[Εψιλον, 10/12/06]
Αυτός με τα άσπρα άμφια δίπλα στη Σερά Γιλμάζ (Serra Yilmaz) την περασμένη εβδομάδα ήταν ο Πάπας. Βρισκόταν στην Άγκυρα σε μια επίσκεψη που χαρακτηρίστηκε ιστορική και η Σερά Γιλμάζ μετέφραζε τα λόγια του στους Τούρκους αξιωματούχους. Όταν δεν κάνει τη διερμηνέα, η Σερά Γιλμάζ παίζει σε ταινίες. Είναι μια από τις πιο γνωστές και αγαπητές ηθοποιούς της Τουρκίας, με σημαντική καριέρα στην Ιταλία και αλλού. Είναι επίσης μια από τις πιο φιλελεύθερες φωνές της γείτονος – μια κοσμοπολίτισσα από την Κωνσταντινούπολη που δεν χάνει ευκαιρία να τα βάζει με τις θρησκείες, τους εθνικισμούς, και την υποκρισία των πολιτικών, Τούρκων και Ευρωπαίων.
Μιλήσαμε λίγα εικοσιτετράωρα μετά την επίσκεψη του Πάπα. Βρισκόταν στο Βέλγιο για τα γυρίσματα μιας ταινίας μικρού μήκους. Η κουβέντα το έφερε στη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Με ρώτησε αν έχω διαβάσει τα “Απομνημονεύματα του Αδριανού”. Της είπα πως όχι. “Τότε”, είπε, “ το πρώτο πράγμα που θα κάνεις είναι να πας να πάρεις το βιβλίο. Διάβασέ το, και μετά πες μου. Είναι ένα βιβλίο που έχω πάντα δίπλα στο κρεβάτι μου». Νομίζω ότι καταλαβαίνω γιατί: το βιβλίο τοποθετείται στον 2ο αιώνα, όταν η πίστη στους Θεούς των Ρωμαίων είχε ατονήσει και ο χριστιανισμός δεν είχε κάνει ακόμη τη θριαμβευτική του είσοδο στην ιστορία. Ο αυτοκράτορας Αδριανός, άρρωστος, λίγο πριν το τέλος της ζωής του, αναζητά τον εαυτό του εδώ στη Γη· όχι στους ουρανούς, όχι στη θρησκεία.
____________
Αυτός με τα άσπρα άμφια δίπλα στη Σερά Γιλμάζ (Serra Yilmaz) την περασμένη εβδομάδα ήταν ο Πάπας. Βρισκόταν στην Άγκυρα σε μια επίσκεψη που χαρακτηρίστηκε ιστορική και η Σερά Γιλμάζ μετέφραζε τα λόγια του στους Τούρκους αξιωματούχους. Όταν δεν κάνει τη διερμηνέα, η Σερά Γιλμάζ παίζει σε ταινίες. Είναι μια από τις πιο γνωστές και αγαπητές ηθοποιούς της Τουρκίας, με σημαντική καριέρα στην Ιταλία και αλλού. Είναι επίσης μια από τις πιο φιλελεύθερες φωνές της γείτονος – μια κοσμοπολίτισσα από την Κωνσταντινούπολη που δεν χάνει ευκαιρία να τα βάζει με τις θρησκείες, τους εθνικισμούς, και την υποκρισία των πολιτικών, Τούρκων και Ευρωπαίων.
Μιλήσαμε λίγα εικοσιτετράωρα μετά την επίσκεψη του Πάπα. Βρισκόταν στο Βέλγιο για τα γυρίσματα μιας ταινίας μικρού μήκους. Η κουβέντα το έφερε στη Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Με ρώτησε αν έχω διαβάσει τα “Απομνημονεύματα του Αδριανού”. Της είπα πως όχι. “Τότε”, είπε, “ το πρώτο πράγμα που θα κάνεις είναι να πας να πάρεις το βιβλίο. Διάβασέ το, και μετά πες μου. Είναι ένα βιβλίο που έχω πάντα δίπλα στο κρεβάτι μου». Νομίζω ότι καταλαβαίνω γιατί: το βιβλίο τοποθετείται στον 2ο αιώνα, όταν η πίστη στους Θεούς των Ρωμαίων είχε ατονήσει και ο χριστιανισμός δεν είχε κάνει ακόμη τη θριαμβευτική του είσοδο στην ιστορία. Ο αυτοκράτορας Αδριανός, άρρωστος, λίγο πριν το τέλος της ζωής του, αναζητά τον εαυτό του εδώ στη Γη· όχι στους ουρανούς, όχι στη θρησκεία.
____________
Τι σας έκανε εντύπωση από τη γνωριμία σας με τον Πάπα;
Ήταν πολύ φιλικός· το ίδιο και το περιβάλλον του. Περίμενα ότι θα κρατούσαν απόσταση.
Ζητήσατε την ευλογία του;
Όχι. Δεν είμαι καθόλου θρησκευόμενη.
Δεν του φιλήσατε το χέρι;
Όχι, βέβαια! Δεν είμαι από τους ανθρώπους που φιλούν χέρια. Μόνο όταν η πρόθεση είναι σεξουαλική.
Όταν σας πρότειναν τη δουλειά, αισθανθήκατε κάπως ιδιαίτερα;
Ξέρετε, κάνω αυτό το επάγγελμα 20 χρόνια. Έχω κάνει το διερμηνέα σε προέδρους κρατών και ανώτατους αξιωματούχους. Από αυτή την άποψη δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο - άλλη μια ημέρα εργασίας. Λίγο πιο εντυπωσιακή, διότι η επίσκεψη ήταν ιστορική. Αλλά το προηγούμενο βράδυ κοιμήθηκα κανονικά· δεν είχα αϋπνία.
Συλλάβατε τον εαυτό σας να αντιδρά συναισθηματικά σε όσα λέγονταν;
Σ’αυτή τη δουλειά δεν μπορώ ν’αφήνω χώρο σε πολλά συναισθήματα. Μια λέξη μπορεί να αλλάξει όλο το νόημα. Πρέπει να είμαι τελείως συγκεντρωμένη – άρα απολύτως ψύχραιμη.
Άγχος είχατε;
Όχι. Και ως διερμηνέας και ως ηθοποιός δεν έχω άγχος – ίσως για ένα λεπτό στην αρχή. Μετά, και το θέατρο να καταρρεύσει, εγώ θα συνεχίσω να παίζω. Είναι ατού και για τα δυο επαγγέλματα. Οι συνάδελφοί μου στο θέατρο μου λένε πάντα ότι τους μεταδίδω αυτή την ηρεμία και σιγουριά.
