[Εψιλον, 9/5/10]
Στα μέσα Απριλίου πέρασα ένα Παρασκευοσαββατοκύριακο παρέα με επτά αγνώστους, προσπαθώντας να τελειοποιήσω την τεχνική του «μανταρινιού. Για να την εφαρμόσετε, παίρνετε βαθιά εισπνοή και κατά την εκπνοή κλείνετε τα μάτια. Χαλαρώνετε. Φαντάζεστε ένα μανταρίνι να αιωρείται στο πίσω και πάνω μέρος του κεφαλιού σας. Φέρνετε το χέρι σας στο πίσω μέρος του κεφαλιού σας και ακουμπάτε το μέρος του κεφαλιού στο οποίο θα έπεφτε το μανταρίνι, αν το αφήνατε. Χτυπάτε τα δάχτυλα σ' εκείνο το σημείο πάνω από το κεφάλι σας. Εισπνέετε βαθιά και κατά την εκπνοή ανοίγετε τα μάτια.
Αν το κάνατε, ξαναδιαβάστε την πρώτη παράγραφο. Βλέπετε διαφορά; Η τεχνική του μανταρινιού έχει σκοπό, λέει, να σας βοηθήσει να συγκεντρώσετε την προσοχή σας στο σημείο που είναι πιο κατάλληλο για διάβασμα - πίσω και πάνω από το κεφάλι σας. Είναι το πρώτο από τα πέντε στάδια μιας μεθόδου που ονομάζεται Photoreading (στα ελληνικά «φωτοανάγνωση» ή «φωτοδιάβασμα») και υπόσχεται ότι εξασφαλίζει απόλυτη συγκέντρωση, βελτίωση κατανόησης και ανάκλησης πληροφοριών και κυρίως να διαβάζετε τρεις μέχρι 10 φορές ταχύτερα ή, σύμφωνα με τον ισχυρισμό της αμερικανικής εταιρείας που ανέπτυξε και εκμεταλλεύεται τη μέθοδο, 25.000 λέξεις το λεπτό. Δηλαδή, τον «Οδυσσέα» του Τζόις σε περίπου 10 λεπτά. Ή τους επτά τόμους του Προυστ σε περίπου μία ώρα. Σωτήριο, όπως καταλαβαίνετε. Τελειώνετε όλα τα αδιάβαστα που σκονίζονται στη βιβλιοθήκη σας και σας μένει χρόνος για γυμναστήριο και βόλτα στην παραλία.
Το θέμα είναι βέβαια τι καταλαβαίνει κανείς απ' όσα διαβάζει. Αυτό υπαινίσσεται μια ατάκα του Γούντι Αλεν: «Διάβασα», λέει ο κωμικός, «με μέθοδο γρήγορου διαβάσματος το "Πόλεμος και Ειρήνη". Είναι ένα βιβλίο σχετικά με τη Ρωσία. Τη μέθοδο του φωτοδιαβάσματος την επεξεργάστηκε τη δεκαετία του 1980 ο Πολ Σίλε, συνιδρυτής της εταιρείας Learning Strategies Corporation, που έχει το παγκόσμιο κόπιράιτ της μεθόδου της φωτοανάγνωσης. Η εταιρεία σπεύδει να διαχωρίσει τη φωτοανάγνωση από άλλες μεθόδους γρήγορου διαβάσματος που βρίσκονται στην αγορά. Στην πραγματικότητα, η φωτοανάγνωση έχει κάποια κοινά στοιχεία με αυτές τις μεθόδους: επεμβαίνει στην ταχύτητα με την οποία τα μάτια διατρέχουν τις λέξεις (η ταχύτητα βελτιώνεται, λένε, αν το βλέμμα εστιάσει στο επάνω μισό των γραμμάτων αντί να διαβάζει ολόκληρα τα γράμματα), όπως άλλωστε ιεραρχεί και οργανώνει τις πληροφορίες με τρόπο που να απαλείφει μεγάλα τμήματα του κειμένου που θεωρούνται από τον αναγνώστη λιγότερο σημαντικά.
