[4ESSERA, Φθινόπωρο 2007]
Tης αναγνωρίζουν ότι με τα διεισδυτικά πορτρέτα διασημοτήτων και τα ρεπορτάζ από την κοσμική ζωή της Νέας Υόρκης ξαναέδωσε πνοή, φρεσκάδα και κυκλοφορίες στο New York Magazine. Φέτος το άρθρο της για τον Καρλ Λάγκερφελντ πήρε το βραβείο καλύτερου πορτρέτου στα αμερικανικά βραβεία περιοδικού τύπου. Συνεργάζεται επίσης με το Rolling Stone, όπου καταπιάνεται με πιο κοινωνικά θέματα, από τις μεθόδους του οικολογικού κινήματος μέχρι την εμπορική χρήση της μαριχουάνας. Ίσως η αλλαγή οφείλεται στο ότι πρόσφατα μετακόμισε από τη Νέα Υόρκη στο Λος Αντζελες. Λέγεται Βανέσα Γρηγοριάδη (Vanessa Grigoriadis). Nαι, οι γονείς της είναι Έλληνες.
Tης αναγνωρίζουν ότι με τα διεισδυτικά πορτρέτα διασημοτήτων και τα ρεπορτάζ από την κοσμική ζωή της Νέας Υόρκης ξαναέδωσε πνοή, φρεσκάδα και κυκλοφορίες στο New York Magazine. Φέτος το άρθρο της για τον Καρλ Λάγκερφελντ πήρε το βραβείο καλύτερου πορτρέτου στα αμερικανικά βραβεία περιοδικού τύπου. Συνεργάζεται επίσης με το Rolling Stone, όπου καταπιάνεται με πιο κοινωνικά θέματα, από τις μεθόδους του οικολογικού κινήματος μέχρι την εμπορική χρήση της μαριχουάνας. Ίσως η αλλαγή οφείλεται στο ότι πρόσφατα μετακόμισε από τη Νέα Υόρκη στο Λος Αντζελες. Λέγεται Βανέσα Γρηγοριάδη (Vanessa Grigoriadis). Nαι, οι γονείς της είναι Έλληνες.
____________
Τι φόρεσες στη συνέντευξη με τον Tom Ford;
Σκεφτόμουν να βάλω ένα παλιό Gucci τοπ που είχα, αλλά το δοκίμασα και δεν μου έκανε πια. Γαμώτο! Κι έτσι έβαλα ένα καλοκαιρινό φόρεμα, γιατί έκανε ζέστη. Δεν μου έκανε κομπλιμέντο. Δεν πρέπει να το βρήκε της αρεσκείας του.
Έχει σημασία τι φορά κανείς στις συνεντεύξεις;
Κάποιοι δημοσιογράφοι πιστεύουν ότι σε μια συνέντευξη με σχεδιαστή μόδας πρέπει να πας ντυμένος πολύ καλά και όταν έχεις συνέντευξη μ’ένα παιδί να βάζεις T-shirt. Εγώ δεν το ακολουθώ τόσο.
Ειδικεύεσαι σε μεγάλες έρευνες και διεισδυτικά πορτρέτα διασημοτήτων.
Αυτή η σχολή δημοσιογραφίας, η «νέα δημοσιογραφία», ξεκίνησε στο Νew York Magazine από τον Τομ Γουλφ και άλλους. Αφιερώνεις πολύ χρόνο κάνοντας ρεπορτάζ, μιλώντας με ανθρώπους, και γράφεις με πρωτότυπο στυλ, σχεδόν προσπαθείς να χρησιμοποιήσεις τα εργαλεία του διηγήματος σε ένα δημοσιογραφικό κείμενο. Σήμερα δεν το συναντάς πολύ συχνά, αλλά παραμένει το είδος της μη-μυθιστορηματικής γραφής με τη μεγαλύτερη ζωντάνια. Ο,τι είναι το ντοκιμαντέρ για τον κινηματογράφο, είναι η νέα δημοσιογραφία για το γραπτό λόγο.
Λείπει σήμερα η διεισδυτική έρευνα από τα μίντια;
Νομίζω ότι λείπει. Σήμερα τα μίντια μαθαίνουν τους υπαλλήλους τους μόνο πώς να γράφουν τίτλους, όχι πώς να διαβάζουν ανάμεσα στις λέξεις. Αντίθετα, η νέα δημοσιογραφία σου διδάσκει πως το πιο ενδιαφέρον μέρος της συνέντευξης είναι αυτό που δεν λένε οι συνεντευξιαζόμενοι, πως ό,τι έχουν εκπαιδευτεί να λένε είναι υποκριτικό και πρέπει να το πετάξεις στο καλάθι των αχρήστων. Εργαζόμαστε σε ένα περιβάλλον που ελέγχει τα πάντα. Οι διασημότητες και οι άνθρωποι με εξουσία θέλουν να ελέγχουν τον τύπο για να πουλήσουν μια εικόνα που δεν ανταποκρίνεται απαραίτητα στην πραγματικότητα. Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της δουλειάς είναι να αφαιρείς μια φλοίδα από την εικόνα αυτού που έχεις απέναντί σου και να προσπαθείς να βλέπεις τι βρίσκεται από κάτω. Όσο περισσότερο χρόνο περνάς με κάποιον, τόσο περισσότερο σου αποκαλύπτεται.
