Μπρους Λα Μπρους: "Δε νοείται επανάσταση χωρίς σεξουαλική επανάσταση"

[Εψιλον, 7/12/08]

Παραφράζοντας τη φράση της Μαργκερίτ Ντιράς στον «Εραστή» («Πολύ νωρίς στη ζωή μου ήταν ήδη αργά»), πολύ αργά στη ζωή του Μπρους Λα Μπρους (Bruce LaBruce) είναι ακόμη νωρίς. Κάτοικος του Τορόντο, γεννημένος και μεγαλωμένος στην απομόνωση ενός αγροκτήματος λίγο έξω από την πόλη, ανακάλυψε το σεξ στα 22 του και είχε την πρώτη του σοβαρή σχέση στα 30. Εκτοτε, έχει κερδίσει με το παραπάνω τον χαμένο χρόνο: ήδη από το πανεπιστήμιο εξέδωσε μια σειρά πανκ γκέι φανζίν και γύρισε σε super 8 τις πρώτες ταινίες του (που, όπως λέει ο ίδιος, «βοήθησαν να δημιουργηθεί το λεγόμενο Homocore ή Queercore, κίνημα που διέφθειρε μια ολόκληρη νέα γενιά ομοφυλοφίλων»).


 Σήμερα αρθρογραφεί για την πολιτική και το σεξ σε εναλλακτικά περιοδικά κι έχει γυρίσει 5 μεγάλου μήκους ταινίες (από τις οποίες κάποιες θα χαρακτηρίζονταν πολιτικές με πορνό αναφορές και οι υπόλοιπες, πορνό με πολιτικές αναφορές). Στα 44 του δηλώνει έτοιμος να αφήσει τον αντεργκράουντ κινηματογράφο, του οποίου αποτελεί εμβληματική καλτ μορφή, για κάτι πιο μέινστριμ. 

____________

Ποιες αντιδράσεις σας αρέσει να προκαλείτε στους θεατές; Σεξουαλική διέγερση, σοκ, γέλιο, τρόμο; 

Ολα αυτά. Δεν ξεκινώ με σκοπό να προκαλέσω μια συγκεκριμένη αντίδραση. Μου αρέσει περισσότερο να αποπροσανατολίζω τους θεατές, κάνοντας μη αναμενόμενους συνδυασμούς. Στο "The Raspberry Reich" συνδύασα το πορνό με τεχνικές προπαγάνδας και με μια ρομαντική ιστορία αγάπης. Στον "Otto" έδωσα πολιτική διάσταση στα ζόμπι, που ανήκουν παραδοσιακά στο είδος του σπλάτερ, πρόσθεσα το εύρημα των γκέι ζόμπι κι έκανα τον τόνο της ταινίας μελαγχολικό. Ηθελα να προσελκύσω τους φανατικούς θεατές των ταινιών τρόμου, συνήθως στρέιτ αγοράκια που βρίσκουν σ' αυτές τις ταινίες μια δικαιολογία για να ζήσουν το μισογυνισμό και την ομοφοβία τους, και να τους βασανίσω με μια γκέι τρυφερή ιστορία αγάπης.

Δεν σας αρέσουν οι ταινίες τρόμου; 

Δεν αντέχω όλα αυτά τα βασανιστήρια που βλέπουμε σε ταινίες όπως το "Hostel" και το "Cabin Fever", οι οποίες προσποιούνται κιόλας μια επίφαση πολιτικής. Τις θεωρώ αντιδραστικές, διότι προωθούν τον τρόμο και την αγωνία, με τον ίδιο κυνικό τρόπο που το κάνει η κυβέρνηση Μπους για να κρατά τον κόσμο ευάλωτο και να εκμεταλλεύεται τους χειρότερους φόβους του.

Ομως και στον «Otto» υπάρχει βία. 

