[Εψιλον, 28/11/10]
Αν και δεν είναι ευρέως γνωστός στην Ελλάδα, ο καθηγητής Ιατρικής Ιωάννης Π.Α. Ιωαννίδης είναι ένας από τους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο, σύμφωνα με το έγκυρο αμερικανικό περιοδικό «The Atlantic», που φιλοξένησε αναλυτική παρουσίαση του έργου του. Το 2005 ο καθηγητής Ιωαννίδης δημοσίευσε δύο μελέτες που έχουν γίνει πια σχεδόν κοινός τόπος στην παγκόσμια ιατρική έρευνα. Η πρώτη, δημοσιευμένη στο έγκυρο και γνωστό σήμερα διαδικτυακό επιστημονικό περιοδικό «PLoS Medicine», προέβλεπε υψηλά ποσοστά λάθους στις ιατρικές έρευνες (10% στις καλύτερες έρευνες που υπάρχουν, 80% στην πλειοψηφία των ιατρικών ερευνών). Κατέληγε ότι σε σημαντικό ποσοστό οι ερευνητές μαγείρευαν τα στοιχεία για να εξυπηρετήσουν ίδιους σκοπούς και, μάλιστα, χρησιμοποιούσαν τις επιστημονικές επιθεωρήσεις για να διαστρεβλώσουν τα ευρήματα που δεν συμφωνούσαν με τα δικά τους. Αυτό το άρθρο έχει σήμερα τα περισσότερα κατεβάσματα στην ιστορία του περιοδικού.
Η δεύτερη μελέτη, δημοσιευμένη στην Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Ενωσης, αποδείκνυε ότι τα μεγάλα ποσοστά λάθους δεν αφορούσαν μόνο χαμηλού κύρους έρευνες, αλλά και την αφρόκρεμα των ερευνών. Ο Ιωαννίδης εξέτασε τις σημαντικότερες 49 ιατρικές έρευνες που από το 1990 είχαν συγκεντρώσει περισσότερες από 1.000 παραπομπές στην ιατρική βιβλιογραφία. Από αυτές, οι 45 ισχυρίζονταν ότι είχαν βρει μια επιτυχημένη θεραπεία. Οι 34 είχαν υποβληθεί σε επανέλεγχο, που είχε δείξει ότι οι 14, το 41%, είχαν δημοσιεύσει στοιχεία είτε λανθασμένα είτε με σημαντικές υπερβολές.
Αυτές οι έρευνες και άλλες, στοχευμένες σε συγκεκριμένα ερευνητικά πεδία, έκαναν τον Ιωαννίδη περιζήτητο στην επιστημονική κοινότητα, λες και αυτή περίμενε κάποιον να αποδείξει αυτό που όλοι γνώριζαν και στο οποίο πολλοί είχαν συντελέσει.
Αν και δεν είναι ευρέως γνωστός στην Ελλάδα, ο καθηγητής Ιατρικής Ιωάννης Π.Α. Ιωαννίδης είναι ένας από τους επιστήμονες με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο, σύμφωνα με το έγκυρο αμερικανικό περιοδικό «The Atlantic», που φιλοξένησε αναλυτική παρουσίαση του έργου του. Το 2005 ο καθηγητής Ιωαννίδης δημοσίευσε δύο μελέτες που έχουν γίνει πια σχεδόν κοινός τόπος στην παγκόσμια ιατρική έρευνα. Η πρώτη, δημοσιευμένη στο έγκυρο και γνωστό σήμερα διαδικτυακό επιστημονικό περιοδικό «PLoS Medicine», προέβλεπε υψηλά ποσοστά λάθους στις ιατρικές έρευνες (10% στις καλύτερες έρευνες που υπάρχουν, 80% στην πλειοψηφία των ιατρικών ερευνών). Κατέληγε ότι σε σημαντικό ποσοστό οι ερευνητές μαγείρευαν τα στοιχεία για να εξυπηρετήσουν ίδιους σκοπούς και, μάλιστα, χρησιμοποιούσαν τις επιστημονικές επιθεωρήσεις για να διαστρεβλώσουν τα ευρήματα που δεν συμφωνούσαν με τα δικά τους. Αυτό το άρθρο έχει σήμερα τα περισσότερα κατεβάσματα στην ιστορία του περιοδικού.