Για τη θρησκεία τι πιστεύετε;
Νομίζω ότι πρέπει να διαχωριστεί από την πολιτική και να παραμείνει σ’ένα πολύ προσωπικό επίπεδο. Οι γονείς μου δεν ήταν καθόλου θρήσκοι. Στην οικογένειά μου, μόνο η γιαγιά μου, η μητέρα της μητέρας μου, ήταν πιστή, μια γυναίκα που μεγάλωσε στο Παλάτι και ήταν πολύ ανοιχτόμυαλη.
Ο ισλαμισμός βρίσκεται σε άνοδο στην Τουρκία;
Δυστυχώς σε όλο τον κόσμο, εκτός από κάποια κράτη της Νότιας Αμερικής, οι θρησκείες βρίσκονται σε άνοδο. Ο ισλαμισμός έχει ισχυρή επίδραση στην Τουρκία, αλλά ελπίζω ότι δεν θα φτάσει σε πολύ συντηρητικά επίπεδα. Νομίζω ότι ο τουρκικός λαός έχει κάτι το παγανιστικό. Υπάρχει στην Κωνσταντινούπολη μια ελληνορθόδοξη Εκκλησία που προσφέρει αγιασμό κάθε πρώτη του μήνα. Σχηματίζονται ουρές. Δεν είναι μόνο Έλληνες· είναι και Τούρκοι και Εβραίοι, όλοι. Μου αρέσει αυτή η ανάμειξη. Έτσι μεγάλωσα. Οι φίλοι μου ήταν Έλληνες, Αρμένιοι και Εβραίοι. Δεν βάζαμε τείχη.
Αυτό συμβαίνει περισσότερο στην Κωνσταντινούπολη ή σε όλη την Τουρκία;
Στην Κωνσταντινούπολη· και σε μερικές άλλες πόλεις – η Αντιόχεια είναι κάπως έτσι.
Στην Ευρώπη επικρατεί μια εικόνα της Τουρκίας ως χώρας που δεν προστατεύει τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των γυναικών. Είναι αληθινή;
Ξέρετε, η Τουρκία είναι μια χώρα με πολλές αντιφάσεις. Υπάρχει πρόβλημα με τις γυναίκες, αλλά η συμμετοχή των γυναικών στην εξουσία, τη διοίκηση και τα πανεπιστήμια είναι πολύ υψηλή – υψηλότερη από ό,τι στην Ιταλία. Κι έχει ενδιαφέρον ότι τώρα πια συζητάμε αυτά τα θέματα. Η 6η Σεπτεμβρίου 1955, τα βασανιστήρια, όλα αυτά, δεν είναι πια ταμπού για τις εφημερίδες. Όσο περισσότερο τα συζητάς, όλο και περισσότεροι αποκτούν συνείδηση. Έτσι αλλάζουν τα πράγματα.
Διαβάσατε την “Κωνσταντινούπολη” του Ορχάν Παμούκ;
Όχι· δεν έχω διαβάσει τα τελευταία βιβλία του. Αλλά χάρηκα που πήρε το Νόμπελ και πιστεύω ότι έχει δικαίωμα να λέει ό,τι πιστεύει.
Η υποδοχή του Νόμπελ στην Τουρκία ήταν κάπως χλιαρή.
Ναι. Πρόκειται για ένα τελείως βλακώδες μείγμα εθνικισμού και φθόνου από την πλευρά των συναδέλφων του. Ντράπηκα για λογαριασμό τους.
Εσείς θα μιλούσατε για γενοκτονία των Αρμενίων;
Δεν γνωρίζω. Δεν είμαι ιστορικός. Τα αρχεία άνοιξαν και πρέπει να μελετηθούν. Είμαι όμως βέβαιη ότι κανείς δεν είναι αθώος. Ο καθένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του, είτε μιλάμε για την Τουρκία είτε για την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Δεν είναι χρήσιμο να αρνείσαι την πραγματικότητα, εάν βέβαια προκύπτει από τα στοιχεία.
Τι πιστεύετε για την απόφαση του γαλλικού κοινοβουλίου να κηρύξει παράνομη την άρνηση της αρμενικής γενοκτονίας;
Είναι ένα έκτρωμα. Αν κάθε κράτος αρχίσει να βγάζει νόμους για γενοκτονίες που πιστεύει ότι έγιναν, δεν θα έχουμε σταματημό.
Πώς βλέπετε τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για την ένταξη της Τουρκίας;
Το ίδιο με ρώτησε ένας αλγερινός ταξιτζής στο Παρίσι πριν λίγες μέρες. Του είπα ότι έχουμε λίγο μπουχτίσει με τη στάση της Ευρώπης. Πολλά από αυτά που ζητά από την Τουρκία είναι σωστά. Αλλά υπάρχει επίσης πολύ μεγάλη υποκρισία. Η Ευρώπη αλλάζει τις θέσεις της ανάλογα με τα συμφέροντά της.
Νομίζετε ότι οι λόγοι είναι οικονομικοί;
Ναι. Και νομίζω ότι είναι πια ξεκάθαρο. Δυστυχώς οι πολιτικοί δεν είναι ιδεαλιστές. Κάποιες στιγμές αναρωτιέμαι αν ντρέπονται καθόλου. Εγώ πάντως τελευταία ντρέπομαι για τους Γάλλους πολιτικούς. Και βέβαια ακόμη περισσότερο για τους Τούρκους.
Είναι σημαντική για σας η ένταξη στην ΕΕ;
Δεν ξέρω πια. Νομίζω ότι περισσότερο συμφέρει την Ευρώπη παρά εμάς. Η Ευρώπη χρειάζεται νέο αίμα και νέα αγορά. Ξέρετε, νομίζω ότι η Τουρκία με την τελωνειακή ένωση έκανε ήδη πολλές παραχωρήσεις, και η Ευρώπη δεν έδωσε κάποιο αντάλλαγμα. Έτσι όμως το παιχνίδι δεν έχει ενδιαφέρον για την Τουρκία. Υπάρχουν όρια. Αν συνεχίσουμε έτσι, θα έρθει κάποια στιγμή που θα πρέπει να πούμε “τσάο μπέλο! Περάσαμε όμορφα μαζί, αλλά τσάο!”.
Αυτό δεν είναι επικίνδυνο να οδηγήσει σε έξαρση του εθνικισμού;
Είναι. Θα υπάρξει τίμημα και για την Ευρώπη και για την Τουρκία. Δυστυχώς. Είμαι, ξέρετε, μέχρις εδώ με τον τουρκικό εθνικισμό. Με κάθε εθνικισμό, αλλά ειδικά με τον τουρκικό, γιατί αυτόν τον ζω περισσότερο.
Πού οφείλεται;
Νομίζω ότι οφείλεται στο ότι οι Τούρκοι κάποια στιγμή έμαθαν να είναι Τούρκοι – ο κεμαλισμός ήταν η αποθέωση της τουρκικής ταυτότητας. Γι'αυτό οι Τούρκοι έχουν τόσα συμπλέγματα με την εθνικότητά τους. Νιώθουν την ανάγκη να την επιβεβαιώνουν κάθε στιγμή και κατηγορούν τους πάντες ότι την προσβάλλουν. Όταν είσαι σίγουρος για την ταυτότητα σου, δεν χρειάζεται να την επιβεβαιώνεις συνέχεια.