Δεν είναι το ίδιο. Εγώ χρησιμοποιώ τη βία, που είναι άλλωστε περιορισμένη, περισσότερο ως σχόλιο σε μια βία που συσκευάζεται από τα μίντια σε ένα ηδονοβλεπτικό περιτύλιγμα με σκοπό το κέρδος. Το CSI δείχνει τις αυτοψίες με τέτοια λεπτομέρεια, που είναι πολύ πιο βίαιο. Με κυνηγά, βέβαια, η φήμη ότι οι ταινίες μου έχουν πάντα μια σκηνή ταμπού. Στο "Hustler White" είναι η σκηνή που ένας ακρωτηριασμένος άντρας κάνει σεξ χρησιμοποιώντας ως φαλλό το τεχνητό πόδι του. Στον "Otto" είναι τα ζόμπι που κάνουν σεξ διεισδύοντας το ένα στο στομάχι του άλλου. Αν όμως υπερβαίνω τα όρια, δεν το κάνω για να τραβήξω την προσοχή ή για να πουλήσω εισιτήρια - διότι οι ταινίες μου δεν πάνε καλά εμπορικά. Το κάνω επειδή έχει πλάκα να σπας τα ταμπού, αυτός είναι ο λόγος που υπάρχουν.

Γιατί, λοιπόν, μια ταινία με ζόμπι σήμερα; 

Διότι τα ζόμπι, όπως λέει η πρωταγωνίστρια στην ταινία, είναι η αλληγορία της καταναλωτικής και υλιστικής κουλτούρας του καπιταλισμού, που παράγει πνευματικά νεκρούς. Εχω μιλήσει με πολλά παιδιά στο MySpace, που μου είπαν ότι νιώθουν μέσα τους νεκρά. Τα καταλαβαίνω, διότι ζουν σ' έναν κόσμο πολιτικής διαφθοράς, καταστροφής του περιβάλλοντος και απόλυτου ελέγχου των εταιρειών. Ο Τζορτζ Ρομέρο το έχει δείξει υπέροχα σ' αυτήν την ταινία, με τα ζόμπι που μαζεύονται στο εμπορικό κέντρο και τριγυρνούν με τον υπνωτισμένο τρόπο τους, που δεν είναι πολύ διαφορετικός από τον τρόπο που τριγυρνούσαν στο εμπορικό κέντρο όταν ήταν ζωντανά.

Ο Otto, βέβαια, δεν είναι ένα συνηθισμένο ζόμπι. 

Ηθελα να κάνω ένα ζόμπι με προσωπικότητα, γιατί με έχει κουράσει ο τρόπος που τα δείχνουν οι άλλες ταινίες. Ουσιαστικά, δεν ξέρεις αν ο Otto είναι αληθινό ζόμπι ή ένας έφηβος με ψυχολογικά προβλήματα. Είναι άστεγος, αποξενωμένος, συμπαθητικός και δεν τρώει καν ανθρώπινο κρέας. Θα έλεγα πως είναι ένα ζόμπι με κρίση ταυτότητας.

Σ' αυτήν την ταινία δεν δείχνετε απροκάλυπτο σεξ όσο σε προηγούμενες. 

Γυρίσαμε σκηνές σκληρού σεξ με ψηφιακή κάμερα και η ανάλυση ήταν χαμηλή, δεν ταίριαζαν με την υπόλοιπη ταινία. Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει πόσο δύσκολο είναι να κάνεις ταινίες. Δυστυχώς, δεν είχαμε το χρόνο και τα χρήματα να γυρίσουμε τις σκηνές σεξ έτσι που να δείχνουν πραγματικά καλές στο έργο. Μάλλον θα τις συμπεριλάβουμε στα έξτρα του DVD.

Για το «Skin Flick» και το «Rapsbery Reich» γυρίσατε και μία πορνό εκδοχή τους. Ηταν μια καλλιτεχνική θέση; 

Οπως λέω συχνά, είμαι πραγματιστής. Δυσκολεύομαι να βρω χρήματα για τις ταινίες μου και συνήθως χρησιμοποιώ ό,τι υπάρχει διαθέσιμο. Αυτό που έγινε ήταν ότι ο παραγωγός των πρώτων ταινιών μου ίδρυσε μια εταιρεία παραγωγής πορνό. Εργάστηκα, λοιπόν, μαζί του με τον όρο να μου επιτρέψει να φτιάξω και μια σοφτ εκδοχή, την οποία θα μπορούσα να διανείμω ως κανονική ταινία.