Πόσο χρόνο πέρασες με τον Καρλ Λάγκερφελντ και τον Τομ Φορντ;
Αυτοί οι δύο είναι τελείως αντίθετοι μεταξύ τους στις συνεντεύξεις. Ο Καρλ Λάγκερφελντ θα σου πει τα πάντα. Κάνει πλάκα, είναι πανέξυπνος για την ηλικία του, 73 ή κάπου τόσο, είναι εξωφρενικός, είναι αστραφτερός. Δεν πέρασα πολύ χρόνο μαζί του. Με άφησαν κοντά του μια ημέρα ενώ ετοίμαζαν μια φωτογράφηση στην κρεαταγορά της Νέας Υόρκης για τη σειρά Καρλ Λάγκερφελντ. Ερχόταν για λίγο, ξαναέφευγε, ξαναερχόταν, έλεγε ένα αστείο και ξαναέφευγε. Αλλά ό,τι είπε ήταν πολύτιμο και χρήσιμο και η συνέντευξη ήταν πολύ καλή. Από την άλλη, με τον Τομ Φορντ πέρασα συνολικά 3 ώρες σε διάστημα λίγων ημερών, αλλά δεν του αρέσει να δίνει συνεντεύξεις και ανησυχεί πολύ για την εικόνα του στον τύπο. Είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα κάποιου που ελέγχει τα πάντα, από τους υπαλλήλους του μέχρι την εικόνα του. Το βλέπεις πως είναι νευρωτικός.
Ήταν στημένος;
Με ανοιχτό κασετόφωνο, δεν θα σου πει τίποτα έστω κατά προσέγγιση ενδιαφέρον. Όταν κλείσει το κασετόφωνο, γίνεται πολύ αστείος. Κι εσύ δεν ξέρεις τι να κάνεις. Ήταν πολύ δύσκολο.
Θεωρείς επιτυχημένο το πορτρέτο;
Όχι πολύ. Έδωσα την αίσθηση που είχα γι’αυτόν, αλλά δεν ξέρω αν είναι όντως έτσι. Πιστεύω ότι το ένστικτό μου ήταν σωστό – χωρίς το στοιχείο του σεξ, ποιο είναι το καθοριστικό στοιχείο της προσωπικότητας του Tom Ford; Και ο ίδιος το επιδιώκει. Αλλά θα ήθελα να ξέρω ποια είναι τα άλλα στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν και δεν μπορούσα να τα βρω, διότι δεν είδα τις άλλες πλευρές του.
Ποιο είναι το μυστικό ενός καλού πορτρέτου;
Το κλειδί για μένα είναι να κρυφακούω. Για να πω την αλήθεια, δεν χρειάζεται να μου μιλήσουν καθόλου. Βάλε με σε μια γωνία και μη μου μιλήσει κανείς, το μόνο που θέλω είναι ν’ακούω τι λένε στους άλλους. Αν τα περισσότερα που λέγονται στις συνεντεύξεις είναι ψεύτικα, ο τρόπος να μάθεις ποιος πραγματικά είναι ο άλλος είναι να παρατηρείς πώς συμπεριφέρεται στους υπαλλήλους και τους φίλους του. Πώς μιλάει στον οδηγό του; Τι λέει στον υπεύθυνο δημοσίων σχέσεων; Η συνέντευξη δεν αρχίζει όταν ανοίγεις το κασετόφωνο, αρχίζει όταν ανοίγεις την πόρτα.
Αυτή την τεχνική την εφάρμοσες και στο πάρτι του Λάγκερφελντ.
Τριγυρνούσα κρατώντας διακριτικά το μπλοκάκι μου, στεκόμουν κοντά σε παρέες και άκουγα τι έλεγαν μεταξύ τους. Τι λέει η Λιβ Τάιλερ; Τι λέει η Αννα Γουίντουρ; Τα πάρτι είναι πολύ χρήσιμα γιατί αποκτάς καλή αίσθηση του κόσμου που πηγαίνει σ’αυτά.
Δεν φοβάσαι μη σε δουν να σημειώνεις;
Μιλάμε για πάρτι με πολύ κόσμο, όχι για τα πάρτι όπου όλοι κοιτάζουν εσένα. Ένα κόλπο που κάνω τελευταία και πετυχαίνει πολύ είναι να στέλνω μηνύματα στο κινητό μου. Όλοι νομίζουν ότι δεν κάνεις τίποτα κι εσύ καταγράφεις τι λένε. Εξαιρετικό κόλπο. Άλλοι υπαγορεύουν στο κασσεττοφωνάκι τους ή παίρνουν τηλέφωνο τον εαυτό τους και αφήνουν μήνυμα στον τηλεφωνητή.
Σου κάνουν δώρα οι διασημότητες ή οι εταιρείες;
Ναι, ό,τι μπορείς να φανταστείς –φορέματα, παπούτσια, εκπτωτικές κάρτες. Πριν λίγες μέρες κάποιος μου προσέφερε ένα πανάκριβο ταξίδι πρώτης θέσης στη Βομβάη. Αλλά αρνούμαι ευγενικά, ποτέ δεν κρατώ δώρα.
