13/6/11

Αρτεμις Καριοφυλλίδου: Ζούμε μέσα απ'τα μάτια των άλλων

[10%, Ιούνιος - Ιούλιος 2006]

Κατέβηκε στην Αθήνα από τη Θεσσαλονίκη, ακολουθώντας έναν έρωτα. Ο έρωτας τελείωσε, η Αθήνα έμεινε. Η Άρτεμις Καριοφυλλίδου έπιασε δουλειά σε βιβλιοπωλείο μεγάλου εκδοτικού οίκου, την τριακοστή έκτη δουλειά της στα 36 χρόνια που ζει. Μια δουλειά στην οποία νιώθει πια πιο ελεύθερη και δυνατή από ποτέ: πρόσφατα ανακοίνωσε στους συναδέλφους της ότι είναι λεσβία.


____________

Η πρώτη μου λεσβιακή σχέση ήρθε αργά, στα 24. Μέχρι τότε είχα σχέσεις με άνδρες και ούτε που μου περνούσε από το μυαλό ότι είμαι λεσβία. Άλλο που στο Γυμνάσιο οι συμμαθήτριές μου με φώναζαν κρυφά «Άρτεμις η λεσβία» και φαντασιωνόμουν σεξουαλικά μια καθηγήτρια. Δεν είχα από πουθενά την εικόνα μιας λεσβίας ώστε να πω: «ορίστε, να ποια είμαι». Για μένα λεσβίες δεν υπήρχαν.

***

Βλέπεις πόσο καταλυτικό είναι να υπάρχει η εικόνα σου στον κόσμο; Και καλά εγώ – λόγω ιδιοσυγκρασίας το βίωσα ανάλαφρα. Σκέψου όμως τη μοναξιά ενός εφήβου που νιώθει ότι είναι διαφορετικός και δεν μπορεί να καταλάβει τι του συμβαίνει. Είναι τυχαίο που το μεγαλύτερο ποσοστό αυτοκτονιών στους εφήβους είναι οι αυτοκτονίες ομοφυλόφιλων;

***

Με τον καιρό είδα ότι ερωτευόμουν τη μια και την άλλη και άρχισα να το ψάχνω. Πήγα σε μια φεμινιστική οργάνωση, όπου ευτυχώς οι μισές ήταν λεσβίες, και ανακάλυψα τα λεσβιακά μπαρ της Θεσσαλονίκης. Έτσι βρήκα το δρόμο μου. Μετά ακολούθησα έναν έρωτα στην Αθήνα και συμμετείχα στη Λεσβιακή Ομάδα Αθηνών.

***

Στους γονείς μου δεν το έχω πει – δεν πολυσυζητάμε για προσωπικά–, αλλά είμαι σίγουρη ότι γνωρίζουν· οι ευχές να καλοπαντρευτώ έχουν κοπεί εδώ και χρόνια. Για πρώτη φορά βγήκα δημόσια ως λεσβία στην πορεία του Πολυτεχνείου το 2003. Το ΕΣΡ είχε βάλει τότε το πρόστιμο για το φιλί του Παπακαλιάτη και η ΛΟΑ αποφάσισε να βγούμε δυναμικά με συνθήματα. Ο κόσμος χειροκροτούσε και ενθάρρυνε. Μετά την πορεία, ήμουν σαν ντοπαρισμένη, ένιωθα πανέμορφα. Η συμμετοχή μου με δυνάμωσε, ήταν καθοριστική για να μπορώ στη συνέχεια να υπερασπίζομαι τη διαφορετικότητά μου.

***

Πρόσφατα στη δουλειά κάποιος είπε σε μια νέα συνάδελφο να με προσέχει, γιατί κυκλοφορούν φήμες ότι είμαι λεσβία. Τότε κι εγώ τους το είπα ανοιχτά: «είμαι λεσβία». Από τότε ένιωσα πολύ πιο ελεύθερη στη δουλειά, μου έφυγε ένα μεγάλο βάρος που δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι υπήρχε. Όσοι λένε ότι δεν χρειάζεται να το πεις, δεν καταλαβαίνουν πόσο μισή ζωή ζούμε καταχωνιάζοντας μια σημαντική πλευρά του εαυτού μας.

***

Ένας λόγος που δέχτηκα να βγω στο 10% ήταν ότι με τσαντίζει η εσωτερικευμένη ομοφοβία που βλέπω γύρω μου. Ακούς πολύ συχνά: «Επειδή είμαι, πρέπει να το διαλαλώ;» Αυτό είναι πολύ μεγάλη λούμπα. Οι στρέιτ διαλαλούν τη σεξουαλικότητά τους συνέχεια, άλλο που σ’ αυτούς δεν φαίνεται γιατί ζούμε σε στρέιτ κοινωνία. Όσο ζωτικό είναι γι’ αυτούς, άλλο τόσο είναι και για μας, και κάτι παραπάνω, διότι εμείς μέσω της εικόνας μας διεκδικούμε την ύπαρξή μας. Όλοι ζούμε μέσα από τα μάτια των άλλων – αν δεν σε βλέπουν, δεν υπάρχεις.