Αυτό το βλέπουμε σε πολλές χώρες.
Ναι. Δυστυχώς η Τουρκία δεν έχει το αποκλειστικό προνόμιο του προβλήματος του εθνικισμού. Κάτι βαρετό, κακό και βλακώδες. Έχουμε πολύ κακά παραδείγματα. Η 6η Σεπτεμβρίου 1955 δείχνει τι συμβαίνει όταν αδυνατείς να ελέγξεις τον εθνικισμό. Η άλλη τραγωδία για τους Έλληνες και τους Τούρκους είναι η ανταλλαγή των πληθυσμών. Συνήθιζα να πηγαίνω σ’ένα χωριό στο Αιγαίο, στην τουρκική πλευρά, μπροστά από τη Λέσβο. Εκεί στην αγορά άκουγες να λένε ότι πέθανε ο Αχμέτ Μπέι από τη Μυτιλήνη - πολλοί από αυτή την πλευρά του Αιγαίου είναι πρόσφυγες από τη Μυτιλίνη. Με λυπεί αφάνταστα. Χάνεις το σπίτι σου, αφήνεις πίσω τα υπάρχοντά σου, νομίζεις ότι θα επιστρέψεις. Δεν θα επιστρέψεις ποτέ.
Για την Κύπρο τι πιστεύετε;
Όταν οι Βρετανοί έφυγαν από κάποιες περιοχές, άφησαν πίσω τα σκατά τους. Νομίζω ότι η Κύπρος είναι καλό παράδειγμα. Οι Βρετανοί ακολούθησαν πολύ κακή πολιτική και ο κόσμος υπέφερε εξαιτίας της. Είναι βλακώδες που το νησί είναι μοιρασμένο.
Δεν τα κάναμε και μεις καλύτερα στη συνέχεια...
Όχι.
Βλέπετε να έχουν βελτιωθεί οι σχέσεις Ελλάδας Τουρκίας;
Ναι. Να φτύσουμε στον κόρφο μας, όμως.
Πιστεύετε ότι Έλληνες και Τούρκοι είμαστε ούνα φάτσα ούνα ράτσα;
Έτσι νομίζω. Έχουμε κοινά στοιχεία. Υπάρχει φόβος ανάμεσα στις δύο χώρες, αλλά μεταξύ των καθημερινών ανθρώπων δεν υπάρχει εχθρότητα. Είχα σπουδαίους φίλους Έλληνες.
Ελληνικές ταινίες έχετε δει;
Φυσικά. Μου αρέσει πολύ η πρώτη περίοδος του Αγγελόπουλου. Ο Θίασος μου άρεσε πολύ.
Έχετε έρθει στην Ελλάδα;
Στην Αθήνα έχω να έρθω από το 1978, αλλά φέτος το καλοκαίρι πέρασα μερικές μέρες στην Κάλυμνο και στην Πάτμο. Είναι πανέμορφο νησί.
Βλέπετε τα σίριαλ και τα τηλεπαιχνίδια Ελλήνων και Τούρκων;
Όχι, γιατί δεν βλέπω τηλεόραση. Αλλά έχω ακούσει από φίλους.
Πιστεύετε ότι βοηθούν να γνωριστούμε καλύτερα;
Έτσι νομίζω. Είναι απίστευτη η επίδραση των σίριαλ στον κόσμο. Άκουσα ότι ο αριθμός των επισκεπτών στο Λούβρο διπλασιάστηκε από 4 σε 8 εκατομμύρια. Ξέρετε γιατί; Διότι τώρα έχουν βάλει μια ξενάγηση «Da Vinci Code”. Το ίδιο και στην Κωνσταντινούπολη. Αν ένα σίριαλ γίνει δημοφιλές, οργανώνουν τουριστικές επισκέψεις στα σπίτια που γυρίστηκε. Μου προξενεί κατάπληξη. Τουλάχιστον στο Λούβρο βλέπουν και κάτι.
Το ότι ζήσατε στο εξωτερικό άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο βλέπετε την χώρα σας;
Όχι, καθόλου. Και μόνο που ζω στην Τουρκία φτάνει για ν'αλλάξει τον τρόπο που βλέπω την Τουρκία. Ξέρετε, όταν είσαι μακριά από ένα μέρος έχεις την τάση να το ωραιοποιείς, γιατί σου λείπει. Κινδυνεύεις μάλιστα να γίνεις και λίγο εθνικιστής, γιατί βλέπεις τους ανθρώπους να σε αντιμετωπίζουν κάπως ρατσιστικά.
Νιώσατε να σας αντιμετωπίζουν ρατσιστικά;
Ναι. Όχι τόσο στην Ιταλία, όσο στη Γαλλία. Ήταν το είδος του ρατσισμού όπου κάποιος σου λέει “Α, είσαι από την Τουρκία! Δεν σου φαίνεται!”. Και το λένε για κοπλιμέντο!
Σας βλέπουν κάπως σαν εξωτικό φρούτο;
Ο κόσμος δεν συνειδητοποιεί τι συμβαίνει έξω από τον περίγυρό του. Μου έλεγε για παράδειγμα ο πατέρας ενός Γάλλου φίλου “πρέπει να ανοίξουμε τις πόρτες της Ευρώπης, ώστε η Τουρκία να καταφέρει να φτάσει το επίπεδο πολιτισμού μας”. Τέτοια πράγματα!
Νιώσατε να σας αντιμετωπίζουν διαφορετικά ως καλλιτέχνη εξαιτίας της καταγωγής σας; Ο συμπατριώτης σας ζωγράφος Μπέντρι Μπαϊκάμ έγραφε στο “Δικαίωμα της μαϊμούς να ζωγραφίζει” ότι στη Δύση όλοι περίμεναν να κάνει οριεντάλ πίνακες.
Αυτό το ένιωσα στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1987 με την ταινία του Ομέρ Καβούρ Μotherland Hotel. Ένας ιδιοκτήτης ξενοδοχείου δολοφονεί την καμαριέρα. Οι δημοσιογράφοι δήλωσαν έκπληκτοι. Είπαν ότι δεν έχουν συνηθίσει τέτοια θέματα από Τούρκους σκηνοθέτες. Ξέρετε, ο Γιλμάζ Γκιουνέι έκανε καλό γιατί έβαλε στο χάρτη τον τουρκικό κινηματογράφο, αλλά έκανε κι ένα κακό, διότι όλοι νόμιζαν ότι κάθε τουρκική ταινία πρέπει να έχει χειμωνιάτικα τοπία, δαρμένες γυναίκες και άνδρες με μουστάκι. Ευτυχώς τελευταία αυτή η αντιμετώπιση έχει κάπως αλλάξει.