Γιατί;
Γιατί ο υγιής τύπος είναι ο ανεξάρτητος τύπος. Ο κόσμος περιμένει από τη δημοσιογραφία να του μιλήσει με ειλικρίνεια για τον κόσμο. Δεν μπορείς να είσαι ειλικρινής αν κάποιος σου πληρώνει το λογαριασμό. Είναι σαν αυτά τα δημοσιογραφικά ταξίδια, που μια εταιρεία πηγαίνει τους δημοσιογράφους σε ξενοδοχεία με όλα τα έξοδα πληρωμένα. Μπορεί να μην γράψεις εκατό τοις εκατό θετικά πράγματα, αλλά το πιθανότερο είναι ότι θα γράψεις κυρίως θετικά, αν θες να σου ξαναπροσφέρουν δωρεάν ταξίδι. Μόνο που τίποτα δεν είναι δωρεάν στη ζωή. Άμα δεχτείς κάτι, γίνεσαι έρμαιο του ανθρώπου που στο προσφέρει και των επιδιώξεών του. Εγώ προτιμώ να πληρώνω τα 100 δολάρια του λογαριασμού στο εστιατόριο κι έξω από κει.
Ασκούν πιέσεις οι κοσμικοί για να μη γραφτεί κάτι αρνητικό;
Εμένα δεν με έχει τιμωρήσει κανείς ανοιχτά, αλλά έχω την αίσθηση ότι μου καταφέρνουν πολλά μικρά χτυπήματα. Όπως λέμε στην Αμερική, υποφέρω το «θάνατο των χιλίων πληγών». Διάφοροι υπεύθυνοι δημοσίων σχέσεων δεν με αφήνουν να πάρω συνέντευξη από τους πελάτες τους, διότι φοβούνται ότι θα γράψω κάτι αμφιλεγόμενο. Και, για να πω την αλήθεια, δεν βλέπω το πρόβλημα. Σε πολλές περιπτώσεις, οι πελάτες δεν βρίσκονται στην καλύτερη περίοδο και σίγουρα θα τους ωφελούσε ένα αμφιλεγόμενο άρθρο. Αλλά έτσι λειτουργούν τα πράγματα. Μου έχουν αρνηθεί συνέντευξη για τη Κριστίνα Αγκιλέρα, τη Λίνσεϊ Λόαν, την Τίνα Φέι και δυο τρεις όχι και τόσο δημοφιλείς ηθοποιούς που τελικά η καριέρα τους πήρε την κάτω βόλτα.
Ζηλεύεις καθόλου μέσα σ’αυτό το περιβάλλον υπερβολικού πλούτου και δόξας;
Νομίζω ότι βρίσκομαι σε προνομιακή θέση, διότι πολλά από αυτά μου αρέσουν και καταλαβαίνω πολύ καλά τον κοινωνικό φθόνο, αλλά επίσης γνωρίζω ότι πρόκειται για κακό συναίσθημα και για αρνητικό τρόπο ζωής. Δεν τους χρειάζομαι αυτούς τους ανθρώπους, δεν θέλω να είμαστε φίλοι. Είναι το αντικείμενο της δουλειάς μου, δεν είναι φίλοι μου. Επομένως δεν χρειάζεται να προσπαθώ να συχνάζω στα ίδια εστιατόρια μ’αυτούς. Πρέπει να πηγαίνω κάποιες φορές για να βρίσκω κάτι ενδιαφέρον να γράψω, αλλά σε τελική ανάλυση δεν με νοιάζει αν δεν με καλέσουν στο εξοχικό τους.
Πώς είναι η κοσμική ζωή στη Νέα Υόρκη σήμερα;
Το θέμα με τη Νέα Υόρκη είναι ότι τα τελευταία δέκα χρόνια οι τραπεζίτες της Wall Street βγάζουν τόσα χρήματα που αλλάζουν όλη την πόλη - το κέντρο και άλλες συνοικίες είναι πια για τους ηλικιωμένους κι επιπλέον αφήνουν παντού στο διάβα τους το δηλητήριο του κοινωνικού φθόνου. Πάντα υπήρχαν πλούσιοι στη Νέα Υόρκη, αλλά αυτοί εδώ είναι τόσο νέοι και τόσο πλούσιοι που όλοι αισθάνονται άσχημα, ακόμα κι αν οι ίδιοι είναι εκατομμυριούχοι. Τώρα στη Νέα Υόρκη πρέπει να είσαι δισεκατομμυριούχος. Τα πάντα εξαρτώνται από το πόσο ψηλά βρίσκεσαι, πόσα χρήματα έχεις, ποιους γνωρίζεις.
Τόσο άσχημα;
Υποθέτω ότι αυτά συμβαίνουν παντού, είναι ίδιον της ανθρώπινης φυλής, αλλά εδώ ίσως παραγίνεται. Φταίει ότι ο κόσμος ζει ο ένας πάνω στον άλλο σε μια πυκνοκατοικημένη πόλη που εστιάζει στα χρήματα και όχι στη δημιουργικότητα. Κατά κάποιο τρόπο η Νέα Υόρκη είναι πολύ επαρχιώτικη.