Η δεύτερη μελέτη, δημοσιευμένη στην Επιθεώρηση της Αμερικανικής Ιατρικής Ενωσης, αποδείκνυε ότι τα μεγάλα ποσοστά λάθους δεν αφορούσαν μόνο χαμηλού κύρους έρευνες, αλλά και την αφρόκρεμα των ερευνών. Ο Ιωαννίδης εξέτασε τις σημαντικότερες 49 ιατρικές έρευνες που από το 1990 είχαν συγκεντρώσει περισσότερες από 1.000 παραπομπές στην ιατρική βιβλιογραφία. Από αυτές, οι 45 ισχυρίζονταν ότι είχαν βρει μια επιτυχημένη θεραπεία. Οι 34 είχαν υποβληθεί σε επανέλεγχο, που είχε δείξει ότι οι 14, το 41%, είχαν δημοσιεύσει στοιχεία είτε λανθασμένα είτε με σημαντικές υπερβολές.
Αυτές οι έρευνες και άλλες, στοχευμένες σε συγκεκριμένα ερευνητικά πεδία, έκαναν τον Ιωαννίδη περιζήτητο στην επιστημονική κοινότητα, λες και αυτή περίμενε κάποιον να αποδείξει αυτό που όλοι γνώριζαν και στο οποίο πολλοί είχαν συντελέσει.
____________
Υπάρχουν διακυμάνσεις στην αξιοπιστία των ερευνών;
Υπάρχουν διακυμάνσεις στην αξιοπιστία των ερευνών;
Υπάρχουν ερευνητικά πεδία σχεδόν τελείως αναξιόπιστα και άλλα εξαιρετικά αξιόπιστα. Η διαφορά οφείλεται στον τρόπο που σχεδιάζεται, διεξάγεται και κοινοποιείται η έρευνα σε κάθε πεδίο. Μέσα στο ίδιο πεδίο, η αξιοπιστία μπορεί να αλλάξει άρδην αν αλλάξουν αυτές οι παράμετροι. Ας πάρουμε τη γενετική επιδημιολογία, που ψάχνει να βρει αν κάποια γονίδια συσχετίζονται με κάποιο νόσημα. Σχεδόν όλες οι δημοσιεύσεις μέχρι πριν από πέντε χρόνια, περίπου 40 χιλιάδες, έβρισκαν θετικούς συσχετισμούς γονιδίων με ασθένειες. Τα τελευταία χρόνια, αυτή η παλιά βιβλιογραφία έχει καταρριφθεί περισσότερο από 98%. Αντιθέτως, ορισμένες γενετικές συσχετίσεις που βρίσκουμε με αυστηρά κριτήρια τα τελευταία χρόνια επικυρώνονται σε ποσοστό μεγαλύτερο από 98%. Η αξιοπιστία βελτιώθηκε τόσο πολύ, επειδή, αφενός, αποκτήσαμε τη δυνατότητα να εξετάζουμε όλο το γονιδίωμα αντί για μεμονωμένα γονίδια και, αφετέρου, οι επιστήμονες συνασπίστηκαν σε μεγάλες ομάδες που κάνουν πολύ μεγάλες μελέτες, με πολύ αυστηρούς στατιστικούς κανόνες και πολύ καλό εσωτερικό έλεγχο. Ομως, πολλά πεδία εξακολουθούν να λειτουργούν όπως παλιά: μικρές ερευνητικές ομάδες που δεν συνεργάζονται παράγουν μικρές μελέτες, χωρίς αυστηρά πρωτόκολλα, χωρίς διαφάνεια, με στα- τιστική που δεν μπορεί να ελεγχθεί εύκολα, με επιλεκτική δημοσίευση αποτελεσμάτων, και, σε κάποια πεδία, εξυπηρετώντας μεγάλα συμφέροντα. Υπάρχουν πεδία με μεγάλα κενά τεκμηρίωσης. Δεν έχουν υπάρξει, π.χ., αυστηρά τεκμηριωμένες έρευνες για τις περισσότερες διαγνωστικές εξετάσεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή ιατρική, ώστε να ξέρουμε τι μας δείχνει μια εξέταση και αν βοηθά τον ασθενή.
