτι πολύ πιο ισχυρό- τα μίντια αυτής της χώρας που δεν έκαναν τις σωστές ερωτήσεις, επανέλαβαν τα ψέματα, και συσστρατεύτηκαν με τον πρόεδρο. Στην επίθεση στο Ιράκ οι αμερικανοί ρεπόρτερ κάλυψαν τον πόλεμο μέσα από τα τανκς, μαζί με τους στρατιώτες.
Τι μπορούσαν να κάνουν;
Να πάνε στη γραμμή του πυρός και να δείξουν εικόνες. Γιατί να μην υπάρχουν ρεπόρτερ και μέσα στα νοσοκομεία και στις γειτονιές του Ιράκ και στα κινήματα ειρήνης ανά τον κόσμο, ώστε να δείξουν πώς πραγματικά είναι ο πόλεμος; Φρίκη – αυτό είναι ο πόλεμος. Μια από τις πρώτες ενέργειες της κυβέρνησης Μπους στον πόλεμο ήταν να απαγορεύσει τη λήψη εικόνων από τα σκεπασμένα με τη σημαία φέρετρα των στρατιωτών που γύριζαν στην πατρίδα.
Κάποιοι είπαν ότι η μετάδοση εικόνων των σκοτωμένων θα ήταν κακόγουστη.
Τι να γίνει; Ο πόλεμος είναι κακόγουστος. Έχουμε την ευθύνη να δείξουμε αυτές τις εικόνες, διότι ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει τη φρίκη του πολέμου. Έχουν σκοτωθεί πάνω από 3.600 αμερικανοί στρατιώτες στο Ιράκ, χωρίς να αναφέρουμε τους σκοτωμένους Ιρακινούς που σύμφωνα με εκτιμήσεις ίσως φτάνουν το ένα εκατομμύριο από το 2003.
Αναφέρεστε συχνά στους Ιρακινούς νεκρούς, όχι μόνο στους Αμερικανούς.
Προσπαθούμε να ανακοινώνουμε σε σταθερή βάση τα ονόματα των σκοτωμένων, είτε είναι μαχητές, είτε άμαχοι, είτε ρεπόρτερ. Είναι ένας τρόπος να τιμήσεις την αξία της ανθρώπινης ζωής και να επηρεάσεις τον κόσμο.
Τι απαντάτε σε όσους στην Αμερική σας καταλογίζουν έλλειψη πατριωτισμού;
Ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο πατριωτικό από την αναζήτηση της αλήθειας και την αμφισβήτηση. Τα μίντια πρέπει να είναι το άδυτο της αμφισβήτησης. Αυτοί που πιστεύουν στην ειρήνη, που αντιτίθενται στον πόλεμο, δεν είναι μια περιθωριακή μειοψηφία, δεν είναι καν μια σιωπηλή πλειοψηφία - είναι μια πλειοψηφία που έχει αποσιωπηθεί από τα μίντια. Στρατηγοί αντιτίθενται στον πόλεμο, χιλιάδες στρατιώτες έχουν λιποτακτήσει – το Πεντάγωνο δεν θέλει να μιλάει γι’αυτά. Και υπάρχει ο κόσμος της κοινωνίας των πολιτών που σπάνια βλέπουμε στην τηλεόραση.
Δεν υπάρχει καλή δημοσιογραφία στα αμερικανικά μίντια;
Υπάρχει εξαιρετική δημοσιογραφία ως ένα βαθμό. Μπορεί να βρεις καταπληκτικά ρεπορτάζ 20 χιλιάδων λέξεων στο New Yorker ή στο Harper’s, ακόμα και στους New York Times. Αλλά το ρυθμό στο σάλπισμα του πολέμου τον δίνουν τα τηλεοπτικά δελτία και τα πρωτοσέλιδα των μεγάλων εφημερίδων. Αυτά θέτουν την ατζέντα.