Την Κωνσταντινούπολη θεωρείτε σπίτι σας;
Ναι. Νιώθω να ανήκω σ'αυτή την πόλη. Είναι το μοναδικό αίσθημα ανήκειν που έχω στη ζωή. Και νιώθω πιο συνδεδεμένη με την Κωνσταντινούπολη από ό,τι με την Τουρκία.
Τι σας αρέσει περισσότερο στην πόλη;
Η θέα του σπιτιού μου στο Βόσπορο και η τρομερή ενέργειά της. Είναι όλο ερεθίσματα. Βγαίνεις έξω τη νύχτα και βρίσκεις όλα τα είδη μουσικής, νάιτ κλαμπ, ό,τι μέρος θέλεις. Περπατάς στο δρόμο και νιώθεις ότι το μέρος σου μεταδίδει ενέργεια. Με τρελαίνει αυτό.
Είναι διαφορετική από την ενέργεια, ας πούμε, της Ρώμης;
Ξέρετε, η Ρώμη είναι πανέμορφη, αλλά δεν έχει καθόλου ενέργεια. Είναι πολύ ήσυχη.
Έχετε οικογένεια;
Είμαι χωρισμένη, όπως πολλοί λογικοί άνθρωποι. Νομίζω ότι η μονογαμία είναι φυλακή. Αν προσποιείσαι ότι είσαι μονογαμικός, αργά ή γρήγορα θα πρέπει να πεις ψέματα. Και εμένα δεν μου αρέσει να λέω ψέματα.
Δεν πιστεύετε ότι αξίζει να κάνουμε μια προσπάθεια;
Α, μα προσπάθησα. Αυτά τα κάνεις όταν είσαι πολύ νέος. Αλλά έχω μια κόρη που είναι ό,τι καλύτερο έχω κάνει στη ζωή μου. Είμαι πολύ υπερήφανη, διότι είναι πολύ καλός άνθρωπος. Νομίζω ότι ως μάνα δεν πρέπει να περιμένω τίποτα άλλο από την κόρη μου – μόνο να είναι καλός άνθρωπος.
Σας αρέσει να βλέπετε τανίες;
Ναι. Πάντοτε λέω ναι στις προτάσεις να συμμετέχω σε επιτροπές φεστιβάλ. Μπορώ να βλέπω δωρεάν ταινίες όλο το βράδυ.
Προτιμάτε να παίζετε στον κινηματογράφο ή στο θέατρο;
Λίγο περισσότερο στον κινηματογράφο. Ζω τα γυρίσματα πολύ έντονα. Περνάς πολύ χρόνο με τους ηθοποιούς και το συνεργείο, πάτε σε άλλους τόπους, γίνεστε οικογένεια. Μου αρέσει πολύ αυτό το αίσθημα του μικρόκοσμου.
Και η διερμηνεία;
Η διερμηνεία είναι το δεύτερο επάγγελμά μου - με βοηθά να πληρώνω το νοίκι. Ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματός μου δεν θα δεχτεί να του πω ότι δεν έχω να τον πληρώσω επειδή δεν γύρισα ταινία. Θα μου πει να πάω να κάνω το διερμηνέα στον Πάπα για να βρω λεφτά. Το να κάθεσαι να περιμένεις πρόταση για ταινία σε κάνει να βλέπεις τη ζωή με άλλο μάτι – βλέπω ηθοποιούς που περιμένουν και είναι τρέλα. Μια δεύτερη δραστηριότητα κάνει καλό και στην τσέπη και στην υγεία σου.
Ακόμα και για μια ηθοποιό με διεθνή αναγνώριση όπως εσείς;
Ναι. Η οικονομική ανεξαρτησία μου επιτρέπει να είμαι επιλεκτική. Δεν θέλεις να κάνεις ό,τιδήποτε σου προτείνουν. Το καλό και με τα δύο επαγγέλματα είναι ότι ικανοποιούν την περιέργειά μου. Ως ηθοποιός μπορώ να πηγαίνω εκεί όπου κανείς δεν μπορεί – να μπω σε οίκο ανοχής στην Κωνσταντινούπολη για να γυρίσω μια ταινία. Ως διερμηνέας μπορώ να δειπνήσω με το Μιτεράν. Δεν είναι φανταστικό; Ακούω, βλέπω και μαθαίνω πολλά για τον κόσμο. Πολλά από αυτά είναι άχρηστες πληροφορίες – είμαι μια σαπουτέλα, που λένε οι Ιταλοί· μια ξερόλας!
____________
Ποια είμαι
"...Δεν έχω αδέρφια, το ίδιο και οι γονείς μου· ήμασταν πολύ μικρή οικογένεια. Όταν ήμουν 11 χρονών, γνώρισα μια ιταλική οικογένεια στην γειτονιά. Ο πατέρας ήταν Γάλλος, η μητέρα από την Τοσκάνη, και είχαν 7 παιδιά. Μπήκα σ'αυτή την οικογένεια, έγινα κάτι σαν το όγδοο παιδί τους. Ο ένας τους γιος ήταν μάλιστα ο έρωτας της ζωής μου στην εφηβεία μου. Έτσι έμαθα ιταλικά και επισκεπτόμουν την Ιταλία συχνά στις διακοπές.
Πήγα πάλι πίσω στην Ιταλία όταν γνώρισα τον Φεζράν Οζπετέκ. Τον συνάντησα το 1997 στο Στρασβούργο. Γινόταν ένα φεστιβάλ τουρκικού κινηματογράφου, κι αυτός παρουσίαζε την πρώτη του ταινία, το «Hamam». Περάσαμε μια ημέρα μαζί. Εντυπωσιάστηκε που μιλούσα ιταλικά και τουρκικά, και είπε «θέλω να δουλέψω μαζί σου». Δεν το πίστεψα - όλη την ώρα οι σκηνοθέτες λένε ότι θέλουν να δουλέψουν μαζί σου από ευγένεια. Αλλά τον Απρίλιο του 1998 ήρθε και με βρήκε με το σενάριο του «Harem Souare». Με εντυπωσίασε, διότι ο ρόλος που μου ζήτησε να παίξω λες και ήταν βγαλμένος από την πραγματική μου γιαγιά, τη μητέρα της μητέρας μου, μια γυναίκα που είχε αφιερωθεί στο Παλάτι και δεν γνώρισε ποτέ τους γονείς της.