Τότε γιατί τις χρησιμοποιούμε;
Τότε γιατί τις χρησιμοποιούμε;
Λόγω αδράνειας και, μερικές φορές, διότι διακινδυνεύονται τεράστια χρηματικά συμφέροντα. Ξέρουμε, π.χ., ότι το PSA, το προστατικό ειδικό α- ντιγόνο που υποτίθεται ότι ανιχνεύει τον καρκίνο του προστάτη, είναι εξαιρετικά κακή διαγνωστική εξέταση. Σχεδόν δεν λέει τίποτα. Ομως, οι ουρολόγοι ζουν σε μεγάλο βαθμό απ' αυτήν, διότι υποστηρίζει μια βιομηχανία χιλιάδων προστατεκτομών. Οι εγχειρήσεις στη σπονδυλική στήλη για τον πόνο στη μέση σε ποσοστό 50-70% δεν έχει τεκμηριωθεί ότι είναι χρήσιμες. Το ίδιο ισχύει για τους ασθενείς με στεφανιαία νόσο, που παρουσιάζει σταθερή συμπεριφορά και δεν δημιουργεί πρόβλημα, πέρα από κάποια στηθάγχη. Οδηγούνται να κάνουν "μπαλονάκι" ή να βάλουν στεντ, ενώ μεγάλες μελέτες έχουν δείξει ότι δεν αξίζει αυτή η παρέμβαση. Αν όμως υιοθετούνταν αυτές οι μελέτες, το 80% των επεμβάσεων κάποιων καρδιολόγων δεν θα έπρεπε να γίνεται.
Εκτός από τις έρευνες που δεν παίρνουν υπόψη οι γιατροί, υπάρχουν και παραπλανητικά αποτελέσματα;
Εκτός από τις έρευνες που δεν παίρνουν υπόψη οι γιατροί, υπάρχουν και παραπλανητικά αποτελέσματα;
Βεβαίως. Ενα συχνό και μεγάλο πρόβλημα είναι οι επιλεκτικές δημοσιεύσεις. Κάνεις 100 αναλύσεις, αλλά δημοσιεύεις μόνο τις δύο πιο θεαματικές, χωρίς να αναφερθείς στις άλλες. Αυτό δεν είναι ακριβώς απάτη, λείπει όμως η διαφάνεια. Αλλο συχνό φαινόμενο είναι το ερώτημα να καθοδηγεί την απάντηση. Συγκρίνεις, π.χ., ένα νέο φάρμακο όχι με ένα γνωστό, ασφαλές και αποτελεσματικό, αλλά με ένα εικονικό φάρμακο, placebo, ή με ένα φάρμακο που ξέρεις ότι έχει προβλήματα. Και βγάζεις, φυσικά, πως το νέο φάρμακο είναι καλύτερο.
Υπάρχουν παραποιήσεις λιγότερο συγκαλυμμένες, στο όριο της απάτης;
Υπάρχουν παραποιήσεις λιγότερο συγκαλυμμένες, στο όριο της απάτης;
Δυστυχώς, υπάρχουν. Ερευνητές βρήκαν ότι οι μελέτες για αντικαταθλιπτικά που είχαν κατατεθεί στον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων και Τροφίμων ήταν μισές θετικές και μισές αρνητικές ως προς την αποτελεσματικότητα των αντικαταθλιπτικών. Ομως, στην επιστημονική βιβλιογραφία όλες οι δημοσιευμένες μελέτες εμφανίζονται θετικές. Είτε, λοιπόν, οι αρνητικές μελέτες δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ στα ιατρικά περιοδικά είτε δημοσιεύτηκαν μαζί με δευτερογενείς αναλύσεις, που έδειχναν το φάρμακο αποτελεσματικό. Ενώ, λοιπόν, η βιβλιογραφία θα έδειχνε κανονικά ότι τα αντικαταθλιπτικά έχουν μάλλον πολύ μικρή αποτελεσματικότητα σε ασθενείς που δεν πάσχουν α- πό σοβαρή κατάθλιψη, τώρα δείχνει ότι είναι πολύ αποτελεσματικά. Και με τα αγχολυτικά έχουμε πολλές μελέτες, τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές, αλλά σχεδόν πάντα πολύ μικρές, με περιθώριο να τροποποιηθούν τα αποτελέσματα και με σοβαρό συστηματικό σφάλμα δημοσίευσης. Με αυτήν την ψευδοτεκμηριωμένη βιβλιογραφία, πολύς κόσμος παίρνει αγχολυτικά χωρίς να τα χρειάζεται - τη στιγμή, μάλιστα, που κοστίζουν και έχουν σοβαρές παρενέργειες και κίνδυνο εθισμού.