Οι αμερικανοί δημοσιογράφοι υπερηφανεύονται για την προσοχή που δίνουν στην ακριβή μετάδοση των στοιχείων. Δεν είναι ακριβείς;
Μα και οι στενογράφοι καταγράφουν με ακρίβεια ό,τι λέει κάποιος. Το πρόβλημα είναι όταν οι δημοσιογράφοι γίνονται στενογράφοι των ανθρώπων της εξουσίας. Πράγματι μεταφέρουν αυτολεξεί τι λέει ο πρόεδρος, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ο υπουργός πολέμου. Αυτό να μην το συγχέουμε με την αλήθεια. Παπαγαλίζουν απλώς ό,τι λέει η κυβέρνηση χωρίς να απαιτούν αποδείξεις και χωρίς να αναδεικνύουν τις φωνές αυτών που διαφωνούν.
Γιατί ο κόσμος συνεχίζει να προτιμά τα ιδιωτικά μίντια τη στιγμή που στο Ιντερνετ έχει πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές ενημέρωσης απ’όλο τον κόσμο;
Διότι ο ευκολότερος τρόπος ενημέρωσης είναι η τηλεόραση. Και πάντως, όπως εξελίχθηκε το θέμα των όπλων μαζικής καταστροφής στο Ιράκ, ο κόσμος αρχίζει και συνειδητοποιεί ότι τα μίντια συμπεριφέρονται ως μεγάφωνα της εξουσίας και ήδη στρέφεται αλλού. Εκεί, νομίζω, οφείλεται η μεγάλη επιτυχία του DemocracyNow.
Πώς καταφέρνετε και διατηρείτε την ανεξαρτησία σας;
Στηριζόμαστε οικονομικά σε δωρεές των ακροατών, των τηλεθεατών και όσων μας διαβάζουν στο Ίντερνετ. Δεν χρηματοδοτούμαστε από μεγάλες εταιρείες που βγάζουν κέρδη από τον πόλεμο.
Θα συμφωνούσατε με την κριτική που δέχονται τα ανεξάρτητα μίντια ότι δεν έχουν τα μέσα ή τον επαγγελματισμό να προσφέρουν αξιόπιστη ενημέρωση;
Εγώ μπορώ να μιλήσω μόνο για το DemocracyNow!. Εργαζόμαστε λοιπόν πολύ σκληρά για να βρεθούμε όσο γίνεται πιο κοντά στον πυρήνα του θέματος και να δώσουμε φωνή σ’αυτούς που βρίσκονται στην καρδιά του. Αλλά και τι κάνουν τα ιδιωτικά μίντια με τα μέσα που διαθέτουν; Όλα αυτά τα τηλεοπτικά δίκτυα, που υποτίθεται ότι ανταγωνίζονται μεταξύ τους, τελικά μας προσφέρουν την ίδια μικρή παρέα αναλυτών που ξέρουν τόσο λίγα για τόσα πολλά, που μας εξηγούν, υποτίθεται, τον κόσμο και όμως τον καταλαβαίνουν τόσο λάθος. Τα τηλεοπτικά δίκτυα χρησιμοποιούν έναν εθνικό θησαυρό, τις συχνότητες, που είναι δημόσια περιουσία. Έχουν την ευθύνη να αναδεικνύουν ολόκληρο το εύρος των απόψεων, αλλιώς πρέπει να τους πάρουν τις άδειες. Η κριτική μου λοιπόν εστιάζει κυρίως στα ιδιωτικά μέσα παρά στα ανεξάρτητα.
Έχουν γίνει τα μίντια πιο ανοιχτά έτσι όπως έχει εξελιχθεί ο πόλεμος στο Ιράκ;
Όχι, ούτε στο ελάχιστο. Υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι παρουσιάζουν μεγαλύτερο εύρος απόψεων. Αυτό συμβαίνει διότι τα μίντια στην Αμερική καλύπτουν το πολιτικό φάσμα μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων. Πριν τον πόλεμο, οι Δημοκρατικοί συμφωνούσαν με τους Ρεπουμπλικάνους και τα μίντια μας παρουσίαζαν τη μία και μοναδική άποψη που υπήρχε. Τώρα που διανύουμε προεκλογική περίοδο, οι Δημοκρατικοί πρέπει να διαφοροποιηθούν από τους Ρεπουμπλικάνους, γι’αυτό και το φάσμα των απόψεων ανοίγει λίγο. Δημιουργείται λοιπόν η ψευδαίσθηση ότι τα μίντια είναι πιο ανοιχτά. Καθόλου. Απλώς το φάσμα που καλύπτουν έχει ανοίξει.