Η Γαλλία είναι η μόνη χώρα του εξωτερικού όπου έζησα εκτός της Τουρκίας. Έζησα τέσσερα χρόνια στο Παρίσι και τη Νορμανδία για σπουδές. Υποκρινόμουν ότι σπούδαζα ψυχολογία. Εγώ ήθελα να σπουδάσω ιατρική, αλλά είχα υποτροφία από τη γαλλική κυβέρνηση και δεν ήταν διαθέσιμη για την ιατρική. Είπα «εντάξει, θα σπουδάσω ψυχολογία»· ήθελα να γίνω ψυχιάτρος. Γρήγορα κατάλαβα ότι για μένα δεν υπήρχε ελπίδα θεραπείας. Μου αρέσει η ψυχολογία, ακόμη και τώρα διαβάζω βιβλία, αλλά δεν θέλω να το κάνω επάγγελμα. Πήγαινα λοιπόν στα μαθήματα για να μην χάσω την υποτροφία, αλλά παράλληλα άρχισα μαθήματα θεάτρου στο τμήμα Λογοτεχνίας.
Υπήρχε στην Τουρκία ένα θέατρο κάπως σαν το Πίκολο Τεάτρο του Μιλάνο – Μπρεχτ, πολιτικοποίηση, αποστασιοποίηση, όλα αυτά. Ήθελα να πάω εκεί, αλλά δεν ήξερα πώς. Ο πατέρας μου ήταν από τους πρώτους κριτικούς κινηματογράφου στην Τουρκία. Ίδρυσε την ταινιοθήκη της Κωνσταντινούπολης και αργότερα εργάστηκε στην τηλεόραση. Δεν ήθελα όμως να χρησιμοποιήσω τις γνωριμίες του. Μια μέρα όταν ήμουν στο σπίτι του, γιατί οι γονείς μου είχαν χωρίσει και ο πατέρας μου βρισκόταν στην Άγκυρα για να κάνει τηλεόραση, άνοιξα την εφημερίδα και είδα ότι η σχολή αυτού του θεάτρου έκανε εξετάσεις για νέους ηθοποιούς. Πήγα, και ήμουν μέσα στους 10 ανθρώπους που πήραν. Ο πρώτος μου ρόλος ήταν στο έργο ενός φίλου· έκανα την αδερφή του Γκεόργκι Ντιμιτρόφ - . Ράισταγκ, φασισμός, όλα αυτά. Χαίρομαι πολύ που δεν έγινα γιατρός. Περνώ πολύ καλά ως ηθοποιός. Ακόμα και ως διερμηνέας περνώ καλύτερα από ό,τι θα περνούσα αν ήμουν γιατρός...".
Ήταν πολύ φιλικός· το ίδιο και το περιβάλλον του. Περίμενα ότι θα κρατούσαν απόσταση.
Ζητήσατε την ευλογία του;
Όχι. Δεν είμαι καθόλου θρησκευόμενη.
Δεν του φιλήσατε το χέρι;
Όχι, βέβαια! Δεν είμαι από τους ανθρώπους που φιλούν χέρια. Μόνο όταν η πρόθεση είναι σεξουαλική.
Όταν σας πρότειναν τη δουλειά, αισθανθήκατε κάπως ιδιαίτερα;
Ξέρετε, κάνω αυτό το επάγγελμα 20 χρόνια. Έχω κάνει το διερμηνέα σε προέδρους κρατών και ανώτατους αξιωματούχους. Από αυτή την άποψη δεν ήταν κάτι ιδιαίτερο - άλλη μια ημέρα εργασίας. Λίγο πιο εντυπωσιακή, διότι η επίσκεψη ήταν ιστορική. Αλλά το προηγούμενο βράδυ κοιμήθηκα κανονικά· δεν είχα αϋπνία.
Συλλάβατε τον εαυτό σας να αντιδρά συναισθηματικά σε όσα λέγονταν;
Σ’αυτή τη δουλειά δεν μπορώ ν’αφήνω χώρο σε πολλά συναισθήματα. Μια λέξη μπορεί να αλλάξει όλο το νόημα. Πρέπει να είμαι τελείως συγκεντρωμένη – άρα απολύτως ψύχραιμη.
Άγχος είχατε;
Όχι. Και ως διερμηνέας και ως ηθοποιός δεν έχω άγχος – ίσως για ένα λεπτό στην αρχή. Μετά, και το θέατρο να καταρρεύσει, εγώ θα συνεχίσω να παίζω. Είναι ατού και για τα δυο επαγγέλματα. Οι συνάδελφοί μου στο θέατρο μου λένε πάντα ότι τους μεταδίδω αυτή την ηρεμία και σιγουριά.
Για τη θρησκεία τι πιστεύετε;
Νομίζω ότι πρέπει να διαχωριστεί από την πολιτική και να παραμείνει σ’ένα πολύ προσωπικό επίπεδο. Οι γονείς μου δεν ήταν καθόλου θρήσκοι. Στην οικογένειά μου, μόνο η γιαγιά μου, η μητέρα της μητέρας μου, ήταν πιστή, μια γυναίκα που μεγάλωσε στο Παλάτι και ήταν πολύ ανοιχτόμυαλη.
Ο ισλαμισμός βρίσκεται σε άνοδο στην Τουρκία;
Δυστυχώς σε όλο τον κόσμο, εκτός από κάποια κράτη της Νότιας Αμερικής, οι θρησκείες βρίσκονται σε άνοδο. Ο ισλαμισμός έχει ισχυρή επίδραση στην Τουρκία, αλλά ελπίζω ότι δεν θα φτάσει σε πολύ συντηρητικά επίπεδα. Νομίζω ότι ο τουρκικός λαός έχει κάτι το παγανιστικό. Υπάρχει στην Κωνσταντινούπολη μια ελληνορθόδοξη Εκκλησία που προσφέρει αγιασμό κάθε πρώτη του μήνα. Σχηματίζονται ουρές. Δεν είναι μόνο Έλληνες· είναι και Τούρκοι και Εβραίοι, όλοι. Μου αρέσει αυτή η ανάμειξη. Έτσι μεγάλωσα. Οι φίλοι μου ήταν Έλληνες, Αρμένιοι και Εβραίοι. Δεν βάζαμε τείχη.
Αυτό συμβαίνει περισσότερο στην Κωνσταντινούπολη ή σε όλη την Τουρκία;
Στην Κωνσταντινούπολη· και σε μερικές άλλες πόλεις – η Αντιόχεια είναι κάπως έτσι.
Στην Ευρώπη επικρατεί μια εικόνα της Τουρκίας ως χώρας που δεν προστατεύει τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των γυναικών. Είναι αληθινή;
Ξέρετε, η Τουρκία είναι μια χώρα με πολλές αντιφάσεις. Υπάρχει πρόβλημα με τις γυναίκες, αλλά η συμμετοχή των γυναικών στην εξουσία, τη διοίκηση και τα πανεπιστήμια είναι πολύ υψηλή – υψηλότερη από ό,τι στην Ιταλία. Κι έχει ενδιαφέρον ότι τώρα πια συζητάμε αυτά τα θέματα. Η 6η Σεπτεμβρίου 1955, τα βασανιστήρια, όλα αυτά, δεν είναι πια ταμπού για τις εφημερίδες. Όσο περισσότερο τα συζητάς, όλο και περισσότεροι αποκτούν συνείδηση. Έτσι αλλάζουν τα πράγματα.