Κάποιοι κατηγορούν τις φαρμακοβιομηχανίες για παρεμβάσεις στην έρευνα.
Κάποιοι κατηγορούν τις φαρμακοβιομηχανίες για παρεμβάσεις στην έρευνα.
Ο τρόπος που δρουν οι φαρμακοβιομηχανίες αποκαλύπτεται σε περιπτώσεις δικαστικής εμπλοκής, όταν έρχεται στο φως η εσωτερική αλληλογραφία της εταιρείας. Συχνά, αν μία έρευνα αποδείξει ότι ένα φάρμακο δεν αξίζει, η βιομηχανία επιχειρεί να δημιουργήσει βιβλιογραφία που βγάζει την έρευνα λανθασμένη. Κλασικό παράδειγμα είναι η ορμονοθεραπεία σε γυναίκες, μια βιομηχανία με τζίρο που έχει ξεπεράσει τα 10 δισ. δολάρια. Το 2002 δημοσιεύτηκε μια μεγάλη τυχαιοποιημένη μελέτη, χρηματοδοτημένη από το αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας, κόστους σχεδόν ενός δισ. δολαρίων, με σχεδόν 30.000 γυναίκες που παρακολουθούνταν επτά χρόνια. Εδειξε ότι η ορμονοθεραπεία όχι μόνο δεν κάνει καλό, αλλά και αυξάνει τον κίνδυνο για έμφραγμα, καρκίνο του μαστού, εγκεφαλικό και άνοια. Εδειξε, βέβαια, μικρό πλεονέκτημα για την οστεοπόρωση, αλλά με τόσους κινδύνους δεν αξίζει τον κόπο, εκτός αν αφορά συγκεκριμένες περιστάσεις, για μικρό διάστημα και όχι για όλες τις γυναίκες. Μόλις βγήκε η μελέτη, η βιομηχανία άρχισε να παράγει αντι-βιβλιογραφία. Επαγγελματίες συγγραφείς, μέσα από τη βιομηχανία, έγραψαν άρθρα που έβγαζαν άχρηστη τη μελέτη, τα έστειλαν σε καθηγητές πανεπιστημίων και τους ζήτησαν να βάλουν το ό- νομά τους με αντάλλαγμα μια δημοσίευση σε έγκυρα περιοδικά. Ηταν άρθρα ανασκόπησης ή σύνταξης, στα οποία ένας ή δύο ειδικοί εκφέρουν γνώμη χωρίς έρευνα και χωρίς αυστηρή μεθοδολογία. Τέτοια άρθρα έχουν σημαντική επιρροή, διότι φέρουν αναγνωρίσιμες υπογραφές και διαβάζονται εύκολα. Της ίδιας χαμηλής αξιοπιστίας είναι και οι δηλώσεις σε διάφορα συνέδρια, στα οποία πηγαίνουν 1.000 με 2.000 γιατροί και ακούνε έναν διάσημο ειδικό -συχνά καλοπληρωμένο από εταιρείες- που λέει αρλούμπες. Οι γιατροί, όμως, από κάτω, δεν γνωρίζουν τις διασυνδέσεις του και τον πιστεύουν.
Βρισκόμαστε στο έλεος των φαρμακοβιομηχανιών και του ιατρικού κατεστημένου;
Βρισκόμαστε στο έλεος των φαρμακοβιομηχανιών και του ιατρικού κατεστημένου;
Δεν θα ήμουν τόσο απαισιόδοξος. Μεγάλο μέρος της έρευνας είναι αληθινό. Δεν λέω ότι στη βιομηχανία δεν υπάρχουν επιστήμονες αξιόλογοι. Κάτι τέτοιο θα ήταν τραγικό. Πρέπει, όμως, να δοθεί μάχη για τη διαφάνεια και την ποιότητα της έρευνας. Πρέπει να εξετάζουμε κάθε φορά αν η ερευνητική παραγωγή της βιομηχανίας έχει στόχο την αλήθεια, την πρόοδο της επιστήμης και τον άνθρωπο και όχι την εξυπηρέτηση συμφερόντων και τη δημιουργία τεχνητών αγορών. Είναι μια συνεχής μάχη, που δεν έχει κριθεί.