Αυτό που διαχωρίζει τη μέθοδο του Πολ Σίλε από τις άλλες μεθόδους είναι η τεχνική του «φωτοδιαβάσματος», που έδωσε το όνομά της στη μέθοδο. Σύμφωνα μ' αυτήν, πρέπει να κλείσεις τα μάτια, να πάρεις βαθιές εισπνοές και εκπνοές και να φέρεις στο μυαλό σου εικόνες κυμάτων χαλάρωσης που διαπερνούν το σώμα σου καθώς επίσης και άλλες νοητές εικόνες λουλουδιών και ειδυλλιακών τοπίων. Στη συνέχεια, ανοίγεις διάπλατα το βιβλίο, εστιάζοντας στο κέντρο του και κρατώντας στο οπτικό σου πεδίο τα λευκά περιθώρια στις άκρες των σελίδων. Σε κατάσταση περιφερειακής όρασης, γυρνάς ρυθμικά τις σελίδες επαναλαμβάνοντας ρυθμικά από μέσα σου «χα-λα-ρώ-νω», δυο συλλαβές ανά γύρισμα σελίδας. Μπορείς να κρατάς το βιβλίο τα πάνω-κάτω, το αποτέλεσμα είναι ίδιο: το μυαλό σου αποθηκεύει τις πληροφορίες σε μη συνειδητό μέρος του. Ετσι ισχυρίζονται οι διοργανωτές των σεμιναρίων.
Το ερώτημα είναι: είναι το φωτοδιάβασμα «διάβασμα» χωρίς να διαστρέφεται υπερβολικά το νόημα της λέξης, έτσι που να έχει νόημα η αμερικανική υπόσχεση για 25.000 λέξεις το λεπτό; Δεν θα έπαιρνα όρκο και δεν ξέρω πολλούς που θα το έκαναν. Δεν είναι τυχαίο ότι η ελληνική εταιρεία διοργάνωσης σεμιναρίων φωτοδιαβάσματος αποφεύγει να μιλήσει για 25.000 λέξεις το λεπτό και προτιμά ηπιότερες στρατηγικές προώθησης από ό,τι η μητέρα εταιρεία.
Ενα άλλο ερώτημα είναι αν ο αναγνώστης μπορεί να ανακαλέσει όταν θέλει στη συνείδησή του τις πληροφορίες που έχει αποθηκεύσει στο ασυνείδητο, ώστε να έχει κάποια σημαντική χρησιμότητα η τακτική της φωτοανάγνωσης. Σύμφωνα με τους διοργανωτές, ιδανικά κάποιος που φωτοδιάβασε ένα βιβλίο είναι σε θέση να κάνει μια κανονική συζήτηση για το βιβλίο όποτε το θελήσει.
Αλλά αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο, όπως με διαβεβαιώνει ο Γιώργος Καστρινάκης, ο οποίος διδάσκει τα σεμινάρια στην Ελλάδα από το 2004. Από τους χοντρικά 600 μαθητές στους οποίους ο Γ. Καστρινάκης έχει διδάξει τη μέθοδο (στην πλειονότητά τους μαθητές, γιατροί, δικηγόροι, προγραμματιστές, καθηγητές μέσης εκπαίδευσης και κάποιοι δημοσιογράφοι), ζήτημα να έχει δει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε πέντε περιπτώσεις, όπως λέει. Η πιο εντυπωσιακή περίπτωση αφορούσε μια μαθήτρια που πήγε να δώσει ΑΣΕΠ έχοντας «φωτοδιαβάσει» (και μόνο) την εξεταστέα ύλη, και είχε πολύ καλά αποτελέσματα.
Αν και διδάσκει ο ίδιος αυτή τη μέθοδο, ο Γ. Καστρινάκης ανήκει στη μεγάλη πλειονότητα των αναγνωστών που δεν βλέπουν θεαματικά αποτελέσματα. Πιθανολογεί πως η αιτία είναι ότι δυσκολεύεται να χαλαρώσει και να πιστέψει «πως κάτι τόσο απλό έχει θεαματικά αποτελέσματα», παρόλο που έχει δει άλλους να το κάνουν. Δηλαδή, πρέπει να πιστέψεις για να έχει αποτελέσματα. Κάτι σαν τον χριστιανισμό.