Το πορνό δεν αναπαράγει το μισογυνισμό και την ομοφοβία, όπως οι ταινίες τρόμου; 

Και τα δύο είδη λειτουργούν ως ένα είδος συλλογικού υποσυνείδητου, επιτρέποντας στους θεατές να επεξεργάζονται τις πιο σκοτεινές φαντασιώσεις τους, όσο κι αν είναι πολιτικά μη ορθές. Εχουν, μάλιστα, την ίδια αφηγηματική δομή. Στις ταινίες τρόμου η αφήγηση οδηγεί τους χαρακτήρες να σκοτώνονται ο ένας μετά τον άλλο με διάφορους τρόπους, καταλήγοντας πάντα σε ένα οργιαστικό κρεσέντο, σαν τη σκηνή της εκσπερμάτωσης. Για να λειτουργήσουν όμως έτσι, πρέπει να παραμείνουν στο αντεργκράουντ. Το κακό είναι όταν αυτές οι ταινίες παρουσιάζονται ως μέινστριμ ψυχαγωγία, διότι γίνονται εμπορικό προϊόν, που πολύ κυνικά προωθείται στην αγορά με τεχνικές μάρκετινγκ. Ομως ακόμη το πορνό δεν είναι μέινστριμ, παραμένει ταμπού.

Το «Hustler White» προβλήθηκε στην καναδική τηλεόραση. Ανησυχείτε μήπως γίνετε μέρος του μέινστριμ; 

Το "Hustler White" προβλήθηκε στην καλωδιακή τηλεόραση 6 χρόνια μετά την κυκλοφορία του, αλλά όταν αρχικά βγήκε ήταν απαγορευμένο από όλα τα βίντεο κλαμπ. Στη ζωή μου όλα γίνονται αργά. Ακόμη δεν έχω δουλέψει με διάσημους ηθοποιούς, εκτός από σούπερ μόντελ και διασημότητες του αντεργκράουντ. Νομίζω ότι η φήμη μου ως σκηνοθέτη πορνό ήταν ένας από τους λόγους που άργησα να βρω χρηματοδότες - όχι μόνο για λόγους ηθικής, αλλά επειδή το πορνό δεν είναι εμπορικό. Ακόμα και στη βιομηχανία πορνό, ελάχιστοι στην κορυφή της πυραμίδας καταφέρνουν να βγάζουν λεφτά, φτιάχνοντας πολύ φτηνά προϊόντα και πουλώντας τα σε μεγάλες ποσότητες. Αν πάμε στο μέινστριμ, μια ταινία με σκηνές απροκάλυπτου σεξ δεν πρόκειται να πουλήσει. Πάντως, για τον "Otto" είχα την υποστήριξη του Καναδικού Συμβουλίου Τεχνών και, αν όλα πάνε καλά, η επόμενη ταινία μου ίσως χρηματοδοτηθεί από την καναδική κυβέρνηση. Δεν έχω τίποτα εναντίον του μέινστριμ. Το θέμα είναι να βρεις τον τρόπο να κάνεις μεγαλύτερης κλίμακας ταινίες κρατώντας το δικό σου στυλ.

Με τη σημερινή οικονομική κρίση, έχουν θέση ταινίες για τη σεξουαλική απελευθέρωση; 

Οπως λέει η ηρωίδα στο "The Raspberry Reich", δεν νοείται επανάσταση χωρίς σεξουαλική επανάσταση και δεν νοείται σεξουαλική επανάσταση χωρίς ομοφυλοφιλική επανάσταση. Ο φεμινισμός, το κίνημα των μαύρων και το γκέι κίνημα που ξεπήδησαν κατά την επαναστατική στιγμή στα τέλη των 60s και στις αρχές των 70s αφενός είχαν μαρξιστική βάση, καθώς μιλούσαν για την πάλη των τάξεων και αμφισβητούσαν την άρχουσα τάξη και τις κοινωνικές και πολιτικές επιταγές της αστικής τάξης, αφετέρου όμως είχαν και πλευρές σεξουαλικής απελευθέρωσης. Ο κόσμος ξεχνάει, αλλά τότε στην Αμερική συντελέστηκε μια μικρή σεξουαλική επανάσταση, καθώς οι ιδέες της ανταλλαγής συντρόφων, της αμφιφυλοφιλίας και του ομαδικού σεξ διείσδυσαν στη μεσαία τάξη.