Δεν πρέπει το κράτος να ασκήσει αυστηρότερο έλεγχο στις φαρμακοβιομηχανίες;
Δεν πρέπει το κράτος να ασκήσει αυστηρότερο έλεγχο στις φαρμακοβιομηχανίες;
Αν και συχνά το κράτος δεν είναι αποτελεσματικό και δεν έχει πολύ καλή επιστημονική τεχνογνωσία, πρέπει να έχει πολύ μεγάλη παρουσία σε κάποιους τομείς, όπως στις δοκιμές νέων φαρμάκων. Δυστυχώς, ακόμα και το αμερικανικό FDA, ο πιο αυστηρός οργανισμός φαρμάκων στον κόσμο, κατακλύζεται από μια τεράστια ατζέντα που παρέχει συνεχώς η φαρμα- κοβιομηχανία, χωρίς να έχει το χρόνο και το προσωπικό για να την ελέγξει. Εχουμε εγκαταλείψει στο έλεος της βιομηχανίας την κλινική έρευνα. Θα ήταν ευχής έργο οι κυβερνήσεις να δώσουν περισσότερα χρήματα για την κλινική έρευνα σε θέματα αιχμής, ώστε να αποσυρθεί το φάσμα των συγκρουόμενων συμφερόντων. Ακόμη και οι βιομηχανίες μπορεί να το ήθελαν, γιατί παραπονιούνται ότι ξοδεύουν πολλά στην κλινική έρευνα νέων θεραπειών. Ξεχνούν ότι τα έσοδά τους υπερακοντίζουν ό,τι δίνουν για την έρευνα.
Οι έρευνες που δείχνουν ότι το κάπνισμα είναι βλαβερό είναι αξιόπιστες;
Οι έρευνες που δείχνουν ότι το κάπνισμα είναι βλαβερό είναι αξιόπιστες;
Οχι μόνο είναι αξιόπιστες, αλλά η καπνοβιομηχανία έχει προβεί σε μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια να δημιουργήσει την εντύπωση ότι χρειαζόμαστε περισσότερη έρευνα. Φταίνε, όμως, και τα ΜΜΕ που παρουσιάζουν τις έρευνες χωρίς να αναφέρουν τους βαθμούς κινδύνου και βεβαιότητας. Τις βλέπει μετά ο αναγνώστης στο περιοδικό και λέει, "θα καπνίσω, αλλά θα το αντισταθμίσω τρώγοντας τομάτες που έχουν λυκοπένιο", που υποτίθεται ότι βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου. Από το κάπνισμα θα πεθάνουν πάνω από ένα δισ. άνθρωποι μέσα στον 21ο αιώνα. Με το λυκοπένιο και τις τομάτες δεν γνωρίζουμε αν θα ζήσει έστω και ένας άνθρωπος κάτι παραπάνω.
Πρόσφατα μειώθηκε το επιτρεπτό όριο της κακής χοληστερίνης. Κάποιοι είπαν ότι πίσω από τη μείωση βρίσκονται συμφέροντα.
Πρόσφατα μειώθηκε το επιτρεπτό όριο της κακής χοληστερίνης. Κάποιοι είπαν ότι πίσω από τη μείωση βρίσκονται συμφέροντα.
Οι διορθώσεις των κατευθυντήριων γραμμών ως προς το επιθυμητό επίπεδο χοληστερίνης βρίσκονται σε συνεχή εξέλιξη. Πιθανότατα θα υπάρξει και νέα διόρθωση. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές στηρίζονται σε πολύ μεγάλες και καλά σχεδιασμένες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές και, μάλιστα, συναρτούν το επιθυμητό επίπεδο χοληστερίνης από τον υπολογιζόμενο κίνδυνο εμφάνισης σοβαρού καρδιαγγειακού προβλήματος μέσα σε 10 χρόνια. Αν έχεις αναμενόμενο χαμηλό κίνδυνο, κάτω από 1%, η κακή χοληστερίνη μπορεί να είναι 160 και δεν πειράζει. Αν έχεις υψηλό κίνδυνο, πάνω από 20%, θεωρείται πως πρέπει να τη ρίξεις κάτω από 70. Πολλοί ισχυρίζονται, βέβαια, ότι σχεδόν όλοι οι ειδικοί που θεσμοθέτησαν αυτές τις κατευθυντήριες γραμμές έχουν πάρει χρηματοδότηση από τις φαρμακοβιομηχανίες. Αυτό, δυστυχώς, ισχύει για κάθε τομέα κλινικής έρευνας σήμερα. Ελπίζεις, απλώς, ο ειδικός να δηλώνει αναλυτικά εάν έχει συγκρουόμενα συμφέροντα μέσα στη βιομηχανία (για παράδειγμα, μετοχές μιας εταιρείας), οι οποίες θα ανέβαιναν με τις πωλήσεις των προϊόντων της.
Οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας έχουν επιβεβαιωθεί;
Οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας έχουν επιβεβαιωθεί;
Παλιά, η βιβλιογραφία έδειχνε ότι, όσο πιο βαρύς είσαι, έχεις αυξημένο κίνδυνο να νοσήσεις και να πεθάνεις. Πολύ μεγάλες μελέτες δείχνουν ότι η κατάσταση μοιάζει με U: ο κίνδυνος είναι εξαιρετικά υψηλός σ' αυτούς που έχουν είτε πολύ χαμηλό είτε πολύ υψηλό βάρος. Σε αντίθεση μ' αυτό που λέγαμε κάποτε, ότι ο δείκτης μάζας σώματος πρέπει να είναι κάτω από 25, σήμερα φαίνεται να υπάρχουν πολύ μικρές διαφορές στην περιοχή μεταξύ 20 με 28.
Τα διαιτητικά σκευάσματα λειτουργούν;
Τα διαιτητικά σκευάσματα λειτουργούν;
Εχουν μεικτή έως αρνητική βιβλιογραφία. Η παχυσαρκία είναι μάλλον κοινωνικό φαινόμενο, συνυφασμένο με τον τρόπο που ζούμε ατομικά και συλλογικά. Είναι αφελές να πάρεις ένα χάπι για να λύσεις το πρόβλημα.
Οι βιταμίνες ωφελούν;
Οι βιταμίνες ωφελούν;
Οι βιταμίνες χρειάζονται στο μέτρο που μπορεί να τις πάρεις μέσα από μια συνηθισμένη ισορροπημένη διατροφή. Δεν χρειάζεται να τρέχει κανείς στα φαρμακεία. Μάλιστα, κάποιες από αυτές σε μεγάλες δόσεις προξενούν σοβαρά προβλήματα. Μεγάλες μελέτες δείχνουν αυξημένο κίνδυνο θανάτου από μεγάλες δόσεις βιταμίνης Ε.
Τα προϊόντα ομορφιάς είναι αποτελεσματικά;
Τα προϊόντα ομορφιάς είναι αποτελεσματικά;
Δεν υπάρχει τεκμηρίωση. Οι εταιρείες έχουν καταφέρει να μην τους ζητούνται το ίδιο αυστηρά κριτήρια. Υπάρχει κάποια τεκμηρίωση, σε επίπεδο δευτερογενών μελετών, ότι τα προϊόντα ομορφιάς δεν είναι εμφανώς καρκινογόνα. Θα έπρεπε όλα αυτά τα χημικά να ελεγχθούν καλύτερα, αλλά χωρίς πανικό. Γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να νομίζουμε ότι μας επιτίθενται από παντού καρκινογόνα χημικά. Υπάρχουν και τα χημικά που βρίσκονται στο περιβάλλον μας. Αλλά μικρές αυξήσεις κινδύνου είναι δύσκολο να αποκλειστούν ή να τεκμηριωθούν, εκτός αν έχουμε πολύ καλές και πολύ μεγάλες μελέτες.
Το στρες είναι επιβαρυντικός παράγοντας;
Το στρες είναι επιβαρυντικός παράγοντας;
Η επιδημιολογική βιβλιογραφία του στρες είναι μάλλον κακή. Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι το στρες είναι παράγοντας κινδύνου για διάφορα νοσήματα, αλλά οι περισσότερες δείχνουν μάλλον αμφίρροπα αποτελέσματα.