Διαβάσατε την “Κωνσταντινούπολη” του Ορχάν Παμούκ;
Όχι· δεν έχω διαβάσει τα τελευταία βιβλία του. Αλλά χάρηκα που πήρε το Νόμπελ και πιστεύω ότι έχει δικαίωμα να λέει ό,τι πιστεύει.
Η υποδοχή του Νόμπελ στην Τουρκία ήταν κάπως χλιαρή.
Ναι. Πρόκειται για ένα τελείως βλακώδες μείγμα εθνικισμού και φθόνου από την πλευρά των συναδέλφων του. Ντράπηκα για λογαριασμό τους.
Εσείς θα μιλούσατε για γενοκτονία των Αρμενίων;
Δεν γνωρίζω. Δεν είμαι ιστορικός. Τα αρχεία άνοιξαν και πρέπει να μελετηθούν. Είμαι όμως βέβαιη ότι κανείς δεν είναι αθώος. Ο καθένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του, είτε μιλάμε για την Τουρκία είτε για την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Δεν είναι χρήσιμο να αρνείσαι την πραγματικότητα, εάν βέβαια προκύπτει από τα στοιχεία.
Τι πιστεύετε για την απόφαση του γαλλικού κοινοβουλίου να κηρύξει παράνομη την άρνηση της αρμενικής γενοκτονίας;
Είναι ένα έκτρωμα. Αν κάθε κράτος αρχίσει να βγάζει νόμους για γενοκτονίες που πιστεύει ότι έγιναν, δεν θα έχουμε σταματημό.
Πώς βλέπετε τις διαπραγματεύσεις με την ΕΕ για την ένταξη της Τουρκίας;
Το ίδιο με ρώτησε ένας αλγερινός ταξιτζής στο Παρίσι πριν λίγες μέρες. Του είπα ότι έχουμε λίγο μπουχτίσει με τη στάση της Ευρώπης. Πολλά από αυτά που ζητά από την Τουρκία είναι σωστά. Αλλά υπάρχει επίσης πολύ μεγάλη υποκρισία. Η Ευρώπη αλλάζει τις θέσεις της ανάλογα με τα συμφέροντά της.
Νομίζετε ότι οι λόγοι είναι οικονομικοί;
Ναι. Και νομίζω ότι είναι πια ξεκάθαρο. Δυστυχώς οι πολιτικοί δεν είναι ιδεαλιστές. Κάποιες στιγμές αναρωτιέμαι αν ντρέπονται καθόλου. Εγώ πάντως τελευταία ντρέπομαι για τους Γάλλους πολιτικούς. Και βέβαια ακόμη περισσότερο για τους Τούρκους.
Είναι σημαντική για σας η ένταξη στην ΕΕ;
Δεν ξέρω πια. Νομίζω ότι περισσότερο συμφέρει την Ευρώπη παρά εμάς. Η Ευρώπη χρειάζεται νέο αίμα και νέα αγορά. Ξέρετε, νομίζω ότι η Τουρκία με την τελωνειακή ένωση έκανε ήδη πολλές παραχωρήσεις, και η Ευρώπη δεν έδωσε κάποιο αντάλλαγμα. Έτσι όμως το παιχνίδι δεν έχει ενδιαφέρον για την Τουρκία. Υπάρχουν όρια. Αν συνεχίσουμε έτσι, θα έρθει κάποια στιγμή που θα πρέπει να πούμε “τσάο μπέλο! Περάσαμε όμορφα μαζί, αλλά τσάο!”.
Αυτό δεν είναι επικίνδυνο να οδηγήσει σε έξαρση του εθνικισμού;
Είναι. Θα υπάρξει τίμημα και για την Ευρώπη και για την Τουρκία. Δυστυχώς. Είμαι, ξέρετε, μέχρις εδώ με τον τουρκικό εθνικισμό. Με κάθε εθνικισμό, αλλά ειδικά με τον τουρκικό, γιατί αυτόν τον ζω περισσότερο.
Πού οφείλεται;
Νομίζω ότι οφείλεται στο ότι οι Τούρκοι κάποια στιγμή έμαθαν να είναι Τούρκοι – ο κεμαλισμός ήταν η αποθέωση της τουρκικής ταυτότητας. Γι'αυτό οι Τούρκοι έχουν τόσα συμπλέγματα με την εθνικότητά τους. Νιώθουν την ανάγκη να την επιβεβαιώνουν κάθε στιγμή και κατηγορούν τους πάντες ότι την προσβάλλουν. Όταν είσαι σίγουρος για την ταυτότητα σου, δεν χρειάζεται να την επιβεβαιώνεις συνέχεια.
Αυτό το βλέπουμε σε πολλές χώρες.
Ναι. Δυστυχώς η Τουρκία δεν έχει το αποκλειστικό προνόμιο του προβλήματος του εθνικισμού. Κάτι βαρετό, κακό και βλακώδες. Έχουμε πολύ κακά παραδείγματα. Η 6η Σεπτεμβρίου 1955 δείχνει τι συμβαίνει όταν αδυνατείς να ελέγξεις τον εθνικισμό. Η άλλη τραγωδία για τους Έλληνες και τους Τούρκους είναι η ανταλλαγή των πληθυσμών. Συνήθιζα να πηγαίνω σ’ένα χωριό στο Αιγαίο, στην τουρκική πλευρά, μπροστά από τη Λέσβο. Εκεί στην αγορά άκουγες να λένε ότι πέθανε ο Αχμέτ Μπέι από τη Μυτιλήνη - πολλοί από αυτή την πλευρά του Αιγαίου είναι πρόσφυγες από τη Μυτιλίνη. Με λυπεί αφάνταστα. Χάνεις το σπίτι σου, αφήνεις πίσω τα υπάρχοντά σου, νομίζεις ότι θα επιστρέψεις. Δεν θα επιστρέψεις ποτέ.
Για την Κύπρο τι πιστεύετε;
Όταν οι Βρετανοί έφυγαν από κάποιες περιοχές, άφησαν πίσω τα σκατά τους. Νομίζω ότι η Κύπρος είναι καλό παράδειγμα. Οι Βρετανοί ακολούθησαν πολύ κακή πολιτική και ο κόσμος υπέφερε εξαιτίας της. Είναι βλακώδες που το νησί είναι μοιρασμένο.
Δεν τα κάναμε και μεις καλύτερα στη συνέχεια...
Όχι.
Βλέπετε να έχουν βελτιωθεί οι σχέσεις Ελλάδας Τουρκίας;
Ναι. Να φτύσουμε στον κόρφο μας, όμως.