Είμαστε σήμερα σεξουαλικά απελευθερωμένοι; 

Εξαρτάται σε ποιο μέρος βρίσκεσαι και ποιος είσαι. Η ιδέα της γραμμικής προόδου αποτελεί ψευδαίσθηση. Τα πράγματα κινούνται περισσότερο σαν εκκρεμές, μια μπροστά - μια πίσω. Σήμερα ίσως έχουμε αρχίσει να συνηθίζουμε την ομοφυλοφιλία, επομένως υπάρχει μια αργή πρόοδος σ' αυτό το ζήτημα, αλλά, όταν σπρώχνεις πολύ δυνατά προς μία κατεύθυνση, τότε το εκκρεμές γυρίζει πίσω.

Στην Καλιφόρνια και σε άλλες πολιτείες απαγορεύτηκε με δημοψήφισμα ο γάμος ατόμων του ίδιου φύλου. Πώς το είδατε; 

Νομίζω ότι αν το θέμα είχε τεθεί απλώς στη βάση της ισονομίας, χωρίς τις πολιτισμικές αναφορές στον παραδοσιακό γάμο, μπορεί να είχε κερδηθεί η υπόθεση στην Καλιφόρνια. Εγώ αντιμετωπίζω το θέμα του γκέι γάμου πραγματιστικά. Νομίζω ότι ο γάμος είναι πολύ συντηρητικός θεσμός, που σχεδιάστηκε για να ελέγχει τις γυναίκες, και δεν βλέπω το λόγο που οι γκέι θέλουν να συμμετέχουν σ' αυτόν. Αναγνωρίζω, όμως, ότι έχει συμβολική αξία και επίσης είμαι υπέρ της απόδοσης των νομικών δικαιωμάτων του γάμου σε όλους.

Εσείς, βέβαια, έχετε παντρευτεί το σύντροφό σας. 

Είχα μια δυνατή σχέση περίπου ενάμιση χρόνο με έναν Κουβανό, ο οποίος αντιμετώπιζε προβλήματα με τη βίζα του. Αν ο γάμος μπορούσε να λύσει το πρόβλημα, ήμουν πρόθυμος να τον κάνω. Πρέπει, όμως, να πω ότι μετά το γάμο η σχέση μας έγινε πολύ πιο δυνατή. Φαίνεται ότι μια δημόσια τελετή, νομικά δεσμευτική, λειτούργησε ως ισχυρή απόδειξη της μεταξύ μας δέσμευσης.

Σας ανησυχεί η οικονομική κρίση; 

Κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει, χάρηκα όμως που αποκαλύφθηκε όλη αυτή η ωμή διαφθορά, εξαιτίας της οποίας οι πλούσιοι έγιναν διεστραμμένα πλούσιοι και οι ανισότητες τεράστιες. Εν τω μεταξύ, όλοι γνώριζαν, αλλά τα εταιρικά μέσα ενημέρωσης προτίμησαν να μην κάνουν ερευνητική δημοσιογραφία και να καλύψουν τις εταιρείες, διότι διαπλέκονται με τα οικονομικά συμφέροντα και αποτελούν μέρος της διαφθοράς.

Ο Ομπάμα θα δώσει λύσεις; 

Τα πράγματα αλλάζουν από κάτω. Ο Ομπάμα δεν πρόκειται να τα διορθώσει, διότι εργάζεται στο εσωτερικό των σημερινών διεφθαρμένων θεσμών. Ο ίδιος αποτελεί μια εταιρεία. Ξόδεψε κάπου μισό δισεκατομμύριο δολάρια για να εκλεγεί και έχει φίλους στις διοικήσεις των μεγαλύτερων εταιρειών της Αμερικής.