Συγγνώμη;
Εντάξει, ενσωματώνει πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς, προφανώς παράγει πολύ καλή τέχνη, μόδα και, ως ένα βαθμό, λογοτεχνία. Αλλά αν κοιτάξουμε το μέλλον, τι θέλει και τι μπορεί να γίνει η Αμερική όσο ζούμε, νομίζω ότι η απάντηση δεν βρίσκεται στη Νέα Υόρκη. Η Νέα Υόρκη νοιάζεται τι κάνει η ίδια και η Ευρώπη, όχι τι κάνει η υπόλοιπη Αμερική.
Είναι τόσο δύσκολη περίοδος για την Αμερική όσο φαίνεται προς τα έξω;
Πολύ δύσκολη. Αρχίζουμε να βλέπουμε τις συνέπειες όλων αυτών που δεν αντιμετωπίσαμε τα τελευταία είκοσι χρόνια. Βλέπουμε την δύναμή μας ν’αρχίζει να καταρρέει, ο πόλεμος στο Ιράκ δεν είναι καθόλου δημοφιλής, έχουμε ένα μεγάλο έλλειμμα και αναρωτιόμαστε τι θα γίνει με την κοινωνική ασφάλιση, οι γονείς βλέπουν τα παιδιά τους να κάθονται όλη την ώρα στέλνοντας μηνύματα στα κινητά, φαίνεται να έχουμε πάρει διαζύγιο από τη φύση, ακόμα και στον τρόπο που εργαζόμαστε, πολύ σκληρά, χωρίς διακοπές. Αν ο αμερικανικός τρόπος ζωής είναι τα SUV, όπως λέει ο πρόεδρος Μπους, τότε έχουμε πρόβλημα. Ποιος διαφωνεί ότι είναι σχεδόν πολύ αργά να αντιμετωπίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη; Πρέπει να συνεννοηθούμε μεταξύ μας ως χώρα και να αναζητήσουμε απαντήσεις. Έχω την αίσθηση ότι η απάντηση βρίσκεται περισσότερο προς τα δυτικά, όχι στη Νέα Υόρκη.
Είναι διαφορετικά στο Λος Αντζελες;
Και εκεί τα χρήματα βρίσκονται στο επίκεντρο, αλλά μπορείς να έχεις έναν κήπο με λουλούδια, έχεις τον ήλιο συνέχεια, έχεις το δικό σου σπιτάκι, δεν ζεις ο ένας πάνω στον άλλον μέσα σ’ένα σπιρτόκουτο. Και υπάρχει πολύ μεγαλύτερη επαφή με την εξοχή, ο κόσμος δραπετεύει τα Σαββατοκύριακα, κάτι που δεν συμβαίνει τόσο στη Νέα Υόρκη. Υπάρχει στα δυτικά μια ενδιαφέρουσα κουλτούρα τατού, μια σχεδόν παγανιστική ενασχόληση με υβριδικά αυτοκίνητα, σχεδόν μια new age θρησκεία που έχει καταλάβει πολλά παιδιά. Νομίζω ότι πολλοί θέλουν κατά κάποιο τρόπο να επιστρέψουν σε ένα πιο πρωτόγονο στάδιο, να πάνε να ζήσουν σε αγροκτήματα, κάπως να επιστρέψουν σε κάτι αληθινό.
Οι γονείς σου είναι Έλληνες;
Ο πατέρας μου είναι Έλληνας από την Κωνσταντινούπολη, ήρθε στην Αμερική για σπουδές τη δεκαετία του ’60 και γνώρισε εδώ τη μητέρα μου που κατάγεται από την Κέρκυρα αλλά μεγάλωσε στο New Jersey.
Μια τυπική ελληνοαμερικανική οικογένεια της Νέας Υόρκης;
Όχι τόσο τυπική. Είναι πράγματι μέσες άκρες μια μεσοαστική ελληνική οικογένεια, αλλά οι Ελληνες της γενιάς του πατέρα μου ασχολούνται περισσότερο με την Εκκλησία και με την κοινότητα. Οι γονείς μου, επειδή με μεγάλωσαν στο Μανχάταν, ήταν περισσότερο προοδευτικοί, όχι τόσο άνθρωποι της εκκλησίας.
Ποιο στοιχείο του χαρακτήρα σου θεωρείς ότι οφείλεται στην καταγωγή σου;
Ότι είμαι πιεστική! Όχι, αλήθεια τώρα, νομίζω ότι οι γονείς μου μού έδωσαν γερές αρχές και τη γνώση ότι η ζωή δεν αρχίζει και τελειώνει στα χρήματα, όπως πιστεύουν πολλοί στη Νέα Υόρκη.
Τι ήθελες να γίνεις μικρή;
Ηθοποιός, με ενδιέφερε πολύ περισσότερο. Έχω τελειώσει φιλολογία στο σχολείο και ξέρω τι μου γίνεται από λογοτεχνία, αλλά δεν έγραφα και τόσο. Ακόμα και σήμερα νιώθω ότι δεν είμαι τόσο συγγραφέας όσο ρεπόρτερ, με την έννοια ότι με ενδιαφέρουν οι ιστορίες των ανθρώπων και προσπαθώ να τους ακούω και να βρίσκω την αλήθεια σ’αυτά που μου λένε, παρά να κατασκευάζω δικές μου ιστορίες σε μια λευκή σελίδα χαρτί.