***

Αν τόσοι ομοφυλόφιλοι δημοσιογράφοι, πολιτικοί, και επιχειρηματίες, που θεωρούνται έξυπνοι και επιτυχημένοι, έβγαιναν και έλεγαν: «Ξέρετε, δεν είμαι στρέιτ», δεν θα άλλαζε η εικόνα που σχηματίζει ο κόσμος για τους ομοφυλόφιλους; Ενώ τώρα η μάνα μου βλέπει στην τηλεόραση καρικατούρες ομοφυλόφιλων, ακούει και τα ομοφοβικά σχόλια που βγαίνουν στον αέρα ανενόχλητα και διαμορφώνει άποψη. Η τηλεόραση θα έπρεπε να είναι politically correct.

***

Τι τεράστια η υποκρισία των πολιτικών που λένε ότι αναγνωρίζουν ίσα δικαιώματα στους γκέι, αλλά όχι και να υιοθετούν παιδιά! Δυο ομοφυλόφιλοι που αποφασίζουν να υιοθετήσουν έχουν περάσει την επιθυμία τους από σαράντα κύματα· θα το κάνουν από αγάπη και πολύ συνειδητά, όχι από κεκτημένη ταχύτητα όπως πολλοί στρέιτ, που μεγαλώνουν τα παιδιά με αδιαφορία, για να μην πούμε για περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης που γίνονται σε στρέιτ οικογένειες. Άσε πια το επιχείρημα ότι το παιδί θέλει πατρικό πρότυπο. Το παιδί θέλει στοργή, αγάπη και προδέρμ· αυτά φτάνουν. Δηλαδή όταν μια μάνα μένει χήρα, πρέπει να της πάρουμε το παιδί επειδή δεν θα έχει πατρικό πρότυπο;

***

Όταν έρθεις αντιμέτωπος με τη σεξουαλικότητά σου, αρχίζεις να αμφισβητείς τα πάντα. Με αυτή την έννοια, θεωρώ πλεονέκτημα ότι είμαι λεσβία· μ’ έχει κάνει να ψάξω πολύ τον εαυτό μου και ν’ αμφισβητήσω αυτά που άλλοι θεωρούν δεδομένα. Βλέπεις, για παράδειγμα, πολλές στρέιτ σχέσεις που διατηρούνται για τα μάτια του κόσμου, επειδή πέφτουν στη μέση τα συγγενολόγια, οι υποχρεώσεις, οι συμβάσεις. Ακόμα κι αν οι λεσβιακές σχέσεις διαλύονται ευκολότερα από τις στρέιτ, κάτι που δεν ισχύει πάντα, αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει η ανάγκη να διαλυθούν. Δεν μπορώ να ζηλέψω έναν γάμο που θα κρατήσει μια ζωή για τους λάθος λόγους.

***

Αλλά πες μου, τι έχουν πάθει οι στρέιτ και ασχολούνται όλη την ώρα με τους γκέι; Όλο «γεια σου αδερφάρα» και «γεια σου Λουλίτσα» είναι μεταξύ τους. Πριν λίγο καιρό, μια συνάδελφος που δεν ήξερε για μένα είπε ότι οι ομοφυλόφιλοι θα έπρεπε να είναι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ευτυχώς μπορώ πια να απαντώ και επί του προσωπικού· διαφορετικά θα έπρεπε ή να το καταπιώ, που δεν θα το έκανα, ή να μιλήσω γενικώς και αορίστως, που δεν θα μου έφτανε.

***

Τώρα που ψηφίστηκε ο νόμος που προστατεύει από τις διακρίσεις με βάση το σεξουαλικό προσανατολισμό, αισθάνομαι ότι ένα μεγάλο μέρος των διεκδικήσεων έχει δικαιωθεί. Δεν μπορείς να αναμένεις από την Ελλάδα του Χριστόδουλου ν’ αλλάξει νοοτροπία. Αλλά το να διεκδικείς ισονομία είναι κάτι που μπορείς και πρέπει, αν δεν αισθάνεσαι πολίτης Β΄ κατηγορίας. Είναι σημαντικό ότι τώρα μπορείς να πεις σε κάποιον: «Κόφτο, θα σε πάω στα δικαστήρια».

-*-