Οταν όλα τα ενδεχόμενα είναι τόσο ανοιχτά, τι πρέπει να κάνουν όσοι πάνε στο γιατρό;
Οταν όλα τα ενδεχόμενα είναι τόσο ανοιχτά, τι πρέπει να κάνουν όσοι πάνε στο γιατρό;
Τόσο ο κόσμος όσο και οι γιατροί πρέπει να έχουν αίσθηση της αβεβαιότητας της επιστημονικής πληροφορίας. Πρέπει να συζητούν τις πιθανότητες επιτυχίας κάθε θεραπείας. Δεν είναι λάθος να ακολουθήσει κανείς μια θεραπεία με μόνο 1% πιθανότητα επιτυχίας, αλλά είναι σημαντικό να το ξέρει. Δια- φορετικά, ο κόσμος αναζητά λύσεις μη επιστημονικές -το νερό του Καματερού- ή εναλλακτικές θεραπείες που έχουν ποσοστά επικύρωσης μηδενικά, διότι εκεί δεν βρισκόμαστε στην περιοχή της επιστήμης, αλλά της πίστης, αν όχι της αφέλειας.
____________
Ποιος είναι
Ο καθηγητής Ιωάννης Π.Α. Ιωαννίδης υπήρξε παιδί θαύμα στα μαθηματικά. Τελείωσε πρώτος στην τάξη του το Κολλέγιο Αθηνών το 1984. Με δυο γονείς γιατρούς, στράφηκε στην ιατρική επιστήμη. Τελείωσε την Ιατρική το 1990, ένα εξάμηνο πριν από τους συμφοιτητές του και πρώτος στη βαθμολογία. Ορκίστηκε μόνος του κι έφυγε για το Χάρβαρντ, όπου είχε γίνει δεκτός για ειδικότητα. Η ανακάλυψη της αποτελεσματικότητας της αντιρετροϊκής θεραπείας στην καταπολέμηση του AIDS τον βρήκε διευθυντή έρευνας για τον HIV και το AIDS στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας.
Σήμερα είναι καθηγητής Πρόληψης Νοσημάτων και Παθολογίας και διευθυντής του Stanford Prevention Research Center στην Ιατρική Σχολή του Stanford. Εχει διατελέσει καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων από το 1999. Είναι, επίσης, καθηγητής Παθολογίας και διευθυντής του Center for Genetic Epidemiology and Modeling στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Tufts, καθηγητής Επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Harvard και καθηγητής Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής στο Imperial College στο Λονδίνο.
Ο καθηγητής Ιωάννης Π.Α. Ιωαννίδης υπήρξε παιδί θαύμα στα μαθηματικά. Τελείωσε πρώτος στην τάξη του το Κολλέγιο Αθηνών το 1984. Με δυο γονείς γιατρούς, στράφηκε στην ιατρική επιστήμη. Τελείωσε την Ιατρική το 1990, ένα εξάμηνο πριν από τους συμφοιτητές του και πρώτος στη βαθμολογία. Ορκίστηκε μόνος του κι έφυγε για το Χάρβαρντ, όπου είχε γίνει δεκτός για ειδικότητα. Η ανακάλυψη της αποτελεσματικότητας της αντιρετροϊκής θεραπείας στην καταπολέμηση του AIDS τον βρήκε διευθυντή έρευνας για τον HIV και το AIDS στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας.
Σήμερα είναι καθηγητής Πρόληψης Νοσημάτων και Παθολογίας και διευθυντής του Stanford Prevention Research Center στην Ιατρική Σχολή του Stanford. Εχει διατελέσει καθηγητής και διευθυντής του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων από το 1999. Είναι, επίσης, καθηγητής Παθολογίας και διευθυντής του Center for Genetic Epidemiology and Modeling στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Tufts, καθηγητής Επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Harvard και καθηγητής Επιδημιολογίας και Βιοστατιστικής στο Imperial College στο Λονδίνο.
____________
Διαβάστε
David Healy, «Let them eat Prosac: the unhealthy relationship between the pharmaceutical industry and derpession», New York University Press, 2004
Το 2000, σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, ο καθηγητής Ψυχολογίας Ντέιβιντ Χίλι μίλησε για την ανεπάρκεια των κλινικών ερευνών στην ψυχιατρική, κατέκρινε το διαδεδομένο φαινόμενο υπάλληλοι της βιομηχανίας να συγγράφουν ιατρικές έρευνες και να τις δίνουν σε γνωστούς ερευνητές να τις υπογράψουν και συνέδεσε το Προζάκ με εθισμό και κίνδυνο αυτοκτονίας. Στο βιβλίο αυτό περιγράφει τις προσπάθειες που έγιναν για να τον κάνουν να σωπάσει σε μια υπόθεση κλειδί στην ιστορία της ψυχιατρικής που πήρε το δρόμο της Δικαιοσύνης.