Τι θέλεις να κάνεις στο μέλλον;
Να συνεχίσω να κάνω αυτό που κάνω, μου αρέσει αυτή η δουλειά. Και θέλω να βρίσκω πιο δύσκολα θέματα, πιο σύνθετα. Τα τελευταία άρθρα μου για το Rolling Stone δεν είναι τόσο ιμπρεσιονιστικά, βασίζονται σε τεράστια έρευνα. Ο αναγνώστης πρέπει να περνάει καλά, να διασκεδάζει, αλλά επίσης να αποκομίζει και κάτι, να σκέφτεται λίγο διαφορετικά για τον κόσμο. Μ’ενδιαφέρουν πια τα θέματα που προσφέρουν περισσότερες ιδέες παρά περιγραφές, που θίγουν πολλά σημαντικά ζητήματα σε αντίθεση μ’ένα πορτρέτο του Τομ Φορντ. Σε τελική ανάλυση δεν έχει μεγάλη σημασία για την πορεία του κόσμου αν ο Τομ Φορντ είναι σεξ σίμπολ ή όχι.
-*-
Τι φόρεσες στη συνέντευξη με τον Tom Ford;
Σκεφτόμουν να βάλω ένα παλιό Gucci τοπ που είχα, αλλά το δοκίμασα και δεν μου έκανε πια. Γαμώτο! Κι έτσι έβαλα ένα καλοκαιρινό φόρεμα, γιατί έκανε ζέστη. Δεν μου έκανε κομπλιμέντο. Δεν πρέπει να το βρήκε της αρεσκείας του.
Έχει σημασία τι φορά κανείς στις συνεντεύξεις;
Κάποιοι δημοσιογράφοι πιστεύουν ότι σε μια συνέντευξη με σχεδιαστή μόδας πρέπει να πας ντυμένος πολύ καλά και όταν έχεις συνέντευξη μ’ένα παιδί να βάζεις T-shirt. Εγώ δεν το ακολουθώ τόσο.
Ειδικεύεσαι σε μεγάλες έρευνες και διεισδυτικά πορτρέτα διασημοτήτων.
Αυτή η σχολή δημοσιογραφίας, η «νέα δημοσιογραφία», ξεκίνησε στο Νew York Magazine από τον Τομ Γουλφ και άλλους. Αφιερώνεις πολύ χρόνο κάνοντας ρεπορτάζ, μιλώντας με ανθρώπους, και γράφεις με πρωτότυπο στυλ, σχεδόν προσπαθείς να χρησιμοποιήσεις τα εργαλεία του διηγήματος σε ένα δημοσιογραφικό κείμενο. Σήμερα δεν το συναντάς πολύ συχνά, αλλά παραμένει το είδος της μη-μυθιστορηματικής γραφής με τη μεγαλύτερη ζωντάνια. Ο,τι είναι το ντοκιμαντέρ για τον κινηματογράφο, είναι η νέα δημοσιογραφία για το γραπτό λόγο.
Λείπει σήμερα η διεισδυτική έρευνα από τα μίντια;
Νομίζω ότι λείπει. Σήμερα τα μίντια μαθαίνουν τους υπαλλήλους τους μόνο πώς να γράφουν τίτλους, όχι πώς να διαβάζουν ανάμεσα στις λέξεις. Αντίθετα, η νέα δημοσιογραφία σου διδάσκει πως το πιο ενδιαφέρον μέρος της συνέντευξης είναι αυτό που δεν λένε οι συνεντευξιαζόμενοι, πως ό,τι έχουν εκπαιδευτεί να λένε είναι υποκριτικό και πρέπει να το πετάξεις στο καλάθι των αχρήστων. Εργαζόμαστε σε ένα περιβάλλον που ελέγχει τα πάντα. Οι διασημότητες και οι άνθρωποι με εξουσία θέλουν να ελέγχουν τον τύπο για να πουλήσουν μια εικόνα που δεν ανταποκρίνεται απαραίτητα στην πραγματικότητα. Το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της δουλειάς είναι να αφαιρείς μια φλοίδα από την εικόνα αυτού που έχεις απέναντί σου και να προσπαθείς να βλέπεις τι βρίσκεται από κάτω. Όσο περισσότερο χρόνο περνάς με κάποιον, τόσο περισσότερο σου αποκαλύπτεται.
Πόσο χρόνο πέρασες με τον Καρλ Λάγκερφελντ και τον Τομ Φορντ;
Αυτοί οι δύο είναι τελείως αντίθετοι μεταξύ τους στις συνεντεύξεις. Ο Καρλ Λάγκερφελντ θα σου πει τα πάντα. Κάνει πλάκα, είναι πανέξυπνος για την ηλικία του, 73 ή κάπου τόσο, είναι εξωφρενικός, είναι αστραφτερός. Δεν πέρασα πολύ χρόνο μαζί του. Με άφησαν κοντά του μια ημέρα ενώ ετοίμαζαν μια φωτογράφηση στην κρεαταγορά της Νέας Υόρκης για τη σειρά Καρλ Λάγκερφελντ. Ερχόταν για λίγο, ξαναέφευγε, ξαναερχόταν, έλεγε ένα αστείο και ξαναέφευγε. Αλλά ό,τι είπε ήταν πολύτιμο και χρήσιμο και η συνέντευξη ήταν πολύ καλή. Από την άλλη, με τον Τομ Φορντ πέρασα συνολικά 3 ώρες σε διάστημα λίγων ημερών, αλλά δεν του αρέσει να δίνει συνεντεύξεις και ανησυχεί πολύ για την εικόνα του στον τύπο. Είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα κάποιου που ελέγχει τα πάντα, από τους υπαλλήλους του μέχρι την εικόνα του. Το βλέπεις πως είναι νευρωτικός.