Και η πίστη, ως γνωστόν, δεν είναι απλή υπόθεση, παρόλο που στο σεμινάριο φωτοδιαβάσματος του Απριλίου ολόκληρο το σύμπαν του new age συνωμοτούσε για να μας κάνει να πιστέψουμε. Να οι ασκήσεις edu-k, που φέρνουν σε επαφή το αριστερό με το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου, να τα παζλ και οι πολύχρωμοι μαρκαδόροι και τα Lego πάνω στα τραπέζια, οι στερεοσκοπικές εικόνες στους τοίχους, η υπόκρουση κλασικής μουσικής, τα βιβλία αυτοβοήθειας, με τα οποία κάναμε πρακτική φωτοδιαβάσματος, να και οι δηλώσεις αυθυποβολής .
Αν σας αρέσει το new age και ο πνευματισμός, αυτό το σεμινάριο μπορεί να είναι για σας, αρκεί να θέλετε να διαθέσετε το αντίτιμο των 450 ευρώ (μείον 50 ευρώ αν δηλώσετε συμμετοχή ένα μήνα πριν, επιπλέον μείωση αν κλείσετε ομαδικά). Για να λέμε την αλήθεια, δεν ήταν τα πάντα new age και αυθυποβολή. Τα περισσότερα στάδια της μεθόδου συνίστανται σε τεχνικές αύξησης της συγκέντρωσης, ανάλυσης του κειμένου και επεξεργασίας των πληροφοριών: επισήμανση των λέξεων κλειδιών, επισκόπηση του πίνακα περιεχομένων και των τίτλων των κεφαλαίων, τεχνικές ταχείας ανάγνωσης, όπως μια παραλλαγή διαγώνιου διαβάσματος με σκοπό να βρεθούν λέξεις-κλειδιά στο κείμενο, μια ενδιαφέρουσα μέθοδος να κρατάς σημειώσεις με τη μέθοδο του νοητικού χάρτη, και φυσικά ο κλασικός τρόπος ανάγνωσης, με επιβράδυνση στα σημεία που ο αναγνώστης νιώθει ότι θέλει να σταθεί και με επιτάχυνση στα άλλα. Μάλιστα, το βιβλίο του Paul Scheele που συνοδεύει τα σεμινάρια (από τις εκδόσεις Διόπτρα, που προσέφεραν το σεμινάριο δωρεάν σε δημοσιογράφους) προτείνει αυτή τη μέθοδο του κλασικού διαβάσματος (το οποίο ονομάζει «γρήγορο διάβασμα») για λογοτεχνικά βιβλία ή άλλα έργα που διαβάζει κανείς για απόλαυση. Δηλαδή, ό,τι εφαρμόζει ένας συστηματικός αναγνώστης, που διαβάζει χωρίς να περιμένει να πέσει ένα μανταρίνι στο κεφάλι του.
Υστερα από όλα αυτά τα στάδια, το αποτέλεσμα δικαιώνει στο περίπου τους διοργανωτές. Στην αρχή του σεμιναρίου, όσοι συμμετείχαμε διαβάσαμε από ένα βιβλίο το οποίο δεν είχαμε ξαναδιαβάσει και μετρήσαμε τον αριθμό των σελίδων που κατάφερε ο καθένας. Στο τέλος του σεμιναρίου, επαναλάβαμε τη διαδικασία. Ο αριθμός των σελίδων πράγματι ήταν περίπου τριπλάσιος για τους περισσότερους. Φαίνεται ότι ο ισχυρισμός των διοργανωτών ότι η μέθοδος επιταχύνει το χρόνο διαβάσματος από τρεις μέχρι δέκα φορές είναι αληθινός· εκτός από ένα σημείο: στον τελικό χρόνο διαβάσματος δεν συμπεριλάβαμε το χρόνο που αφιερώσαμε στην εξοικείωσή μας με το βιβλίο και το περιεχόμενό του σύμφωνα με τα στάδια της μεθόδου: την επισκόπηση των περιεχομένων, το φωτοδιάβασμα, τις λέξεις κλειδιά, το διάβασμα ζιγκ ζαγκ.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η ερευνήτρια Ντανιέλ ΜακΝαμάρα του τμήματος Ψυχολογίας του Κολεγίου Επιστημών του Old Dominion University, ολοκλήρωσε μια έρευνα αξιολόγησης της μεθόδου του φωτοδιαβάσματος για το Ερευνητικό Κέντρο Ames της NASA. Βρήκε ότι «το "Φωτοδιάβασμα" δεν οδηγεί σε επιτυχημένη ή/και ταχεία κατανόηση γραπτού κειμένου... Δεδομένης της απώλειας σε ακρίβεια (κατανόησης) σε συνδυασμό με μία έλλειψη ουσιαστικού κέρδους χρόνου, δεν θα συνιστούσα ποτέ τη χρήση αυτής της τεχνικής. Επιπλέον, αυτή η τεχνική μπορεί να είναι καταστροφική για τους αναγνώστες, διότι τους εμφυσά μια ψευδαίσθηση κατανόησης.