Πιστεύετε ότι Έλληνες και Τούρκοι είμαστε ούνα φάτσα ούνα ράτσα;
Έτσι νομίζω. Έχουμε κοινά στοιχεία. Υπάρχει φόβος ανάμεσα στις δύο χώρες, αλλά μεταξύ των καθημερινών ανθρώπων δεν υπάρχει εχθρότητα. Είχα σπουδαίους φίλους Έλληνες.
Ελληνικές ταινίες έχετε δει;
Φυσικά. Μου αρέσει πολύ η πρώτη περίοδος του Αγγελόπουλου. Ο Θίασος μου άρεσε πολύ.
Έχετε έρθει στην Ελλάδα;
Στην Αθήνα έχω να έρθω από το 1978, αλλά φέτος το καλοκαίρι πέρασα μερικές μέρες στην Κάλυμνο και στην Πάτμο. Είναι πανέμορφο νησί.
Βλέπετε τα σίριαλ και τα τηλεπαιχνίδια Ελλήνων και Τούρκων;
Όχι, γιατί δεν βλέπω τηλεόραση. Αλλά έχω ακούσει από φίλους.
Πιστεύετε ότι βοηθούν να γνωριστούμε καλύτερα;
Έτσι νομίζω. Είναι απίστευτη η επίδραση των σίριαλ στον κόσμο. Άκουσα ότι ο αριθμός των επισκεπτών στο Λούβρο διπλασιάστηκε από 4 σε 8 εκατομμύρια. Ξέρετε γιατί; Διότι τώρα έχουν βάλει μια ξενάγηση «Da Vinci Code”. Το ίδιο και στην Κωνσταντινούπολη. Αν ένα σίριαλ γίνει δημοφιλές, οργανώνουν τουριστικές επισκέψεις στα σπίτια που γυρίστηκε. Μου προξενεί κατάπληξη. Τουλάχιστον στο Λούβρο βλέπουν και κάτι.
Το ότι ζήσατε στο εξωτερικό άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο βλέπετε την χώρα σας;
Όχι, καθόλου. Και μόνο που ζω στην Τουρκία φτάνει για ν'αλλάξει τον τρόπο που βλέπω την Τουρκία. Ξέρετε, όταν είσαι μακριά από ένα μέρος έχεις την τάση να το ωραιοποιείς, γιατί σου λείπει. Κινδυνεύεις μάλιστα να γίνεις και λίγο εθνικιστής, γιατί βλέπεις τους ανθρώπους να σε αντιμετωπίζουν κάπως ρατσιστικά.
Νιώσατε να σας αντιμετωπίζουν ρατσιστικά;
Ναι. Όχι τόσο στην Ιταλία, όσο στη Γαλλία. Ήταν το είδος του ρατσισμού όπου κάποιος σου λέει “Α, είσαι από την Τουρκία! Δεν σου φαίνεται!”. Και το λένε για κοπλιμέντο!
Σας βλέπουν κάπως σαν εξωτικό φρούτο;
Ο κόσμος δεν συνειδητοποιεί τι συμβαίνει έξω από τον περίγυρό του. Μου έλεγε για παράδειγμα ο πατέρας ενός Γάλλου φίλου “πρέπει να ανοίξουμε τις πόρτες της Ευρώπης, ώστε η Τουρκία να καταφέρει να φτάσει το επίπεδο πολιτισμού μας”. Τέτοια πράγματα!
Νιώσατε να σας αντιμετωπίζουν διαφορετικά ως καλλιτέχνη εξαιτίας της καταγωγής σας; Ο συμπατριώτης σας ζωγράφος Μπέντρι Μπαϊκάμ έγραφε στο “Δικαίωμα της μαϊμούς να ζωγραφίζει” ότι στη Δύση όλοι περίμεναν να κάνει οριεντάλ πίνακες.
Αυτό το ένιωσα στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1987 με την ταινία του Ομέρ Καβούρ Μotherland Hotel. Ένας ιδιοκτήτης ξενοδοχείου δολοφονεί την καμαριέρα. Οι δημοσιογράφοι δήλωσαν έκπληκτοι. Είπαν ότι δεν έχουν συνηθίσει τέτοια θέματα από Τούρκους σκηνοθέτες. Ξέρετε, ο Γιλμάζ Γκιουνέι έκανε καλό γιατί έβαλε στο χάρτη τον τουρκικό κινηματογράφο, αλλά έκανε κι ένα κακό, διότι όλοι νόμιζαν ότι κάθε τουρκική ταινία πρέπει να έχει χειμωνιάτικα τοπία, δαρμένες γυναίκες και άνδρες με μουστάκι. Ευτυχώς τελευταία αυτή η αντιμετώπιση έχει κάπως αλλάξει.
Την Κωνσταντινούπολη θεωρείτε σπίτι σας;
Ναι. Νιώθω να ανήκω σ'αυτή την πόλη. Είναι το μοναδικό αίσθημα ανήκειν που έχω στη ζωή. Και νιώθω πιο συνδεδεμένη με την Κωνσταντινούπολη από ό,τι με την Τουρκία.
Τι σας αρέσει περισσότερο στην πόλη;
Η θέα του σπιτιού μου στο Βόσπορο και η τρομερή ενέργειά της. Είναι όλο ερεθίσματα. Βγαίνεις έξω τη νύχτα και βρίσκεις όλα τα είδη μουσικής, νάιτ κλαμπ, ό,τι μέρος θέλεις. Περπατάς στο δρόμο και νιώθεις ότι το μέρος σου μεταδίδει ενέργεια. Με τρελαίνει αυτό.
Είναι διαφορετική από την ενέργεια, ας πούμε, της Ρώμης;
Ξέρετε, η Ρώμη είναι πανέμορφη, αλλά δεν έχει καθόλου ενέργεια. Είναι πολύ ήσυχη.
Έχετε οικογένεια;
Είμαι χωρισμένη, όπως πολλοί λογικοί άνθρωποι. Νομίζω ότι η μονογαμία είναι φυλακή. Αν προσποιείσαι ότι είσαι μονογαμικός, αργά ή γρήγορα θα πρέπει να πεις ψέματα. Και εμένα δεν μου αρέσει να λέω ψέματα.
Δεν πιστεύετε ότι αξίζει να κάνουμε μια προσπάθεια;
Α, μα προσπάθησα. Αυτά τα κάνεις όταν είσαι πολύ νέος. Αλλά έχω μια κόρη που είναι ό,τι καλύτερο έχω κάνει στη ζωή μου. Είμαι πολύ υπερήφανη, διότι είναι πολύ καλός άνθρωπος. Νομίζω ότι ως μάνα δεν πρέπει να περιμένω τίποτα άλλο από την κόρη μου – μόνο να είναι καλός άνθρωπος.
Σας αρέσει να βλέπετε τανίες;
Ναι. Πάντοτε λέω ναι στις προτάσεις να συμμετέχω σε επιτροπές φεστιβάλ. Μπορώ να βλέπω δωρεάν ταινίες όλο το βράδυ.