Στο θέμα της αντιπαράθεσης με το Ιράν για τα πυρηνικά βλέπετε ομοιότητες με τον τρόπο που προετοιμάστηκε ο πόλεμος στο Ιράκ;
Φτάνει να δείτε τα πρωτοσέλιδα των New York Times – πάλι οι ίδιοι ισχυρισμοί για ύπαρξη όπλων, βασισμένοι σε ανώνυμες πηγές. Η ίδια παλιά συνταγή, οι ίδιοι αβάσιμοι ισχυρισμοί που μας οδήγησαν στον πόλεμο στο Ιράκ. Μα δεν θα μάθουν ποτέ; Μιλούν τώρα για τον αριθμό των Ιρανών που μάχονται τις αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ, ενώ ο αριθμός των Σαουδαράβων μαχητών είναι πολύ μεγαλύτερος. Αλλά η Σαουδική Αραβία είναι σύμμαχος των ΗΠΑ. Έχουμε την ευθύνη να ξεσκεπάσουμε τα θεμέλια που χτίζουν για τον πόλεμο.
Έχει σημασία αν στις εκλογές βγει Δημοκρατικός ή Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος;
Εξαρτάται από τα θέματα που θα τεθούν στην προεκλογική περίοδο. Το εκλογικό σώμα έχει τη δυνατότητα να θέτει απαιτήσεις προς τους υποψηφίους και να τους αναγκάζει να επεκτείνουν την αντζέντα τους. Γι’αυτό πρέπει να κάνει ερωτήσεις για το πρόγραμμά τους αντί για την προσωπικότητά τους. Δεν ξέρω τι θα συμβεί, διότι πολύ δύσκολα τίθενται ερωτήσεις για ζητήματα ουσίας.
Πώς βρίσκετε την κριτική που αμφισβητεί τις πνευματικές ικανότητες και την προσωπικότητα του προέδρου Μπους;
Εντελώς άσχετη. Το σημαντικό είναι τι κάνει. Έχει διαπράξει αυτή τη φρίκη στο Ιράκ που πρέπει να σταματήσει.
Έχει σημασία το φύλο ή η φυλετική καταγωγή των υποψηφίων;
Αυτό που έχει σημασία είναι οι θέσεις τους. Υπάρχουν υποψήφιοι και από τις δύο πλευρές που είναι έρμαια των χρηματικών συμφερόντων. Συγκεντρώνουν δεκάδες εκατομμύρια δολάρια διότι θέλουν να κάνουν τηλεοπτικές διαφημίσεις. Έτσι λειτουργεί το προεκλογικό σύστημα στις ΗΠΑ. Τα τηλεοπτικά δίκτυα που ενοικιάζουν τις συχνότητες, που, το ξαναλέω, είναι δημόσια περιουσία, χρεώνουν τους υποψηφίους με εξοργιστικά ποσά για διαφημίσεις και μετά μας προσφέρουν όλο και λιγότερη κάλυψή τους. Έτσι οι υποψήφιοι γυρνούν τη χώρα για να συγκεντρώσουν χρήματα και γίνονται έρμαια των συμφερόντων που τους χρηματοδοτούν. Σε αυτά πρέπει να αντιταχθούμε. Χρειαζόμαστε μια πλήρη μεταρρύθμιση του συστήματος προεκλογικής χρηματοδότησης.