Ρώτησα τον Γ. Καστρινάκη γι' αυτή την έρευνα. Δεν την είχε υπόψη. Ξέρω όμως ότι η μέθοδος λειτουργεί», είπε. Το ξέρω γιατί το έχω δει. Τον ρώτησα γιατί, αν λειτουργεί τόσο καλά η μέθοδος, δεν έχει γενικευτεί η χρήση της στα σχολεία και σε άλλους φορείς εκπαίδευσης. Δεν είχε μια καλή απάντηση, πέραν του ότι αν εφαρμοζόταν η μέθοδος και είχε την αναμενόμενη επιτυχία, θα έπρεπε να αλλάξουν οι χρόνοι διδασκαλίας και τα βιβλία του εκπαιδευτικού συστήματος στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα, η εταιρεία που προσφέρει το φωτοδιάβασμα ετοιμάζεται να προσελκύσει κόσμο στα σεμινάρια, ερχόμενη σε επαφή με συλλόγους γονέων και άλλους φορείς.
http://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa. gov/20000011599_2000009345.pdf
Η έρευνα της ΜακΝαμάρα (στα αγγλικά).
***
Στα μέσα Απριλίου πέρασα ένα Παρασκευοσαββατοκύριακο παρέα με επτά αγνώστους, προσπαθώντας να τελειοποιήσω την τεχνική του «μανταρινιού. Για να την εφαρμόσετε, παίρνετε βαθιά εισπνοή και κατά την εκπνοή κλείνετε τα μάτια. Χαλαρώνετε. Φαντάζεστε ένα μανταρίνι να αιωρείται στο πίσω και πάνω μέρος του κεφαλιού σας. Φέρνετε το χέρι σας στο πίσω μέρος του κεφαλιού σας και ακουμπάτε το μέρος του κεφαλιού στο οποίο θα έπεφτε το μανταρίνι, αν το αφήνατε. Χτυπάτε τα δάχτυλα σ' εκείνο το σημείο πάνω από το κεφάλι σας. Εισπνέετε βαθιά και κατά την εκπνοή ανοίγετε τα μάτια.
Αν το κάνατε, ξαναδιαβάστε την πρώτη παράγραφο. Βλέπετε διαφορά; Η τεχνική του μανταρινιού έχει σκοπό, λέει, να σας βοηθήσει να συγκεντρώσετε την προσοχή σας στο σημείο που είναι πιο κατάλληλο για διάβασμα - πίσω και πάνω από το κεφάλι σας. Είναι το πρώτο από τα πέντε στάδια μιας μεθόδου που ονομάζεται Photoreading (στα ελληνικά «φωτοανάγνωση» ή «φωτοδιάβασμα») και υπόσχεται ότι εξασφαλίζει απόλυτη συγκέντρωση, βελτίωση κατανόησης και ανάκλησης πληροφοριών και κυρίως να διαβάζετε τρεις μέχρι 10 φορές ταχύτερα ή, σύμφωνα με τον ισχυρισμό της αμερικανικής εταιρείας που ανέπτυξε και εκμεταλλεύεται τη μέθοδο, 25.000 λέξεις το λεπτό. Δηλαδή, τον «Οδυσσέα» του Τζόις σε περίπου 10 λεπτά. Ή τους επτά τόμους του Προυστ σε περίπου μία ώρα. Σωτήριο, όπως καταλαβαίνετε. Τελειώνετε όλα τα αδιάβαστα που σκονίζονται στη βιβλιοθήκη σας και σας μένει χρόνος για γυμναστήριο και βόλτα στην παραλία.