Ήταν στημένος;
Με ανοιχτό κασετόφωνο, δεν θα σου πει τίποτα έστω κατά προσέγγιση ενδιαφέρον. Όταν κλείσει το κασετόφωνο, γίνεται πολύ αστείος. Κι εσύ δεν ξέρεις τι να κάνεις. Ήταν πολύ δύσκολο.
Θεωρείς επιτυχημένο το πορτρέτο;
Όχι πολύ. Έδωσα την αίσθηση που είχα γι’αυτόν, αλλά δεν ξέρω αν είναι όντως έτσι. Πιστεύω ότι το ένστικτό μου ήταν σωστό – χωρίς το στοιχείο του σεξ, ποιο είναι το καθοριστικό στοιχείο της προσωπικότητας του Tom Ford; Και ο ίδιος το επιδιώκει. Αλλά θα ήθελα να ξέρω ποια είναι τα άλλα στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν και δεν μπορούσα να τα βρω, διότι δεν είδα τις άλλες πλευρές του.
Ποιο είναι το μυστικό ενός καλού πορτρέτου;
Το κλειδί για μένα είναι να κρυφακούω. Για να πω την αλήθεια, δεν χρειάζεται να μου μιλήσουν καθόλου. Βάλε με σε μια γωνία και μη μου μιλήσει κανείς, το μόνο που θέλω είναι ν’ακούω τι λένε στους άλλους. Αν τα περισσότερα που λέγονται στις συνεντεύξεις είναι ψεύτικα, ο τρόπος να μάθεις ποιος πραγματικά είναι ο άλλος είναι να παρατηρείς πώς συμπεριφέρεται στους υπαλλήλους και τους φίλους του. Πώς μιλάει στον οδηγό του; Τι λέει στον υπεύθυνο δημοσίων σχέσεων; Η συνέντευξη δεν αρχίζει όταν ανοίγεις το κασετόφωνο, αρχίζει όταν ανοίγεις την πόρτα.
Αυτή την τεχνική την εφάρμοσες και στο πάρτι του Λάγκερφελντ.
Τριγυρνούσα κρατώντας διακριτικά το μπλοκάκι μου, στεκόμουν κοντά σε παρέες και άκουγα τι έλεγαν μεταξύ τους. Τι λέει η Λιβ Τάιλερ; Τι λέει η Αννα Γουίντουρ; Τα πάρτι είναι πολύ χρήσιμα γιατί αποκτάς καλή αίσθηση του κόσμου που πηγαίνει σ’αυτά.
Δεν φοβάσαι μη σε δουν να σημειώνεις;
Μιλάμε για πάρτι με πολύ κόσμο, όχι για τα πάρτι όπου όλοι κοιτάζουν εσένα. Ένα κόλπο που κάνω τελευταία και πετυχαίνει πολύ είναι να στέλνω μηνύματα στο κινητό μου. Όλοι νομίζουν ότι δεν κάνεις τίποτα κι εσύ καταγράφεις τι λένε. Εξαιρετικό κόλπο. Άλλοι υπαγορεύουν στο κασσεττοφωνάκι τους ή παίρνουν τηλέφωνο τον εαυτό τους και αφήνουν μήνυμα στον τηλεφωνητή.
Σου κάνουν δώρα οι διασημότητες ή οι εταιρείες;
Ναι, ό,τι μπορείς να φανταστείς –φορέματα, παπούτσια, εκπτωτικές κάρτες. Πριν λίγες μέρες κάποιος μου προσέφερε ένα πανάκριβο ταξίδι πρώτης θέσης στη Βομβάη. Αλλά αρνούμαι ευγενικά, ποτέ δεν κρατώ δώρα.
Γιατί;
Γιατί ο υγιής τύπος είναι ο ανεξάρτητος τύπος. Ο κόσμος περιμένει από τη δημοσιογραφία να του μιλήσει με ειλικρίνεια για τον κόσμο. Δεν μπορείς να είσαι ειλικρινής αν κάποιος σου πληρώνει το λογαριασμό. Είναι σαν αυτά τα δημοσιογραφικά ταξίδια, που μια εταιρεία πηγαίνει τους δημοσιογράφους σε ξενοδοχεία με όλα τα έξοδα πληρωμένα. Μπορεί να μην γράψεις εκατό τοις εκατό θετικά πράγματα, αλλά το πιθανότερο είναι ότι θα γράψεις κυρίως θετικά, αν θες να σου ξαναπροσφέρουν δωρεάν ταξίδι. Μόνο που τίποτα δεν είναι δωρεάν στη ζωή. Άμα δεχτείς κάτι, γίνεσαι έρμαιο του ανθρώπου που στο προσφέρει και των επιδιώξεών του. Εγώ προτιμώ να πληρώνω τα 100 δολάρια του λογαριασμού στο εστιατόριο κι έξω από κει.