Σκεφτήκατε ποτέ να κάνετε καριέρα στα ιδιωτικά μίντια;
Όχι, το πάθος μου είναι τα ανεξάρτητα μίντια. Αισθάνομαι ότι διακυβεύονται πολλά για να σταματήσω. Πολλοί, όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά σε όλο τον κόσμο, εξαρτώνται από την ανεξάρτητη ενημέρωση. Τα μίντια είναι ο πιο ισχυρός θεσμός στον κόσμο, πιο ισχυρός από οποιαδήποτε βόμβα, πιο ισχυρός από οποιοδήποτε βλήμα. Το Πεντάγωνο τα έχει στρατολογήσει, και πρέπει να τα πάρουμε πίσω.
Τι συνέβη με τη συνέντευξη του Κλίντον;
Τηλεφώνησε στο σταθμό την ημέρα των εκλογών για να απευθύνει μήνυμα στον κόσμο να βγει να ψηφίσει και θεώρησα σημαντικό να του κάνω ερωτήσεις. Τον ρώτησα για τα πάντα– από τις κυρώσεις στο Ιράκ και το εμπάργκο στην Κούβα μέχρι τη θανατική ποινή και την κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών.
Προς το τέλος ακουγόταν εξοργισμένος.
Με αποκάλεσε εχθρική, επιθετική και, κάποιες στιγμές, αγενή. Του είπα ότι έχω ακόμη λίγες ερωτήσεις. Την επομένη μου τηλεφώνησαν από το Λευκό Οίκο και μου είπαν ότι δεν είχα τηρήσει τη συμφωνία για τις ερωτήσεις. Απάντησα ότι δεν είχα κάνει καμία συμφωνία - είμαι δημοσιογράφος, θέτω τις δικές μου ερωτήσεις. Είπαν ότι τον κράτησα μισή ώρα, ενώ γνώριζα πως ήταν διαθέσιμος για λίγα λεπτά. Τους είπα ότι ο πρόεδρος Κλίντον είναι ο ισχυρότερος άνθρωπος στη Γη - αν θέλει, μπορεί να κλείσει το τηλέφωνο.
Οι περισσότεροι δεν θα διακινδύνευαν να έρθουν σε ρήξη με το Λευκό Οίκο.
Ο ρόλος μας δεν είναι να δίνουμε βήμα στους πολιτικούς, είναι να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις και να απαιτούμε απαντήσεις. Ο κόσμος θέλει την αλήθεια. Θέλει να ξέρει τι γίνεται στο όνομά του. Κι αυτό είναι πολύ δύσκολο τώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Γιατί;
Διότι, ενώ έχουμε εκατοντάδες κανάλια, δεν έχουμε παρά ελάχιστη ανεξάρτητη ενημέρωση. Τα μίντια υφαίνουν ένα πέπλο διαστρεβλώσεων, μισής αλήθειας, παραποιήσεων και ψεμάτων που αποκρύπτει την πραγματικότητα. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να μας δείξουν με ακρίβεια τον στατικό ηλεκτρισμό των παραποιήσεων που δημιουργεί γύρω της η εξουσία. Αυτό προϋποθέτει αντίθεση, κριτική και ανεπιθύμητες παρεμβάσεις.
Ευθύνονται τα μίντια για τον πόλεμο στο Ιράκ;
Ο πρόεδρος Μπους δεν θα μπορούσε να κάνει τον πόλεμο μόνος. Ποιος θα τον είχε πιστέψει αν έπαιρνε μια ντουντούκα στα σκαλιά του Λευκού Οίκου και φώναζε «όπλα μαζικής καταστροφής – όπλα μαζικής καταστροφής»; Είχε όμως στη διάθεσή του κάτι πολύ πιο ισχυρό- τα μίντια αυτής της χώρας που δεν έκαναν τις σωστές ερωτήσεις, επανέλαβαν τα ψέματα, και συσστρατεύτηκαν με τον πρόεδρο. Στην επίθεση στο Ιράκ οι αμερικανοί ρεπόρτερ κάλυψαν τον πόλεμο μέσα από τα τανκς, μαζί με τους στρατιώτες.