Το θέμα είναι βέβαια τι καταλαβαίνει κανείς απ' όσα διαβάζει. Αυτό υπαινίσσεται μια ατάκα του Γούντι Αλεν: «Διάβασα», λέει ο κωμικός, «με μέθοδο γρήγορου διαβάσματος το "Πόλεμος και Ειρήνη". Είναι ένα βιβλίο σχετικά με τη Ρωσία. Τη μέθοδο του φωτοδιαβάσματος την επεξεργάστηκε τη δεκαετία του 1980 ο Πολ Σίλε, συνιδρυτής της εταιρείας Learning Strategies Corporation, που έχει το παγκόσμιο κόπιράιτ της μεθόδου της φωτοανάγνωσης. Η εταιρεία σπεύδει να διαχωρίσει τη φωτοανάγνωση από άλλες μεθόδους γρήγορου διαβάσματος που βρίσκονται στην αγορά. Στην πραγματικότητα, η φωτοανάγνωση έχει κάποια κοινά στοιχεία με αυτές τις μεθόδους: επεμβαίνει στην ταχύτητα με την οποία τα μάτια διατρέχουν τις λέξεις (η ταχύτητα βελτιώνεται, λένε, αν το βλέμμα εστιάσει στο επάνω μισό των γραμμάτων αντί να διαβάζει ολόκληρα τα γράμματα), όπως άλλωστε ιεραρχεί και οργανώνει τις πληροφορίες με τρόπο που να απαλείφει μεγάλα τμήματα του κειμένου που θεωρούνται από τον αναγνώστη λιγότερο σημαντικά.
Αυτό που διαχωρίζει τη μέθοδο του Πολ Σίλε από τις άλλες μεθόδους είναι η τεχνική του «φωτοδιαβάσματος», που έδωσε το όνομά της στη μέθοδο. Σύμφωνα μ' αυτήν, πρέπει να κλείσεις τα μάτια, να πάρεις βαθιές εισπνοές και εκπνοές και να φέρεις στο μυαλό σου εικόνες κυμάτων χαλάρωσης που διαπερνούν το σώμα σου καθώς επίσης και άλλες νοητές εικόνες λουλουδιών και ειδυλλιακών τοπίων. Στη συνέχεια, ανοίγεις διάπλατα το βιβλίο, εστιάζοντας στο κέντρο του και κρατώντας στο οπτικό σου πεδίο τα λευκά περιθώρια στις άκρες των σελίδων. Σε κατάσταση περιφερειακής όρασης, γυρνάς ρυθμικά τις σελίδες επαναλαμβάνοντας ρυθμικά από μέσα σου «χα-λα-ρώ-νω», δυο συλλαβές ανά γύρισμα σελίδας. Μπορείς να κρατάς το βιβλίο τα πάνω-κάτω, το αποτέλεσμα είναι ίδιο: το μυαλό σου αποθηκεύει τις πληροφορίες σε μη συνειδητό μέρος του. Ετσι ισχυρίζονται οι διοργανωτές των σεμιναρίων.
Το ερώτημα είναι: είναι το φωτοδιάβασμα «διάβασμα» χωρίς να διαστρέφεται υπερβολικά το νόημα της λέξης, έτσι που να έχει νόημα η αμερικανική υπόσχεση για 25.000 λέξεις το λεπτό; Δεν θα έπαιρνα όρκο και δεν ξέρω πολλούς που θα το έκαναν. Δεν είναι τυχαίο ότι η ελληνική εταιρεία διοργάνωσης σεμιναρίων φωτοδιαβάσματος αποφεύγει να μιλήσει για 25.000 λέξεις το λεπτό και προτιμά ηπιότερες στρατηγικές προώθησης από ό,τι η μητέρα εταιρεία.
Ενα άλλο ερώτημα είναι αν ο αναγνώστης μπορεί να ανακαλέσει όταν θέλει στη συνείδησή του τις πληροφορίες που έχει αποθηκεύσει στο ασυνείδητο, ώστε να έχει κάποια σημαντική χρησιμότητα η τακτική της φωτοανάγνωσης. Σύμφωνα με τους διοργανωτές, ιδανικά κάποιος που φωτοδιάβασε ένα βιβλίο είναι σε θέση να κάνει μια κανονική συζήτηση για το βιβλίο όποτε το θελήσει.