Ασκούν πιέσεις οι κοσμικοί για να μη γραφτεί κάτι αρνητικό;
Εμένα δεν με έχει τιμωρήσει κανείς ανοιχτά, αλλά έχω την αίσθηση ότι μου καταφέρνουν πολλά μικρά χτυπήματα. Όπως λέμε στην Αμερική, υποφέρω το «θάνατο των χιλίων πληγών». Διάφοροι υπεύθυνοι δημοσίων σχέσεων δεν με αφήνουν να πάρω συνέντευξη από τους πελάτες τους, διότι φοβούνται ότι θα γράψω κάτι αμφιλεγόμενο. Και, για να πω την αλήθεια, δεν βλέπω το πρόβλημα. Σε πολλές περιπτώσεις, οι πελάτες δεν βρίσκονται στην καλύτερη περίοδο και σίγουρα θα τους ωφελούσε ένα αμφιλεγόμενο άρθρο. Αλλά έτσι λειτουργούν τα πράγματα. Μου έχουν αρνηθεί συνέντευξη για τη Κριστίνα Αγκιλέρα, τη Λίνσεϊ Λόαν, την Τίνα Φέι και δυο τρεις όχι και τόσο δημοφιλείς ηθοποιούς που τελικά η καριέρα τους πήρε την κάτω βόλτα.
Ζηλεύεις καθόλου μέσα σ’αυτό το περιβάλλον υπερβολικού πλούτου και δόξας;
Νομίζω ότι βρίσκομαι σε προνομιακή θέση, διότι πολλά από αυτά μου αρέσουν και καταλαβαίνω πολύ καλά τον κοινωνικό φθόνο, αλλά επίσης γνωρίζω ότι πρόκειται για κακό συναίσθημα και για αρνητικό τρόπο ζωής. Δεν τους χρειάζομαι αυτούς τους ανθρώπους, δεν θέλω να είμαστε φίλοι. Είναι το αντικείμενο της δουλειάς μου, δεν είναι φίλοι μου. Επομένως δεν χρειάζεται να προσπαθώ να συχνάζω στα ίδια εστιατόρια μ’αυτούς. Πρέπει να πηγαίνω κάποιες φορές για να βρίσκω κάτι ενδιαφέρον να γράψω, αλλά σε τελική ανάλυση δεν με νοιάζει αν δεν με καλέσουν στο εξοχικό τους.
Πώς είναι η κοσμική ζωή στη Νέα Υόρκη σήμερα;
Το θέμα με τη Νέα Υόρκη είναι ότι τα τελευταία δέκα χρόνια οι τραπεζίτες της Wall Street βγάζουν τόσα χρήματα που αλλάζουν όλη την πόλη - το κέντρο και άλλες συνοικίες είναι πια για τους ηλικιωμένους κι επιπλέον αφήνουν παντού στο διάβα τους το δηλητήριο του κοινωνικού φθόνου. Πάντα υπήρχαν πλούσιοι στη Νέα Υόρκη, αλλά αυτοί εδώ είναι τόσο νέοι και τόσο πλούσιοι που όλοι αισθάνονται άσχημα, ακόμα κι αν οι ίδιοι είναι εκατομμυριούχοι. Τώρα στη Νέα Υόρκη πρέπει να είσαι δισεκατομμυριούχος. Τα πάντα εξαρτώνται από το πόσο ψηλά βρίσκεσαι, πόσα χρήματα έχεις, ποιους γνωρίζεις.
Τόσο άσχημα;
Υποθέτω ότι αυτά συμβαίνουν παντού, είναι ίδιον της ανθρώπινης φυλής, αλλά εδώ ίσως παραγίνεται. Φταίει ότι ο κόσμος ζει ο ένας πάνω στον άλλο σε μια πυκνοκατοικημένη πόλη που εστιάζει στα χρήματα και όχι στη δημιουργικότητα. Κατά κάποιο τρόπο η Νέα Υόρκη είναι πολύ επαρχιώτικη.
Συγγνώμη;
Εντάξει, ενσωματώνει πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς, προφανώς παράγει πολύ καλή τέχνη, μόδα και, ως ένα βαθμό, λογοτεχνία. Αλλά αν κοιτάξουμε το μέλλον, τι θέλει και τι μπορεί να γίνει η Αμερική όσο ζούμε, νομίζω ότι η απάντηση δεν βρίσκεται στη Νέα Υόρκη. Η Νέα Υόρκη νοιάζεται τι κάνει η ίδια και η Ευρώπη, όχι τι κάνει η υπόλοιπη Αμερική.