Τι μπορούσαν να κάνουν;
Να πάνε στη γραμμή του πυρός και να δείξουν εικόνες. Γιατί να μην υπάρχουν ρεπόρτερ και μέσα στα νοσοκομεία και στις γειτονιές του Ιράκ και στα κινήματα ειρήνης ανά τον κόσμο, ώστε να δείξουν πώς πραγματικά είναι ο πόλεμος; Φρίκη – αυτό είναι ο πόλεμος. Μια από τις πρώτες ενέργειες της κυβέρνησης Μπους στον πόλεμο ήταν να απαγορεύσει τη λήψη εικόνων από τα σκεπασμένα με τη σημαία φέρετρα των στρατιωτών που γύριζαν στην πατρίδα.
Κάποιοι είπαν ότι η μετάδοση εικόνων των σκοτωμένων θα ήταν κακόγουστη.
Τι να γίνει; Ο πόλεμος είναι κακόγουστος. Έχουμε την ευθύνη να δείξουμε αυτές τις εικόνες, διότι ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει τη φρίκη του πολέμου. Έχουν σκοτωθεί πάνω από 3.600 αμερικανοί στρατιώτες στο Ιράκ, χωρίς να αναφέρουμε τους σκοτωμένους Ιρακινούς που σύμφωνα με εκτιμήσεις ίσως φτάνουν το ένα εκατομμύριο από το 2003.
Αναφέρεστε συχνά στους Ιρακινούς νεκρούς, όχι μόνο στους Αμερικανούς.
Προσπαθούμε να ανακοινώνουμε σε σταθερή βάση τα ονόματα των σκοτωμένων, είτε είναι μαχητές, είτε άμαχοι, είτε ρεπόρτερ. Είναι ένας τρόπος να τιμήσεις την αξία της ανθρώπινης ζωής και να επηρεάσεις τον κόσμο.
Τι απαντάτε σε όσους στην Αμερική σας καταλογίζουν έλλειψη πατριωτισμού;
Ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο πατριωτικό από την αναζήτηση της αλήθειας και την αμφισβήτηση. Τα μίντια πρέπει να είναι το άδυτο της αμφισβήτησης. Αυτοί που πιστεύουν στην ειρήνη, που αντιτίθενται στον πόλεμο, δεν είναι μια περιθωριακή μειοψηφία, δεν είναι καν μια σιωπηλή πλειοψηφία - είναι μια πλειοψηφία που έχει αποσιωπηθεί από τα μίντια. Στρατηγοί αντιτίθενται στον πόλεμο, χιλιάδες στρατιώτες έχουν λιποτακτήσει – το Πεντάγωνο δεν θέλει να μιλάει γι’αυτά. Και υπάρχει ο κόσμος της κοινωνίας των πολιτών που σπάνια βλέπουμε στην τηλεόραση.
Δεν υπάρχει καλή δημοσιογραφία στα αμερικανικά μίντια;
Υπάρχει εξαιρετική δημοσιογραφία ως ένα βαθμό. Μπορεί να βρεις καταπληκτικά ρεπορτάζ 20 χιλιάδων λέξεων στο New Yorker ή στο Harper’s, ακόμα και στους New York Times. Αλλά το ρυθμό στο σάλπισμα του πολέμου τον δίνουν τα τηλεοπτικά δελτία και τα πρωτοσέλιδα των μεγάλων εφημερίδων. Αυτά θέτουν την ατζέντα.
Οι αμερικανοί δημοσιογράφοι υπερηφανεύονται για την προσοχή που δίνουν στην ακριβή μετάδοση των στοιχείων. Δεν είναι ακριβείς;
Μα και οι στενογράφοι καταγράφουν με ακρίβεια ό,τι λέει κάποιος. Το πρόβλημα είναι όταν οι δημοσιογράφοι γίνονται στενογράφοι των ανθρώπων της εξουσίας. Πράγματι μεταφέρουν αυτολεξεί τι λέει ο πρόεδρος, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ο υπουργός πολέμου. Αυτό να μην το συγχέουμε με την αλήθεια. Παπαγαλίζουν απλώς ό,τι λέει η κυβέρνηση χωρίς να απαιτούν αποδείξεις και χωρίς να αναδεικνύουν τις φωνές αυτών που διαφωνούν.