John Le Carre, «Ο επίμονος κηπουρός», μτφρ. Μαργ. Ζαχαριάδου, εκδ. Bell/Χαρλένικ Ελλάς, 2008
Στο μυθιστόρημα του Τζον Λε Καρέ που γυρίστηκε ταινία το 2005, ένας βρετανός διπλωμάτης στο Ναϊρόμπι ερευνά το φόνο της γυναίκας του και ανακαλύπτει τον δάκτυλο φαρμακοβιομηχανιών που λυμαίνονται τον Τρίτο Κόσμο. Σε σύγκριση με την πραγματικότητα, η ιστορία μου είναι τόσο ψεύτικη, σαν κάρτα από το Χόλιγουντ» γράφει στον επίλογο ο Τζον Λε Καρέ.
____________
Διαβάστε
David Healy, «Let them eat Prosac: the unhealthy relationship between the pharmaceutical industry and derpession», New York University Press, 2004
Το 2000, σε ομιλία του στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, ο καθηγητής Ψυχολογίας Ντέιβιντ Χίλι μίλησε για την ανεπάρκεια των κλινικών ερευνών στην ψυχιατρική, κατέκρινε το διαδεδομένο φαινόμενο υπάλληλοι της βιομηχανίας να συγγράφουν ιατρικές έρευνες και να τις δίνουν σε γνωστούς ερευνητές να τις υπογράψουν και συνέδεσε το Προζάκ με εθισμό και κίνδυνο αυτοκτονίας. Στο βιβλίο αυτό περιγράφει τις προσπάθειες που έγιναν για να τον κάνουν να σωπάσει σε μια υπόθεση κλειδί στην ιστορία της ψυχιατρικής που πήρε το δρόμο της Δικαιοσύνης.
John Le Carre, «Ο επίμονος κηπουρός», μτφρ. Μαργ. Ζαχαριάδου, εκδ. Bell/Χαρλένικ Ελλάς, 2008
Στο μυθιστόρημα του Τζον Λε Καρέ που γυρίστηκε ταινία το 2005, ένας βρετανός διπλωμάτης στο Ναϊρόμπι ερευνά το φόνο της γυναίκας του και ανακαλύπτει τον δάκτυλο φαρμακοβιομηχανιών που λυμαίνονται τον Τρίτο Κόσμο. Σε σύγκριση με την πραγματικότητα, η ιστορία μου είναι τόσο ψεύτικη, σαν κάρτα από το Χόλιγουντ» γράφει στον επίλογο ο Τζον Λε Καρέ.
____________
Πληκτρολογήστε
http://tinyurl.com/2bxudkh
Βίντεο μιας ομιλίας του Ιωάννη Π.Α. Ιωαννίδη στο αμερικανικό National Institutes of Health, στο πλαίσιο εκδηλώσεων με τον τίτλο «Great Teachers: Translation, Replication and Credibility of Research Findings. Στο τέλος της παρουσίασης, ο καθηγητής Ιωαννίδης απαντά σε ερωτήσεις του κοινού.
http://www.plosmedicine.org/article/info:doi/10.1371/journal.pmed.0020124
Η έρευνα του Ιωάννη Π.Α. Ιωαννίδη που δημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό ιατρικό επιστημονικό περιοδικό PLoS Medicine με τίτλο «Why Most Published Research Findings Are False. Είναι το άρθρο που έχει κατέβει τις περισσότερες φορές από τους αναγνώστες του περιοδικού.
http://tinyurl.com/2bxudkh
Βίντεο μιας ομιλίας του Ιωάννη Π.Α. Ιωαννίδη στο αμερικανικό National Institutes of Health, στο πλαίσιο εκδηλώσεων με τον τίτλο «Great Teachers: Translation, Replication and Credibility of Research Findings. Στο τέλος της παρουσίασης, ο καθηγητής Ιωαννίδης απαντά σε ερωτήσεις του κοινού.
http://www.plosmedicine.org/article/info:doi/10.1371/journal.pmed.0020124
Η έρευνα του Ιωάννη Π.Α. Ιωαννίδη που δημοσιεύτηκε στο διαδικτυακό ιατρικό επιστημονικό περιοδικό PLoS Medicine με τίτλο «Why Most Published Research Findings Are False. Είναι το άρθρο που έχει κατέβει τις περισσότερες φορές από τους αναγνώστες του περιοδικού.
-*-