Αλλά αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο, όπως με διαβεβαιώνει ο Γιώργος Καστρινάκης, ο οποίος διδάσκει τα σεμινάρια στην Ελλάδα από το 2004. Από τους χοντρικά 600 μαθητές στους οποίους ο Γ. Καστρινάκης έχει διδάξει τη μέθοδο (στην πλειονότητά τους μαθητές, γιατροί, δικηγόροι, προγραμματιστές, καθηγητές μέσης εκπαίδευσης και κάποιοι δημοσιογράφοι), ζήτημα να έχει δει εντυπωσιακά αποτελέσματα σε πέντε περιπτώσεις, όπως λέει. Η πιο εντυπωσιακή περίπτωση αφορούσε μια μαθήτρια που πήγε να δώσει ΑΣΕΠ έχοντας «φωτοδιαβάσει» (και μόνο) την εξεταστέα ύλη, και είχε πολύ καλά αποτελέσματα.
Αν και διδάσκει ο ίδιος αυτή τη μέθοδο, ο Γ. Καστρινάκης ανήκει στη μεγάλη πλειονότητα των αναγνωστών που δεν βλέπουν θεαματικά αποτελέσματα. Πιθανολογεί πως η αιτία είναι ότι δυσκολεύεται να χαλαρώσει και να πιστέψει «πως κάτι τόσο απλό έχει θεαματικά αποτελέσματα», παρόλο που έχει δει άλλους να το κάνουν. Δηλαδή, πρέπει να πιστέψεις για να έχει αποτελέσματα. Κάτι σαν τον χριστιανισμό.
Και η πίστη, ως γνωστόν, δεν είναι απλή υπόθεση, παρόλο που στο σεμινάριο φωτοδιαβάσματος του Απριλίου ολόκληρο το σύμπαν του new age συνωμοτούσε για να μας κάνει να πιστέψουμε. Να οι ασκήσεις edu-k, που φέρνουν σε επαφή το αριστερό με το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου, να τα παζλ και οι πολύχρωμοι μαρκαδόροι και τα Lego πάνω στα τραπέζια, οι στερεοσκοπικές εικόνες στους τοίχους, η υπόκρουση κλασικής μουσικής, τα βιβλία αυτοβοήθειας, με τα οποία κάναμε πρακτική φωτοδιαβάσματος, να και οι δηλώσεις αυθυποβολής .
Αν σας αρέσει το new age και ο πνευματισμός, αυτό το σεμινάριο μπορεί να είναι για σας, αρκεί να θέλετε να διαθέσετε το αντίτιμο των 450 ευρώ (μείον 50 ευρώ αν δηλώσετε συμμετοχή ένα μήνα πριν, επιπλέον μείωση αν κλείσετε ομαδικά). Για να λέμε την αλήθεια, δεν ήταν τα πάντα new age και αυθυποβολή. Τα περισσότερα στάδια της μεθόδου συνίστανται σε τεχνικές αύξησης της συγκέντρωσης, ανάλυσης του κειμένου και επεξεργασίας των πληροφοριών: επισήμανση των λέξεων κλειδιών, επισκόπηση του πίνακα περιεχομένων και των τίτλων των κεφαλαίων, τεχνικές ταχείας ανάγνωσης, όπως μια παραλλαγή διαγώνιου διαβάσματος με σκοπό να βρεθούν λέξεις-κλειδιά στο κείμενο, μια ενδιαφέρουσα μέθοδος να κρατάς σημειώσεις με τη μέθοδο του νοητικού χάρτη, και φυσικά ο κλασικός τρόπος ανάγνωσης, με επιβράδυνση στα σημεία που ο αναγνώστης νιώθει ότι θέλει να σταθεί και με επιτάχυνση στα άλλα. Μάλιστα, το βιβλίο του Paul Scheele που συνοδεύει τα σεμινάρια (από τις εκδόσεις Διόπτρα, που προσέφεραν το σεμινάριο δωρεάν σε δημοσιογράφους) προτείνει αυτή τη μέθοδο του κλασικού διαβάσματος (το οποίο ονομάζει «γρήγορο διάβασμα») για λογοτεχνικά βιβλία ή άλλα έργα που διαβάζει κανείς για απόλαυση. Δηλαδή, ό,τι εφαρμόζει ένας συστηματικός αναγνώστης, που διαβάζει χωρίς να περιμένει να πέσει ένα μανταρίνι στο κεφάλι του.