Γιατί ο κόσμος συνεχίζει να προτιμά τα ιδιωτικά μίντια τη στιγμή που στο Ιντερνετ έχει πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές ενημέρωσης απ’όλο τον κόσμο;
Διότι ο ευκολότερος τρόπος ενημέρωσης είναι η τηλεόραση. Και πάντως, όπως εξελίχθηκε το θέμα των όπλων μαζικής καταστροφής στο Ιράκ, ο κόσμος αρχίζει και συνειδητοποιεί ότι τα μίντια συμπεριφέρονται ως μεγάφωνα της εξουσίας και ήδη στρέφεται αλλού. Εκεί, νομίζω, οφείλεται η μεγάλη επιτυχία του DemocracyNow.
Πώς καταφέρνετε και διατηρείτε την ανεξαρτησία σας;
Στηριζόμαστε οικονομικά σε δωρεές των ακροατών, των τηλεθεατών και όσων μας διαβάζουν στο Ίντερνετ. Δεν χρηματοδοτούμαστε από μεγάλες εταιρείες που βγάζουν κέρδη από τον πόλεμο.
Θα συμφωνούσατε με την κριτική που δέχονται τα ανεξάρτητα μίντια ότι δεν έχουν τα μέσα ή τον επαγγελματισμό να προσφέρουν αξιόπιστη ενημέρωση;
Εγώ μπορώ να μιλήσω μόνο για το DemocracyNow!. Εργαζόμαστε λοιπόν πολύ σκληρά για να βρεθούμε όσο γίνεται πιο κοντά στον πυρήνα του θέματος και να δώσουμε φωνή σ’αυτούς που βρίσκονται στην καρδιά του. Αλλά και τι κάνουν τα ιδιωτικά μίντια με τα μέσα που διαθέτουν; Όλα αυτά τα τηλεοπτικά δίκτυα, που υποτίθεται ότι ανταγωνίζονται μεταξύ τους, τελικά μας προσφέρουν την ίδια μικρή παρέα αναλυτών που ξέρουν τόσο λίγα για τόσα πολλά, που μας εξηγούν, υποτίθεται, τον κόσμο και όμως τον καταλαβαίνουν τόσο λάθος. Τα τηλεοπτικά δίκτυα χρησιμοποιούν έναν εθνικό θησαυρό, τις συχνότητες, που είναι δημόσια περιουσία. Έχουν την ευθύνη να αναδεικνύουν ολόκληρο το εύρος των απόψεων, αλλιώς πρέπει να τους πάρουν τις άδειες. Η κριτική μου λοιπόν εστιάζει κυρίως στα ιδιωτικά μέσα παρά στα ανεξάρτητα.
Έχουν γίνει τα μίντια πιο ανοιχτά έτσι όπως έχει εξελιχθεί ο πόλεμος στο Ιράκ;
Όχι, ούτε στο ελάχιστο. Υπάρχει η ψευδαίσθηση ότι παρουσιάζουν μεγαλύτερο εύρος απόψεων. Αυτό συμβαίνει διότι τα μίντια στην Αμερική καλύπτουν το πολιτικό φάσμα μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικάνων. Πριν τον πόλεμο, οι Δημοκρατικοί συμφωνούσαν με τους Ρεπουμπλικάνους και τα μίντια μας παρουσίαζαν τη μία και μοναδική άποψη που υπήρχε. Τώρα που διανύουμε προεκλογική περίοδο, οι Δημοκρατικοί πρέπει να διαφοροποιηθούν από τους Ρεπουμπλικάνους, γι’αυτό και το φάσμα των απόψεων ανοίγει λίγο. Δημιουργείται λοιπόν η ψευδαίσθηση ότι τα μίντια είναι πιο ανοιχτά. Καθόλου. Απλώς το φάσμα που καλύπτουν έχει ανοίξει.