Προτιμάτε να παίζετε στον κινηματογράφο ή στο θέατρο;
Λίγο περισσότερο στον κινηματογράφο. Ζω τα γυρίσματα πολύ έντονα. Περνάς πολύ χρόνο με τους ηθοποιούς και το συνεργείο, πάτε σε άλλους τόπους, γίνεστε οικογένεια. Μου αρέσει πολύ αυτό το αίσθημα του μικρόκοσμου.
Και η διερμηνεία;
Η διερμηνεία είναι το δεύτερο επάγγελμά μου - με βοηθά να πληρώνω το νοίκι. Ο ιδιοκτήτης του διαμερίσματός μου δεν θα δεχτεί να του πω ότι δεν έχω να τον πληρώσω επειδή δεν γύρισα ταινία. Θα μου πει να πάω να κάνω το διερμηνέα στον Πάπα για να βρω λεφτά. Το να κάθεσαι να περιμένεις πρόταση για ταινία σε κάνει να βλέπεις τη ζωή με άλλο μάτι – βλέπω ηθοποιούς που περιμένουν και είναι τρέλα. Μια δεύτερη δραστηριότητα κάνει καλό και στην τσέπη και στην υγεία σου.
Ακόμα και για μια ηθοποιό με διεθνή αναγνώριση όπως εσείς;
Ναι. Η οικονομική ανεξαρτησία μου επιτρέπει να είμαι επιλεκτική. Δεν θέλεις να κάνεις ό,τιδήποτε σου προτείνουν. Το καλό και με τα δύο επαγγέλματα είναι ότι ικανοποιούν την περιέργειά μου. Ως ηθοποιός μπορώ να πηγαίνω εκεί όπου κανείς δεν μπορεί – να μπω σε οίκο ανοχής στην Κωνσταντινούπολη για να γυρίσω μια ταινία. Ως διερμηνέας μπορώ να δειπνήσω με το Μιτεράν. Δεν είναι φανταστικό; Ακούω, βλέπω και μαθαίνω πολλά για τον κόσμο. Πολλά από αυτά είναι άχρηστες πληροφορίες – είμαι μια σαπουτέλα, που λένε οι Ιταλοί· μια ξερόλας!
____________
Ποια είμαι
"...Δεν έχω αδέρφια, το ίδιο και οι γονείς μου· ήμασταν πολύ μικρή οικογένεια. Όταν ήμουν 11 χρονών, γνώρισα μια ιταλική οικογένεια στην γειτονιά. Ο πατέρας ήταν Γάλλος, η μητέρα από την Τοσκάνη, και είχαν 7 παιδιά. Μπήκα σ'αυτή την οικογένεια, έγινα κάτι σαν το όγδοο παιδί τους. Ο ένας τους γιος ήταν μάλιστα ο έρωτας της ζωής μου στην εφηβεία μου. Έτσι έμαθα ιταλικά και επισκεπτόμουν την Ιταλία συχνά στις διακοπές.
Πήγα πάλι πίσω στην Ιταλία όταν γνώρισα τον Φεζράν Οζπετέκ. Τον συνάντησα το 1997 στο Στρασβούργο. Γινόταν ένα φεστιβάλ τουρκικού κινηματογράφου, κι αυτός παρουσίαζε την πρώτη του ταινία, το «Hamam». Περάσαμε μια ημέρα μαζί. Εντυπωσιάστηκε που μιλούσα ιταλικά και τουρκικά, και είπε «θέλω να δουλέψω μαζί σου». Δεν το πίστεψα - όλη την ώρα οι σκηνοθέτες λένε ότι θέλουν να δουλέψουν μαζί σου από ευγένεια. Αλλά τον Απρίλιο του 1998 ήρθε και με βρήκε με το σενάριο του «Harem Souare». Με εντυπωσίασε, διότι ο ρόλος που μου ζήτησε να παίξω λες και ήταν βγαλμένος από την πραγματική μου γιαγιά, τη μητέρα της μητέρας μου, μια γυναίκα που είχε αφιερωθεί στο Παλάτι και δεν γνώρισε ποτέ τους γονείς της.
Η Γαλλία είναι η μόνη χώρα του εξωτερικού όπου έζησα εκτός της Τουρκίας. Έζησα τέσσερα χρόνια στο Παρίσι και τη Νορμανδία για σπουδές. Υποκρινόμουν ότι σπούδαζα ψυχολογία. Εγώ ήθελα να σπουδάσω ιατρική, αλλά είχα υποτροφία από τη γαλλική κυβέρνηση και δεν ήταν διαθέσιμη για την ιατρική. Είπα «εντάξει, θα σπουδάσω ψυχολογία»· ήθελα να γίνω ψυχιάτρος. Γρήγορα κατάλαβα ότι για μένα δεν υπήρχε ελπίδα θεραπείας. Μου αρέσει η ψυχολογία, ακόμη και τώρα διαβάζω βιβλία, αλλά δεν θέλω να το κάνω επάγγελμα. Πήγαινα λοιπόν στα μαθήματα για να μην χάσω την υποτροφία, αλλά παράλληλα άρχισα μαθήματα θεάτρου στο τμήμα Λογοτεχνίας.
Υπήρχε στην Τουρκία ένα θέατρο κάπως σαν το Πίκολο Τεάτρο του Μιλάνο – Μπρεχτ, πολιτικοποίηση, αποστασιοποίηση, όλα αυτά. Ήθελα να πάω εκεί, αλλά δεν ήξερα πώς. Ο πατέρας μου ήταν από τους πρώτους κριτικούς κινηματογράφου στην Τουρκία. Ίδρυσε την ταινιοθήκη της Κωνσταντινούπολης και αργότερα εργάστηκε στην τηλεόραση. Δεν ήθελα όμως να χρησιμοποιήσω τις γνωριμίες του. Μια μέρα όταν ήμουν στο σπίτι του, γιατί οι γονείς μου είχαν χωρίσει και ο πατέρας μου βρισκόταν στην Άγκυρα για να κάνει τηλεόραση, άνοιξα την εφημερίδα και είδα ότι η σχολή αυτού του θεάτρου έκανε εξετάσεις για νέους ηθοποιούς. Πήγα, και ήμουν μέσα στους 10 ανθρώπους που πήραν. Ο πρώτος μου ρόλος ήταν στο έργο ενός φίλου· έκανα την αδερφή του Γκεόργκι Ντιμιτρόφ - . Ράισταγκ, φασισμός, όλα αυτά. Χαίρομαι πολύ που δεν έγινα γιατρός. Περνώ πολύ καλά ως ηθοποιός. Ακόμα και ως διερμηνέας περνώ καλύτερα από ό,τι θα περνούσα αν ήμουν γιατρός...".
-*-