Είναι γνωστές οι ριζοσπαστικές σας πολιτικές πεποιθήσεις, αλλά υπάρχουν και πολιτικά συντηρητικοί γκέι. Ποια ταυτότητα θεωρείτε πιο σημαντική, τη σεξουαλική ή την πολιτική; 

Για μένα η ομοφυλοφιλία έχει να κάνει με τη διαφορά. Είναι μια μορφή αντίστασης, μια ευκαιρία για τους ανθρώπους να ζήσουν διαφορετικές μορφές κοινωνικών και σεξουαλικών σχημάτων ή να μελετήσουν την κανονική κοινωνία από απόσταση, ως αουτσάιντερ. Η ομοφυλοφιλία αποτελεί σε έναν βαθμό πολιτικό ζήτημα. Ακόμη και αν είσαι γκέι Ρεπουμπλικάνος, πρόκειται για μια πολιτική δήλωση που δεν μπορείς να αγνοήσεις, διαφορετικά θα έχεις απωθημένα ή θα είσαι κρυφός. Οι πολιτικοί που αρνούνται την ομοφυλοφιλία τους τείνουν να υπεραναπληρώνουν, ακολουθώντας πολιτικές κατά των ομοφυλοφίλων.

Στο «Skin Flick» μιλάτε για γκέι νεοναζί. Πώς σας φάνηκε που ο Χάιντερ διατηρούσε ερωτική σχέση με τον υπ' αριθμόν δύο του ακροδεξιού κόμματός του;

Δεν με εξέπληξε, γνώριζα ότι ο Χάιντερ είναι γκέι. Πρόκειται για αρχετυπική περίπτωση. Στην ταινία "Skin Flick" δεν έδειξα μόνο το ότι οι ομοφυλόφιλοι έχουν την τάση να φετιχοποιούν φασιστικές εικόνες (τους μπάτσους, τα δερμάτινα, τις μπότες, την κτηνώδη δύναμη)· έδειξα και το ότι στα ακροδεξιά κινήματα υφέρπει συχνά μια ομοφυ- λοφιλική πλευρά - και, μάλιστα, αρκετά ωμή. Ενας ρώσος φίλος μου, γκέι ακτιβιστής που κυνηγήθηκε στη χώρα του και ζει ως πολιτικός πρόσφυγας στη Νέα Υόρκη, γνώριζε τον Ζιρινόφσκι και λέει ότι περιτριγυριζόταν από ωραία αγόρια.

Δεν πιστεύω να προκαλέσουμε διπλωματικό επεισόδιο... 

Δεν ξέρω, οι Ρώσοι τελευταία έχουν γίνει καλοί στις δολοφονίες δημοσιογράφων.

Οι γονείς σας παρακολουθούν την καριέρα σας; 

Οχι. Γνωρίζουν μόνον ότι γυρίζω ταινίες και ταξιδεύω ανά τον κόσμο, αλλά δεν μπορούν να τις δουν. Μιλάμε για ανθρώπους που δεν έχουν ποτέ δει πορνό.

Ξέρουν ότι είστε ομοφυλόφιλος; 

Ο πατέρας μου ακόμη δεν το αναγνωρίζει. Εχουμε πολύ καλή σχέση, αλλά δεν είναι κάτι που συζητάμε. Ανήκουν σε μια γενιά που έχει έναν περίεργο μηχανισμό άρνησης. Μπορεί να πηδιέσαι με τον γκόμενό σου κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο και ακόμη να μην αναγνωρίσουν ότι είσαι γκέι. Είναι σαν τον Αντι Γουόρχολ. Ζούσε μαζί με τη μητέρα του και σχεδόν γύριζε πορνό μες στο σπίτι, αλλά αυτή δεν είχε ιδέα τι συνέβαινε.

Θα θέλατε οι γονείς σας να έβλεπαν τις ταινίες σας; 

Οχι. Ποτέ δεν κατάλαβα αυτούς που νιώθουν την ανάγκη να πάρουν την έγκριση των συγγενών τους για τη δουλειά τους. Μήπως ο Μάπλθορπ ή ο Φασμπίντερ ανησυχούσαν τι θα πουν οι γονείς τους για το έργο τους; Σε μια ταινία μου, εμφανίζομαι σε πολύ κοντινό πλάνο να παίρνω πίπα από μια τεράστια μαύρη ψωλή. Θα ήθελα να το δουν οι γονείς μου; Οχι. Επρεπε, όμως, να το κάνω· ήταν καλλιτεχνική έκφραση. Ακόμη κι αν καμιά φορά με κάνει κάπως να ντρέπομαι, ο καλλιτέχνης δεν μπορεί ν' αμφισβητεί τον εαυτό του.

-*-