Στο θέμα της αντιπαράθεσης με το Ιράν για τα πυρηνικά βλέπετε ομοιότητες με τον τρόπο που προετοιμάστηκε ο πόλεμος στο Ιράκ;
Φτάνει να δείτε τα πρωτοσέλιδα των New York Times – πάλι οι ίδιοι ισχυρισμοί για ύπαρξη όπλων, βασισμένοι σε ανώνυμες πηγές. Η ίδια παλιά συνταγή, οι ίδιοι αβάσιμοι ισχυρισμοί που μας οδήγησαν στον πόλεμο στο Ιράκ. Μα δεν θα μάθουν ποτέ; Μιλούν τώρα για τον αριθμό των Ιρανών που μάχονται τις αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ, ενώ ο αριθμός των Σαουδαράβων μαχητών είναι πολύ μεγαλύτερος. Αλλά η Σαουδική Αραβία είναι σύμμαχος των ΗΠΑ. Έχουμε την ευθύνη να ξεσκεπάσουμε τα θεμέλια που χτίζουν για τον πόλεμο.
Έχει σημασία αν στις εκλογές βγει Δημοκρατικός ή Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος;
Εξαρτάται από τα θέματα που θα τεθούν στην προεκλογική περίοδο. Το εκλογικό σώμα έχει τη δυνατότητα να θέτει απαιτήσεις προς τους υποψηφίους και να τους αναγκάζει να επεκτείνουν την αντζέντα τους. Γι’αυτό πρέπει να κάνει ερωτήσεις για το πρόγραμμά τους αντί για την προσωπικότητά τους. Δεν ξέρω τι θα συμβεί, διότι πολύ δύσκολα τίθενται ερωτήσεις για ζητήματα ουσίας.
Πώς βρίσκετε την κριτική που αμφισβητεί τις πνευματικές ικανότητες και την προσωπικότητα του προέδρου Μπους;
Εντελώς άσχετη. Το σημαντικό είναι τι κάνει. Έχει διαπράξει αυτή τη φρίκη στο Ιράκ που πρέπει να σταματήσει.
Έχει σημασία το φύλο ή η φυλετική καταγωγή των υποψηφίων;
Αυτό που έχει σημασία είναι οι θέσεις τους. Υπάρχουν υποψήφιοι και από τις δύο πλευρές που είναι έρμαια των χρηματικών συμφερόντων. Συγκεντρώνουν δεκάδες εκατομμύρια δολάρια διότι θέλουν να κάνουν τηλεοπτικές διαφημίσεις. Έτσι λειτουργεί το προεκλογικό σύστημα στις ΗΠΑ. Τα τηλεοπτικά δίκτυα που ενοικιάζουν τις συχνότητες, που, το ξαναλέω, είναι δημόσια περιουσία, χρεώνουν τους υποψηφίους με εξοργιστικά ποσά για διαφημίσεις και μετά μας προσφέρουν όλο και λιγότερη κάλυψή τους. Έτσι οι υποψήφιοι γυρνούν τη χώρα για να συγκεντρώσουν χρήματα και γίνονται έρμαια των συμφερόντων που τους χρηματοδοτούν. Σε αυτά πρέπει να αντιταχθούμε. Χρειαζόμαστε μια πλήρη μεταρρύθμιση του συστήματος προεκλογικής χρηματοδότησης.
Σκεφτήκατε ποτέ να κάνετε καριέρα στα ιδιωτικά μίντια;
Όχι, το πάθος μου είναι τα ανεξάρτητα μίντια. Αισθάνομαι ότι διακυβεύονται πολλά για να σταματήσω. Πολλοί, όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά σε όλο τον κόσμο, εξαρτώνται από την ανεξάρτητη ενημέρωση. Τα μίντια είναι ο πιο ισχυρός θεσμός στον κόσμο, πιο ισχυρός από οποιαδήποτε βόμβα, πιο ισχυρός από οποιοδήποτε βλήμα. Το Πεντάγωνο τα έχει στρατολογήσει, και πρέπει να τα πάρουμε πίσω.
-*-