Είναι τόσο δύσκολη περίοδος για την Αμερική όσο φαίνεται προς τα έξω;
Πολύ δύσκολη. Αρχίζουμε να βλέπουμε τις συνέπειες όλων αυτών που δεν αντιμετωπίσαμε τα τελευταία είκοσι χρόνια. Βλέπουμε την δύναμή μας ν’αρχίζει να καταρρέει, ο πόλεμος στο Ιράκ δεν είναι καθόλου δημοφιλής, έχουμε ένα μεγάλο έλλειμμα και αναρωτιόμαστε τι θα γίνει με την κοινωνική ασφάλιση, οι γονείς βλέπουν τα παιδιά τους να κάθονται όλη την ώρα στέλνοντας μηνύματα στα κινητά, φαίνεται να έχουμε πάρει διαζύγιο από τη φύση, ακόμα και στον τρόπο που εργαζόμαστε, πολύ σκληρά, χωρίς διακοπές. Αν ο αμερικανικός τρόπος ζωής είναι τα SUV, όπως λέει ο πρόεδρος Μπους, τότε έχουμε πρόβλημα. Ποιος διαφωνεί ότι είναι σχεδόν πολύ αργά να αντιμετωπίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη; Πρέπει να συνεννοηθούμε μεταξύ μας ως χώρα και να αναζητήσουμε απαντήσεις. Έχω την αίσθηση ότι η απάντηση βρίσκεται περισσότερο προς τα δυτικά, όχι στη Νέα Υόρκη.
Είναι διαφορετικά στο Λος Αντζελες;
Και εκεί τα χρήματα βρίσκονται στο επίκεντρο, αλλά μπορείς να έχεις έναν κήπο με λουλούδια, έχεις τον ήλιο συνέχεια, έχεις το δικό σου σπιτάκι, δεν ζεις ο ένας πάνω στον άλλον μέσα σ’ένα σπιρτόκουτο. Και υπάρχει πολύ μεγαλύτερη επαφή με την εξοχή, ο κόσμος δραπετεύει τα Σαββατοκύριακα, κάτι που δεν συμβαίνει τόσο στη Νέα Υόρκη. Υπάρχει στα δυτικά μια ενδιαφέρουσα κουλτούρα τατού, μια σχεδόν παγανιστική ενασχόληση με υβριδικά αυτοκίνητα, σχεδόν μια new age θρησκεία που έχει καταλάβει πολλά παιδιά. Νομίζω ότι πολλοί θέλουν κατά κάποιο τρόπο να επιστρέψουν σε ένα πιο πρωτόγονο στάδιο, να πάνε να ζήσουν σε αγροκτήματα, κάπως να επιστρέψουν σε κάτι αληθινό.
Οι γονείς σου είναι Έλληνες;
Ο πατέρας μου είναι Έλληνας από την Κωνσταντινούπολη, ήρθε στην Αμερική για σπουδές τη δεκαετία του ’60 και γνώρισε εδώ τη μητέρα μου που κατάγεται από την Κέρκυρα αλλά μεγάλωσε στο New Jersey.
Μια τυπική ελληνοαμερικανική οικογένεια της Νέας Υόρκης;
Όχι τόσο τυπική. Είναι πράγματι μέσες άκρες μια μεσοαστική ελληνική οικογένεια, αλλά οι Ελληνες της γενιάς του πατέρα μου ασχολούνται περισσότερο με την Εκκλησία και με την κοινότητα. Οι γονείς μου, επειδή με μεγάλωσαν στο Μανχάταν, ήταν περισσότερο προοδευτικοί, όχι τόσο άνθρωποι της εκκλησίας.
Ποιο στοιχείο του χαρακτήρα σου θεωρείς ότι οφείλεται στην καταγωγή σου;
Ότι είμαι πιεστική! Όχι, αλήθεια τώρα, νομίζω ότι οι γονείς μου μού έδωσαν γερές αρχές και τη γνώση ότι η ζωή δεν αρχίζει και τελειώνει στα χρήματα, όπως πιστεύουν πολλοί στη Νέα Υόρκη.
Τι ήθελες να γίνεις μικρή;
Ηθοποιός, με ενδιέφερε πολύ περισσότερο. Έχω τελειώσει φιλολογία στο σχολείο και ξέρω τι μου γίνεται από λογοτεχνία, αλλά δεν έγραφα και τόσο. Ακόμα και σήμερα νιώθω ότι δεν είμαι τόσο συγγραφέας όσο ρεπόρτερ, με την έννοια ότι με ενδιαφέρουν οι ιστορίες των ανθρώπων και προσπαθώ να τους ακούω και να βρίσκω την αλήθεια σ’αυτά που μου λένε, παρά να κατασκευάζω δικές μου ιστορίες σε μια λευκή σελίδα χαρτί.
Τι θέλεις να κάνεις στο μέλλον;
Να συνεχίσω να κάνω αυτό που κάνω, μου αρέσει αυτή η δουλειά. Και θέλω να βρίσκω πιο δύσκολα θέματα, πιο σύνθετα. Τα τελευταία άρθρα μου για το Rolling Stone δεν είναι τόσο ιμπρεσιονιστικά, βασίζονται σε τεράστια έρευνα. Ο αναγνώστης πρέπει να περνάει καλά, να διασκεδάζει, αλλά επίσης να αποκομίζει και κάτι, να σκέφτεται λίγο διαφορετικά για τον κόσμο. Μ’ενδιαφέρουν πια τα θέματα που προσφέρουν περισσότερες ιδέες παρά περιγραφές, που θίγουν πολλά σημαντικά ζητήματα σε αντίθεση μ’ένα πορτρέτο του Τομ Φορντ. Σε τελική ανάλυση δεν έχει μεγάλη σημασία για την πορεία του κόσμου αν ο Τομ Φορντ είναι σεξ σίμπολ ή όχι.
-*-