Υστερα από όλα αυτά τα στάδια, το αποτέλεσμα δικαιώνει στο περίπου τους διοργανωτές. Στην αρχή του σεμιναρίου, όσοι συμμετείχαμε διαβάσαμε από ένα βιβλίο το οποίο δεν είχαμε ξαναδιαβάσει και μετρήσαμε τον αριθμό των σελίδων που κατάφερε ο καθένας. Στο τέλος του σεμιναρίου, επαναλάβαμε τη διαδικασία. Ο αριθμός των σελίδων πράγματι ήταν περίπου τριπλάσιος για τους περισσότερους. Φαίνεται ότι ο ισχυρισμός των διοργανωτών ότι η μέθοδος επιταχύνει το χρόνο διαβάσματος από τρεις μέχρι δέκα φορές είναι αληθινός· εκτός από ένα σημείο: στον τελικό χρόνο διαβάσματος δεν συμπεριλάβαμε το χρόνο που αφιερώσαμε στην εξοικείωσή μας με το βιβλίο και το περιεχόμενό του σύμφωνα με τα στάδια της μεθόδου: την επισκόπηση των περιεχομένων, το φωτοδιάβασμα, τις λέξεις κλειδιά, το διάβασμα ζιγκ ζαγκ.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η ερευνήτρια Ντανιέλ ΜακΝαμάρα του τμήματος Ψυχολογίας του Κολεγίου Επιστημών του Old Dominion University, ολοκλήρωσε μια έρευνα αξιολόγησης της μεθόδου του φωτοδιαβάσματος για το Ερευνητικό Κέντρο Ames της NASA. Βρήκε ότι «το "Φωτοδιάβασμα" δεν οδηγεί σε επιτυχημένη ή/και ταχεία κατανόηση γραπτού κειμένου... Δεδομένης της απώλειας σε ακρίβεια (κατανόησης) σε συνδυασμό με μία έλλειψη ουσιαστικού κέρδους χρόνου, δεν θα συνιστούσα ποτέ τη χρήση αυτής της τεχνικής. Επιπλέον, αυτή η τεχνική μπορεί να είναι καταστροφική για τους αναγνώστες, διότι τους εμφυσά μια ψευδαίσθηση κατανόησης.
Ρώτησα τον Γ. Καστρινάκη γι' αυτή την έρευνα. Δεν την είχε υπόψη. Ξέρω όμως ότι η μέθοδος λειτουργεί», είπε. Το ξέρω γιατί το έχω δει. Τον ρώτησα γιατί, αν λειτουργεί τόσο καλά η μέθοδος, δεν έχει γενικευτεί η χρήση της στα σχολεία και σε άλλους φορείς εκπαίδευσης. Δεν είχε μια καλή απάντηση, πέραν του ότι αν εφαρμοζόταν η μέθοδος και είχε την αναμενόμενη επιτυχία, θα έπρεπε να αλλάξουν οι χρόνοι διδασκαλίας και τα βιβλία του εκπαιδευτικού συστήματος στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα, η εταιρεία που προσφέρει το φωτοδιάβασμα ετοιμάζεται να προσελκύσει κόσμο στα σεμινάρια, ερχόμενη σε επαφή με συλλόγους γονέων και άλλους φορείς.
____________
Διαβάστε
Paul R. Scheele «Διαβάστε 10 φορές γρηγορότερα - Παγκόσμια μέθοδος φωτοανάγνωσης», εκδόσεις Διόπτρα
Το βασικό «εγχειρίδιο» της μεθόδου.
Διαβάστε
Paul R. Scheele «Διαβάστε 10 φορές γρηγορότερα - Παγκόσμια μέθοδος φωτοανάγνωσης», εκδόσεις Διόπτρα
Το βασικό «εγχειρίδιο» της μεθόδου.
____________
Πληκτρολογήστε
Πληκτρολογήστε
http://ntrs.nasa.gov/archive/nasa/casi.ntrs.nasa. gov/20000011599_2000009345.pdf
Η έρευνα της ΜακΝαμάρα (στα αγγλικά).
***
-*-
Το ελληνικό σάιτ για φωτοδιάβασμα.
Το ελληνικό σάιτ για φωτοδιάβασμα.
